De onwenselijkheid van de nieuwe cookiewetgeving

De telecomwet bevat met 'netneutraliteit' een belangrijke reden waarom hij al onwenselijk is. Helaas voorziet de wet er ook in dat we expliciet toestemming moeten geven voor het opslaan van een cookie.

Netneutraliteit zorgde voor de meeste ophef in de afgelopen maanden, al was ook het cookie-amendement een populair gespreksonderwerp. Uitgevers klaagden over een onwerkbare situatie en waren bovendien bang voor instortende advertentie-inkomsten - de basis van online business-modellen. Internetexperts vroegen zich af of het niet een taak van de internet browsers is om de privacy van haar gebruiker te waarschuwen. Internetters zelf leken niet zo bezig met de wetgeving.

Vooropgesteld: de alarmkreet van diverse uitgevers, waaronder mijn 'eigen' Telegraaf Media Groep, is wat overdreven. Nu al zijn er mensen die ad-blockers gebruiken en mensen die geen cookies toestaan. Niet iedereen zal op 'nee' klikken wanneer er gevraagd wordt of er een cookie opgeslagen mag worden. En volgens internetjurist Arnout Engelfriet is het alsnog mogelijk om in je browser of op een centrale website in te stellen of cookies opgeslagen mogen worden of niet.

Cookies zijn kleine tekstbestanden die zorgen voor de personalisering van het internet. Een website kan er bijvoorbeeld voor kiezen elke nieuwe bezoeker een instructievideo aan te bieden. Bij het tweede bezoek constateert de site een cookie, waardoor de video niet nog een keer getoond zal worden. Maar de techniek wordt ook voor essentiëlere functionaliteit gebruikt. Zo zorgen cookies ervoor dat u niet bij elk sitebezoek opnieuw hoeft in te loggen, en dat de uitgever van een site kan zien welke artikelen een lezer van het ene artikel nog meer interessant vindt, om daar in het vervolg automatisch op te anticiperen.

De omstreden kant van cookies, is dat ze gebruikt kunnen worden om u sporen te laten trekken terwijl u over het internet surft. Facebook en Google zijn twee bedrijven die op een steeds groter percentage van de bestaande internetsites kunnen zien dat u deze bezoekt. Ziet u een like-button? Facebook kijkt mee. Google-ad? Larry Page en Sergey Brin weten waar u mee bezig bent.

Het 'tracken' van gebruikers is heel erg nuttig voor adverteerders omdat het beter dan ooit de interesses van consumenten in kaart brengt. Als je weet dat een gebruiker stofzuigers, meubels, televisies en deurmatten bekijkt, dan is een adverteerder in badkamerinrichting mogelijk ook wel geïnteresseerd om zijn advertentie te laten zien. Zonder het opslaan van een cookie heb je niet meer informatie dan de inhoud van een website. Op een auto-website worden dan auto's aangeboden, op voetbalwebsites reisjes naar Engelse voetbalstadions en op de site van de Fancy onzichtbare beha-bandjes.

Zowel Google als Facebook heeft kritiek gekregen op de manier waarop ze omgaan met de privacy van hun gebruikers, en was daarin niet de enige. Het is echter maar de vraag of die bedrijven daadwerkelijk een dossier bijhouden op persoonsniveau. Zelf hoeven ze niet te weten wat Rob Goossens uitspookt, en voor een adverteerder is het ook niet boeiend om te weten of je Pietje Puk heet of Nelson Mandela. De waarde zit 'm in ellenlange 'sporen' over het internet, die alleen maar langer worden naar mate je langer van internet gebruik maakt. Uit de verschillende interesses kunnen de servers van de aanbieders van advertenties afleiden wat ze er wel bij kunnen gooien, en welke moeite ze zich kunnen besparen. Mijn computer wordt door welgeteld één iemand bediend die nog nooit inlegkruisjes heeft besteld - dan is een advertentie van inlegkruisjes weggegooid geld voor de adverteerder en irritant voor mij.

Als je een beetje aanleg hebt voor paranoia, dan kun je - net zoals inzake netneutraliteit - een vlammenwerper gebruiken om een mug te liquideren. Martijn van Dam en Jhim van Bemmel hebben bedacht dat het opslaan van cookies mogelijk inbreuk maakt op de persoonlijke levenssfeer, omdat je aan een spoor soms een naam kunt hangen.

Waarom, vraag je je dan af, worden er niet gewoon beperkingen gesteld aan de inhoud van een cookie? Geen (gebruikers)namen opslaan in dezelfde cookie die u herkenbaar maakt als u van de ene site naar de andere surft bijvoorbeeld. Neen, de PvdA heeft de PVV zo gek gekregen een log systeem te steunen dat bij uitgevers tot hoge kosten leidt en dat kleine weblogs al helemaal voor het blok zet. Voor hen is het te hopen dat de ontwikkelaar van hun 'content management systeem' gauw een tooltje bouwt om de toestemming van lezers te regelen.

Tegelijkertijd lachen Google en Facebook in hun vuistje. Hun servers staan niet in Nederland, waardoor ze de dans ontspringen. Zo hebben zij een voordeel in de concurrentie met Nederlandse aanbieders van advertenties.

De PVV heeft het voor elkaar gespeeld om de Nederlandse economie niet te beschermen tegen het buitenland, maar adverteerders uit te leveren aan de hongerige wolven uit andere landen. Houd maar eens vol op te komen voor de belangen van Henk en Ingrid als je ze op internet schijnprivacy geeft en er hun baan voor op de tocht zet.