Belgische smulpaperij

Veel opwinding uit de Belgische katholieke kerk, waar kardinaal Danneels ervan beschuldigd wordt het seksuele misbruik dat de inmiddels teruggetreden bisschop van Brugge Roger Vangheluwe jarenlang met zijn jonge neef had in de doofpot te hebben willen stoppen. De Standaard, niet onze dagelijkse standaard maar het Vlaamse dagblad, beschikt over bandopnamen die de neef heeft gemaakt van gesprekken met Daneels, waarbij het slachtoffer alleen maar op het aftreden van zijn oom als bisschop van Brugge zou hebben aangedrongen. Danneels was daar niet gelukkig mee en wilde wachten tot de Brugse bisschop met pensioen zou gaan. (De neef wil zich met de bandopnamen verweren tegen de kerk, die een lastercampagne tegen hem zou hebben opgezet met de beschuldiging dat hij op 'zwijggeld' zou zijn uitgeweest.)

Hier lijkt typisch sprake van een cultuurclash tussen de kerk en de seculiere wereld. Eerder meende de Belgische justitie te moeten overgaan tot een inval bij de kardinaal, omdat het vermoeden bestond dat de kerk 'bewijsstukken' zou verdonkeremanen. Daartoe werd zelfs een graf opengebroken, alsof Maurice de Hond en de klusjesman uit de Deventer moordzaak ook in België hebben toegeslagen. Volgens mij handelde Danneels echter niet anders dan je van een katholieke hoogwaardigheidsbekleder kunt verwachten. Hij trachtte zijn collega in bescherming te nemen en probeerde te voorkomen dat de kerk in diskrediet zou komen, het gedrag dat trouwens niet alleen aan kerkleiders is voorbehouden, maar dat je ook bij leiders van wereldse organisatie aantreft. Daarmee wil ik niks goedpraten of bagatelliseren, maar slachtoffers die in het geheim met bandrecorders aan het werk gaan, doen ook aan stiekem. Dat is even hypocriet, al heeft het slachtoffer daarvoor een goed alibi (zijn eigen slachtofferschap).

Ik vraag me af of 'doofpotten' wel het goede begrip zijn als het om ontuchtzaken in de katholieke kerk gaat. Ik zou liever van 'de mantel der liefde' willen spreken. Doofpotten riekt veel te veel naar de seculiere wereld van Watergate, waarbij alles wat de autoriteiten doen op een gegeven moment het aanzien van een 'cover up' krijgt (uiteraard bloot te leggen door dappere persvertegenwoordigers die in een donkere kelder door een 'deep throat' van informatie worden voorzien). Het is ook tekenend dat de buitenwereld die 'doofpotten' vaak nog erger vindt dan de ontucht zelf, een merkwaardige houding. Bij een bisschop die zich in het donker aan zijn neef vergrijpt lijkt mij zo'n doofpot per definitie onmogelijk. Hoezeer de kerkleider ook met zondige zaken bezig is, we mogen toch aannemen dat de bisschop een beetje in God gelooft. God ziet alles en kijkt ook onder de lakens mee. Anders dan ongelovigen, die vooral het hier nu moeten vrezen als zij dingen hebben gedaan die het daglicht niet kunnen velen, staat de bisschop zijn ergste straf nog te wachten. Ik zou niet graag in het hemd van ex-bisschop Vangheluwe staan. Een beetje meer clementie voor deze reeds voor de eeuwigheid veroordeelde zondaar van de kant van de Belgische justitie (die in de Dutroux-zaak zelf evenmin heilig bleek) en de publieke opinie (die altijd in is om valse profeten met de vroomste argumenten aan het kruis te nagelen) lijkt mij op zijn plaats. Ik zie hier vooral Belgische smulpapen aan het werk. De 'mantel der liefde' van kardinaal Danneels komt mij als niet-gelovige dan ineens heel humaan voor.