Eergisteren schreef ik al iets over de monetaire rol van de ECB (Europese Centrale Bank). Daaruit bleek dat de ECB een hele belangrijke rol speelt bij het in stand houden van de eurocrisis. En die rol wordt binnenkort nóg belangrijker, want de bank krijgt ook de verantwoordelijkheid over het toezicht op de Europese bankensector. Zij zal straks toezicht houden op de beoogde Banken Unie, die er volgens Dijsselbloem zo snel mogelijk moet komen. In mijn column van vandaag daarom iets meer over rol, werkwijze en takenpakket van de ECB en waarom die Banken Unie een onzalig plan is. De ECB, opgericht op 1 juni 1998, is gehuisvest in Frankfurt en vormt met de nationale centrale banken samen het europees stelsel van centrale banken (ESCB).
Haar belangrijkste taak is om ervoor te zorgen dat de prijsstabiliteit in de eurozone gehandhaafd wordt (zie art. 127 VWEU) en meer algemeen ondersteunt zij het economische beleid in de Unie. Daarbij dient zij een volstrekt politiek onafhankelijke koers te voeren (zie art. 130 VWEU), in het belang van alle eurolanden. Helaas is gebleken, dat zij die onafhankelijke taak niet kan of wil vervullen, haar beleid is er uitsluitend op gericht om '
whatever it takes to save the euro'.
En gegeven dat doel, heeft Draghi natuurlijk weinig keus. En ook al daarom is die euromunt zo desastreus. Het dwong de ECB om tegen haar eigen statuut in te handelen, het dwong haar om het Verdrag van Maastricht te overtreden ('no bail out clause'), het dwong haar om hetzelfde te doen bij het artikel 282 van het Verdrag van Lissabon over het functioneren van de Europese Unie, het dwong haar tot het lenen van geld aan landen onder (papieren) dekking van defacto waardeloos schuldpapier. Het is bar en boos wat de eurocraten doen om die monetaire misgeboorte van een euro in leven te houden. En de politici van de EU landen kijken toe en zwijgen. Het is werkelijk ongehoord wat er gebeurt.
Hoe dan ook, de ECB bezit rechtspersoonlijkheid, zij is als enige instantie bevoegd om de centrale banken te machtigen eurobiljetten uit te geven. Lidstaten mogen wel euromunten uitgeven, maar onder voorbehoud van goedkeuring door de ECB met betrekking tot de omvang van de uitgifte. De ECB dient te worden geraadpleegd over elk onderwerp van handeling van de Unie die onder haar bevoegdheid valt, ook al zijn dat nationale ontwerpen van regelgeving. Enkele van die fundamentele taken zijn:
- het bepalen en ten uitvoer brengen van het monetaire beleid van de Unie;
- het verrichten van valutamarkt operaties;
- het aanhouden en beheren van de officiële externe reserves van de lidstaten;
- het bevorderen van een goede werking van het (Europese) betalingsverkeer.
Voor de landen die de euro als munt voeren gelden nog een aantal specifieke bepalingen. Overigens kan de Europese Raad van regeringsleiders volgens art. 219 VWEU (Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie) te allen tijde een wisselkoerssysteem invoeren, wijzigen of afschaffen, mits na consultatie van de ECB. Met andere woorden: de ECB is de monetaire spin in het EU-web.
Waarom heeft men eigenlijk gekozen voor een stelsel van centrale banken (ESCB) in plaats van één centrale bank? De site van de
ECB rechtvaardigt dat als volgt:
"The Eurosystem approach builds on the existing competencies of the NCBs, their institutional set-up, infrastructure, expertise and excellent operational capabilities. Moreover, several central banks perform additional tasks beside those of the Eurosystem.
Given the geographically large euro area and the long-established relationships between the national banking communities and their NCB, it was deemed appropriate to give the credit institutions an access point to central banking in each participating Member State.
Given the multitude of nations, languages and cultures in the euro area, the NCBs (instead of a supranational one) were best located to serve as access points of the Eurosystem."
Maar intussen lijkt de tijd dus rijp om de macht en invloed van al die nationale centrale banken over te hevelen via Parijs (daar komt de toezichtclub) en Frankfurt (waar de ECB zetelt) naar Brussel, want dát zal de consequentie zijn als die Banken Unie een feit is. Nadat het budgetrecht van de nationale parlementen al is overgeheveld naar Brussel en diezelfde nationale parlementen weinig meer zijn dan huisconcierges, wordt nu binnenkort ook de geldkraan naar Brussel overgeheveld.
En die geldkraan zal worden opengedraaid, mark my words. Niet alleen om de gaten in de Franse of Spaanse bankensector te dichten met Europees belastinggeld, maar ook om toekomstige overheidstekorten op te kunnen vangen. Onderdirecteur
Asmussen laat er geen gras over groeien:
'er moet zo snel mogelijk een Europese pot komen waaruit failliete banken kunnen worden 'gered' en een Europees resolutie fonds, die de slechte leningen affinanciert'.
Met Noord-Europees belastinggeld. Dat spreekt. Men hoeft geen helderziende te zijn om te snappen wie straks de ontvangende partij zal zijn en wie de betalende...