De EU is medeplichtig aan de macht van Erdogan

Op 12 september 1980 rolde het Turkse leger islamitisiche oppositie bewegingen op die de seculiere staat bedreigden, en nam de totale controle over het land. Het was een klassieke coup d´etat. Wat destijds opviel is dat Westerse regeringen, wier filosofie fel gekant is tegen militaire inmenging in civiele politiek, eigenlijk opgelucht waren door de Turkse militaire actie. Immers een jaar eerder nog verwerd het seculiere Iran van een bondgenoot tot een theocratische vijand.

Maar door de jaren heen heeft een gevaarlijke dynamiek de kop opgestoken. De Westerse visie op religieus islamitische politieke organisaties is veranderd, terwijl de kern ideologie en intenties van deze organisaties in zijn geheel niet veranderd zijn. Het Westen is gestopt de politieke islam als vijandige ideologie te zien en op deze nieuwe roze wolk is het Westen bij gaan dragen aan het consolideren van islamistische macht, met name in Turkije.  

Het was de EU die stelde dat als Turkije ooit een EU lidstaat zou worden, het land eerst de militaire invloed op civiele politiek ongedaan zou moeten maken. Het is van de EU redelijk om te verlangen dat een nieuwe lidstaat geen leger heeft dat landelijke democratie naar eigen wil ongedaan kan maken. Maar het was simpelweg onredelijk van de EU te denken dat het Turkse leger het gevaar die de islamitische oppositie met zich meedroeg, verzonnen was. En het was simpelweg idioot om de Turkse waarschuwing, dat islamitistische doctrine inherent anti-Wester was, simpelweg weg te wuiven.

Toegegeven, islamisten, met Erdogan als perfect voorbeeld, hebben gaandeweg hun intenties en methoden op een steeds discretere wijze naar buiten gebracht. Echter, Erdogan is heus geen meester in vermomming, en de waarheid was al een zeer geruime tijd te zien, voor iedereen die niet verblind was door ideologisch wensdenken. Dit leg ik hier uit.

De tirannieke aspiraties van Erdogan zijn helemaal niet verrassend. Wat wel verassend is, is dat Westerse EU georiënteerde politici gekozen hebben de natuur en ideologie van islamisten te negeren en in zich in plaats daarvan toegelegd hebben op het marginaliseren van de enige institutie die de islamisten in toom kan houden: het Turkse leger.

Maar eindelijk, nu de tirannieke ideologie van Erdogan zich op de Turkse straten manifesteert, spreken een aantal van diezelfde politici zich kritisch uit over Erdogan en trekken zij eindelijk publiekelijk de wenselijkheid van Turkije als EU lidstaat in twijfel.

Deze Europese politici veroordelen Erdogan nu voor zijn tirannieke gedrag, maar het feit is dat zij medeplichtig zijn aan de consolidatie van Erdogans macht. De EU eis om het Turkse leger terug te dringen heeft Erdogan een ongekende en hernieuwde legitimiteit gegeven in een strijd tussen secularisme en theocratie. Een strijd die bijna een eeuw ouder is dan de kwestie van Turkse toetreding tot de EU.

Op de vleugels van deze nieuw gevonden legitimiteit is Erdogan nog brutaler en doeltreffender gaan handelen en is hij in staat geweest om Kemalistische en hooggeplaatste militairen uit dienst te ontheffen of zelfs op te sluiten. Vaak gebeurde dit in doorgestoken rechtszittingen zoals de Ergenekon zaken.

Maar net toen je dacht alles gezien te hebben, kwamen de Turken van Erdogan met een nieuwe gotspe aanzetten. Der Spiegel berichtte destijds: ‘De Turkse minister voor Europese Zaken, Egemen Ba?i?, heeft bondskanselier Angela Merkel (CDU) ertoe opgeroepen haar bezwaren tegen een EU-toetreding van Turkije op te geven. Hij zou hopen dat Merkel “haar fouten tot maandag zou herstellen”, zei de minister volgens informatie van het persbureau AFP vrijdag tegenover journalisten. Anders zou dat consequenties hebben, voegde hij er aan toe.’

Zoals de Britten zouden zeggen: The sheer audacity

Tijdens een diner in 1952, na de Turkse toetreding tot de NAVO, werd een Turkse generaal gevraagd hoe hij zich voelde over zijn nieuwe Amerikaanse bondgenoot. Hij zei: ‘The problem with having the Americans as your allies is you never know when they'll turn round and stab themselves in the back.’ Hedendaags is Obama goede maatjes met Erdogan en Europa heeft zich ingezet om de macht van Erdogan te consolideren. De zorg van de Turkse generaal in 1952 lijkt in de 21^e eeuw nog steeds legitiem. Inzake Turkse islamisten heeft het Westen zichzelf goed en wel in de rug gestoken.