De framing van RTL Nieuws inzake het VN-migratiepact van Marrakesh: gebruikt onterecht 'asielzoeker'

Hoe journalisten, columnisten en opiniemakers de discussie rondom het Marrakesh Pact beschrijven kan soms iets laten zien over hun mindset over het onderwerp. Tenminste, als we aannemen dat de woorden die zij kiezen niet willekeurig gekozen zijn en dat er een gedachte achter zit. Dat er enige gedachten zijn bij het schrijven moge duidelijk zijn, want anders kwam er geen tekst op papier. Bij het schrijven van teksten mag men dus enige intentionaliteit aannemen en daarom gaan we de berichtgeving van RTL Nieuws over het fenomeen 'Marrakesh Pact' eens onder de loep nemen. Er is veel door ze geschreven dus pakken we slechts één artikel. Een te kleine steekproef, totaal niet wetenschappelijk, maar wel reuze interessant. Daar gaan we:

Hoe Marrakesh en mensenrechten onterecht met elkaar in verband worden gebracht door RTL Nieuws

Het pact heeft ook in Nederland al veel stof doen opwaaien. Eerst wilde de Tweede Kamer niet in debat, toen weer wel. Eigenlijk wist niemand waar het over ging, maar een Nederlands 'ja en amen' werd wel verwacht. RTL Nieuws meest recente artikel ging over de afzegging van Chili. Dat land heeft er blijkbaar ook geen zin in en stapt één dag voor bekrachtiging in Marrakesh uit het pact. RTL Nieuws koos er in haar berichtgeving voor om Chili tegenover 'mensenrechtenorganisatie' Amnesty International te stellen. Waarom de mening van een NGO in deze relevant is, is twijfelachtig. We zien Amnesty dergelijke uitspraken niet doen over bijvoorbeeld Estland. RTL Nieuws neemt zonder kritisch na te denken het frame van Amnesty over, ze citeren namelijk letterlijk: "Het land zet op de manier stappen achteruit." Maar het is natuurlijk onmogelijk om stappen achteruit te zetten bij inactiviteit. Het is simpelweg niet vooruit lopen, maar stilstaan en nadenken. Niets mis mee dus. Deze ene alinea laat al zien hoe eenvoudig internationale politiek terechtkomt in nieuwsberichten van objectieve media, simpelweg door het kopiëren van statements.

[caption id="attachment_215228" align="aligncenter" width="500"] Het VN-migratiepact wordt door RTL Nieuws geassocieerd met 'mensenrechten' en citeert zelfs een NGO: Amnesty International. Waarom de mening van deze NGO op dit punt zo belangrijk is, is mij onbekend. In andere gevallen zagen we ook geen reactie van Amnesty International. Nu wel. Bron: RTL Nieuws.[/caption]

Welke woorden RTL Nieuws kiest voor het beschrijven van niet-ondertekenaars

Laten we ook eens kijken naar de wijze waarop niet-ondertekenaars van het pact worden beschreven. De selectie van landen heeft hier invloed op hoe men naar weigeraars van het Marrakesh pact kijkt. Stel de 'usual suspects' worden genoemd, zoals Hongarije (Orbán), Verenigde Staten (Trump) en Oostenrijk (Kurz), dan verbindt een journalist de tegenstand tegen het Marrakesh pact aan bestaande denkbeelden over deze leiders. Denk aan woorden als 'nationalistische', 'fascistische' en 'populistische' leiders. Want dit zijn de termen hoe de internationale media rapporteren over dergelijke landen. Niet altijd natuurlijk, maar dit stigma dragen deze leiders met zich mee. RTL Nieuws had er ook voor kunnen kiezen om Estland en Tsjechië te noemen. Deze landen hebben niet zo'n connotatie in de internationale pers en zijn daarom keuze bij uitstek als schrijver om de niet-ondertekenaars van het Marrakesh Pact in een positief daglicht te zetten. Wil je dat niet, dan kies je beter voor Hongarije en de Verenigde Staten.

[caption id="attachment_215229" align="aligncenter" width="500"] De selectie van woorden en partijen. Niet 50Plus en de SGP werden genoemd, maar de 'usual suspects' FvD en PVV. Waarna een lezer kan denken"Typisch!' Bron: RTL Nieuws.[/caption]

Naast het benoemen van landen die tegen zijn, doet RTL Nieuws eigenlijk hetzelfde met de politieke partijen in Nederland. In de bovenstaande alinea kiest RTL nieuws er ook voor om van de in totaal vier partijen die tegenstander zijn slechts twee te noemen. En hoe kan het ook anders: men kiest wéér voor de 'usual suspects' in deze. Namelijk de PVV en FvD. Maar er wordt dus geen melding gemaakt van de SGP en 50Plus. Nu is het inderdaad waar dat de laatste twee niet 'fel tegenstander' zijn, maar simpelweg 'tegenstander', maar door het uitsluiten van die informatie lijkt het alsof slechts Forum voor Democratie en de PVV tegenstander waren. Tenslotte maakt RTL Nieuws een fout in haar artikel door te spreken over asielzoekers. Er is behoorlijk wat verwarring online te vinden over hoe mensen van buiten de grens moeten beschrijven. Een tip: vreemdelingen. Een asielzoeker is slechts een juridische categorie waarbinnen een migrant zich kan bevinden. En het verdrag zelf gaat dan ook niet over asielzoekers, maar over migraties en migranten. Hele andere koek dus, maar RTL Nieuws kiest een woord dat een onjuiste indruk wekt.