De euro in Andere Tijden
Interessante uitzending van 'Andere Tijden' gisteren. Hoe we tegen beter weten in de euro zijn ingerommeld. Leerzaam ook, nu de stekker eruit zou moeten worden getrokken.
Benen op tafel, telefoon uit, bier en chips binnen handbereik. Gisteren om 21.20 uur Andere Tijden met de langverwachte uitzending 'Kop of staart, de valse start van de Euro', waarin een hoofdrol voor oud-minister Hans (de euro is mislukt) Hoogervorst.
Ook scherp zijn de observaties van voormalig DNB-bestuurder André Szász, die alles van nabij heeft meegemaakt:
Terwijl de Duitsers en wij de nadruk legden op soliditeit van de munt, legden de Fransen en de Italianen en zo de nadruk op solidariteit van de lidstaten.
Solid(ar)iteit, het scheelt maar twee letters, maar wat een wereld van verschil! Dit speelde dus al in de jaren negentig, voordat de euro werd ingevoerd. De transferunie waar we nu door onze leiders langzaam maar zeker worden ingerommeld, stond dus toen al op de (Franse) tekentafel. Maar al in de jaren zestig waren de risiso's bekend. Szász memoreert:
De toenmalige minister van financiën Witteveen die heeft erop gewezen. Een gemeenschappelijke munt is eigenlijk een blanco cheque. Tegenwoordig zouden we zeggen een gezamenlijke bankrekening.
De bekende euro-kriticus Arjo Klamer legt haarfijn uit hoe de politieke cultuur in de Europese Unie in elkaar steekt. Het komt op het volgende neer:
Elkaar aan gemaakte afspraken houden, dat doe je niet. Dat wordt beschouwd als een stoot onder de gordel.
Gerrit Zalm, die aanvankelijk bezwaar maakte tegen deelname van Italië vanwege het onvoorstelbare gesjoemel met cijfers door de Italianen, moest dan ook uiteindelijk bakzeil halen. Verder leek niemand zich in de Europese wandelgangen er druk over te maken.
Tenenkrommend is de bijdrage van Rick van der Ploeg. Die vindt de euro nog steeds geweldig omdat vroeger, als we een reis door Europa maakten en steeds opnieuw ons geld moesten wisselen, we uiteindelijk bijna niks overhielden vanwege de kosten van het steeds opnieuw omwisselen. Alsof we voor zo iets onbenulligs aan zo'n riskante onderneming als de euro hadden moeten beginnen. Bovendien gaat het voorbeeld - dat bij de invoering van de euro, o.a. op scholen erin werd geramd - nog mank ook, want niemand is natuurlijk zo stom om bij binnenkomst in een ander land al zijn geld om te wisselen, maar alleen zo veel als hij daar denkt uit te geven.
Terugkijkend kan je zeggen dat de beleidsmakers destijds best aanvoelden dat er iets niet kosher was aan die euro. Maar tegelijkertijd was men niet in staat om weerstand te bieden. Niemand kon of wilde de mammoettanker stoppen. Men is er met open ogen ingetrapt.
Wat dat betreft is er nog niets veranderd. Als Mark Rutte of Jan Kees de Jager een Europese vergaderzaal binnengaat dan treedt een verlamming in van het kritisch oordeel en van het vermogen om gewoon eens 'nee' te zeggen. Zoals afgelopen donderdag. Een extra bijdrage van Nederland voor Italië van 14 miljard? Geen enkel punt. U vraagt en wij draaien. Ik maak me sterk dat als ze 140 miljard hadden gevraagd, de premier ook gewoon 'ja' zou hebben gezegd.
Lees ook