Tijd om het zogenaamde gedoogbeleid eens goed onder de loep te nemen.
In zijn meest recente Vrijzinnige Lezing staat D66'er Boris van der Ham - jawel, dezelfde die zich onlangs distantiëerde van Joop.nl - even stil bij ons gedoogbeleid.
Jaren, zo niet decennia, spraken Nederlanders vol trots over deze typische polderoplossing voor het drugsprobleem. Aan de ene kant wilden we (soft-) drugs niet legaliseren, maar aan de andere kant vonden we het niet aan de overheid om mensen te bestraffen voor gedrag waar ze alleen maar zichzelf schade mee berokkenen.
Toch staat dit beleid de laatste tijd op de helling. Sommige - conservatievere - stemmen eisen dat de overheid gehoorzaamheid aan de wet afdwingt. Weg met het gedoogbeleid, een sticky roken (of verkopen) is illegaal. "De drugsmaffia" (wie dat dan ook mogen zijn) "moet aangepakt worden!" Punt, einde debat, arresteren en in de gevangenis gooien die hap.
Aan de andere kant zijn er veel sociaal liberalen die vinden dat de overheid drugs (in ieder geval marihuana en dergelijke) volledig moet legaliseren. De overheid kan bepaald gedrag en bepaalde gewoonten weliswaar moreel afkeuren, maar dat betekent niet dat die gedragingen bij wet verboden moeten worden. Alles - of in ieder geval softdrugs - moet 100% legaal worden gemaakt.
Een andere positie lijkt er niet te zijn in Nederland. Er zijn drie keuzes:
1) Het huidige gedoogbeleid
2) Zero tolerance
3) Alles moet kunnen en de overheid heeft zich er niet mee te bemoeien.
Er is, echter, een vierde weg. Één die een lange traditie kent in dit land.
In zijn meeste recente Vrije Lezing citeert Van der Ham de vooroorlogse christenconservatieve regering. En wat blijkt? De christenconservatieven hadden een heel ander drugsbeleid dan het zogenaamde 'meest rechtse kabinet ooit' dat nu in Den Haag zetelt. Zij hing namelijk het "regiestelsel" aan.
Toen ging het debat om opium - een veel sterkere drugs dan marihuana. Wat deed de overheid? Die nam de regie in handen. Zoals Van der Ham uitlegt stond dit beleid "haaks op de War on Drugs die nu en ook toen al door Amerika werd voorgestaan". Sterker nog, Nederlandse diplomaten uit die tijd noemden dat Amerikaanse beleid "destructief idealisme".
Zo, zo.
Tijdens een debat in het Parlement in 1928 zei de conservatieve minister Gerard Beelaerts van Blokland dat steeds meer regeringen het Nederlandse regiestelsel als "het meest efficiënt, flexibel en praktisch" zagen en als "de enige redelijke wijze waarop het probleem van Opiumgebruik kan worden aangepakt".
Een nadere beschrijving van dit drugsstelsel kunt u
hier vinden. In het kort komt het erop neer dat de overheid (soft-) drugs
reguleert. Wat dit zal inhouden in de praktijk:
Er zijn steeds meer regels gekomen, waardoor het gedoogbeleid eigenlijk is omgevormd naar een regiestelsel. Ik wil liever reguleren dan oogluikend toestaan. Mijn pleidooi vandaag is er niet op gericht om door te gaan met gedogen, maar om verder te gaan met regisseren en regels stellen. De regering weet ook dat sommige lokale overheden, bijvoorbeeld die in Maastricht en Amsterdam, nog veel verder willen gaan met regisseren. Zij willen ook de teelt reguleren en strenge eisen stellen aan de boekhouding, het gebruik van bestrijdingsmiddelen en informatieverstrekking. Ook willen zij dat er alleen maar mag worden geleverd aan coffeeshops. Die regie wil ik graag verder zien doorgevoerd! Wij moeten af van het woord "gedogen". Wij moeten naar regie. Ik heb ook hier vaker gepleit om op een aantal punten nog meer eisen te stellen aan coffeeshops, bijvoorbeeld dat ze verplicht informatie geven. Misschien kunnen wij op termijn overgaan tot een verplichte maximering van de hoeveelheid THC in softdrugs. Op die manier voer je meer regie en krijg je meer vat op de situatie. Van gedogen in ze zin van het "oogluikend toestaan" in de zin van "ga je gang maar", is mijn fractie nooit voorstander geweest.
Het gebeurt weliswaar niet vaak, maar soms - heel soms - hebben een D66'ers zowaar een punt. In plaats van drugsgebruik oogluikend toe te staan - óf keihard af te straffen - moet de regering gewoon de regie voeren. Er zijn manieren om verslaving en overlast tegen te gaan,waarbij mensen die stiekem een sticky roken niet vijf jaar in de gevangenis hoeven te verdwijnen. Neem het heft in handen en ga het drugsprobleem op die manier te lijf. Simpel, maar waarschijnlijk niettemin behoorlijk effectief.
Zie hier de Vrijzinnige Lezing "Stop gedogen van drugs. Voer regie!"
