De mantra van Mark

Al bijna drie jaar moet de verontruste burger het doen met deze mantra, zonder dat de premier en zijn kabinet de moeite nemen om met een onderbouwing te komen. Hoe geloofwaardig is deze bewering? Zijn we inmiddels al een beetje opgeschoten met het redden van die banen, pensioenen en spaargelden? Tijd voor een tussentijdse balans.

Balkenende
Laat ik beginnen ter verdediging van de premier te memoreren dat hij de failliete euroboedel heeft geërfd van zijn voorganger Balkenende, wiens laatste - demissionaire - kabinet verantwoordelijk is voor de Nederlandse instemming met het eerste reddingsplan voor Griekenland, met de instelling van het tijdelijke noodfonds EFSF en met het principebesluit over het permanente noodfonds ESM. Maar premier Rutte gaat zeker niet vrijuit. Hij heeft ingestemd met het tweede reddingsplan voor Griekenland, hij heeft het ESM op een achternamiddag door het parlement gejast, ingestemd met de redding van Spaanse banken, de zeggenschap over onze begroting en economisch beleid weggeven aan Brussel et cetera.

Banen
Het gaat niet goed met onze werkgelegenheid. Die daalt voor het tweede jaar op rij. De crisis in de eurozone - die is verergerd, zo niet veroorzaakt door de one-size-fits-all euro - is een belangrijke oorzaak van deze neergang. Die crisis drukt de uitvoer en is slecht voor het consumentenvertrouwen. Maar er zijn natuurlijk ook andere factoren in het spel, met name de uit de hand gelopen verstrekking van hypotheken waardoor de woningmarkt is vastgelopen. 

Pensioenen
De rente is momenteel extreem laag en dit is een uitvloeisel van het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) dat erop is gericht om de Zuid-Europese probleemlanden uit de wind te houden. ECB-president Draghi maakte deze week bekend dat hij er niet over piekert om hierin binnen afzienbare tijd verandering te brengen. De lage rekenrente die hiervan het gevolg is holt de reserves van onze pensioenfondsen uit. Van waardevastheid van de pensioenen is allang geen sprake meer en zelfs de nominale bedragen worden gekort. En het kan allemaal nog erger worden gezien de dreiging dat Brussel een greep gaat doen in onze pensioenpotten.

Spaargeld
De inflatie bedraagt in Nederland momenteel 2,9 procent. Dat heeft onder andere te maken met de btw-verhoging in het kader van het lastenverzwaringsbeleid van het kabinet Rutte II. Dit lijkt vooral een incidentele factor, maar ook meer structureel bezien ziet het er niet best uit wat de inflatie betreft. De geldpersen van de ECB draaien immers op volle toeren o.a. om obligaties van probleemlanden op te kopen. De banken die deze obligaties verkopen parkeren de opbrengst voorlopig bij de ECB. Maar zodra dit geld massaal in omloop wordt gebracht zal de inflatie worden aangewakkerd. Maar goed, momenteel dus op jaarbasis 2,9 procent geldontwaarding. Tel bij dat inflatiecijfer nog eens op de vermogensrendemenstheffing van 1,2 procent (box 3) en je komt dan op ruim 4 procent. Een gewone spaarrekening levert momenteel, dankzij het beleid van de ECB, nog geen 2 procent rente op. Ons spaargeld wordt zo dus bij het huidige inflatiecijfer in één jaar 2 procent minder waard. Maar niet alleen de inflatie bedreigt ons spaargeld. Immers, krachtens de nieuwe EU-richtlijn waartoe eind juni is besloten moeten grote spaarders ook bijdragen als een bank failliet dreigt te gaan.

Counterfactual
Het gaat dus niet goed met onze banen, onze pensioenen en ons spaargeld. Maar wat is de 'counterfactual'? Met andere woorden: zou het beeld gunstiger zijn geweest als de Europese leiders zouden hebben vastgehouden aan de no bailout clausule uit het Verdrag van Maastricht, en een gecontroleerde ontbinding van de eurozone zouden hebben doorgevoerd? Voorstanders van de euro komen dan steevast aanzetten met horrorscenario's, maar de vraag is hoe serieus we die scenario's moeten nemen. Het heeft er alle schijn van dat die voorstanders zo hun eigen agenda hebben die wordt geïnspireerd door het streven naar een federaal Europa en door de belangen van de bankensector. Je verzandt dan al gauw in een welles-nietesdiscussie. Persoonlijk denk ik dat het maken van meer schulden - het medicijn van de euro-redders - logischerwijs nooit de oplossing kan zijn voor een crisis die juist zijn oorzaak vindt in het maken van te veel schulden. 

Perspectief
Wie afgaat op de discussies in de Haagse politiek en op de berichtgeving door de mainstream media krijgt al gauw de indruk dat de eurocrisis voor Nederland gelijk staat aan de huidige recessie en de hieraan gerelateerde bezuinigingen c.q. lastenverzwaringen van enig tientallen miljarden euro's verdeeld over meerdere jaren. Niets is minder waar. Om de euro overeind te houden hebben Balkenende en Rutte naar mijn inschatting al zo'n 400 miljard aan garanties en 'leningen' verstrekt, als het niet meer is. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de Europese bankenunie, formeel bedoeld om overheden te ontlasten, maar in feite gewoon een extra kanaal voor financiële transfers naar de probleemlanden. Wanneer het pyramidespel (schulden bestrijden met nog meer schulden) eenmaal spaak loopt, en we moeten betalen, dan zijn de rapen gaar. Weg banen, weg pensioenen en weg spaargeld. Daarmee vergeleken is de huidige malaise kinderspel. En ja, ik hoop van harte dat ik ongelijk krijg.