De bluf van Draghi tegen onze democratie

Outright Monetary Transactions is ontworpen als grootspraak. Het is nooit de bedoeling geweest om die grootspraak ook werkelijk waar te maken. Een spelletje blufpoker dat Draghi en consorten wel bevalt. Mocht de ECB de kaarten werkelijk op tafel moeten leggen, dan hebben ze een probleem. Nou ja, dan hebben wij Nederlandse burgers een probleem. Dat is natuurlijk iets anders.

Duitsers houden niet van grootspraak en nemen alles letterlijk. Ze hebben niet de humor die bij bluf hoort. Duitsers gaan altijd rekenen.

De FAZ kwam op 524 miljard als begrenzing van de onbegrensde aankoop van staatsobligaties. Prof Hans Werner Sinn kwam op 3000 miljard als ultieme begrenzing van de onbegrensde obligatieaankopen. Het is van tevoren niet te controleren wie er gelijk heeft, want de ECB wil van tevoren niet zeggen dat ze aan het bluffen zijn en noemen van tevoren geen beperking. Dat is het korte termijn succes van OMT en dat willen ze zo lang mogelijk rekken. De ECB beperkt zich naar eigen zeggen tot de aankoop van kortlopende staatsobligaties van landen die nu nog geen hulp krijgen, maar ook langlopende staatsobligaties worden ooit kortlopend. En ook Frankrijk kan als kandidaat-probleemland gezien worden, naast Spanje en Italie. Vandaar dat Prof Hans Werner Sinn op een veel hoger OMT-plafond komt dan de FAZ.

Outright Monetary Transactions is de facto een verzekering van het risico dat een probleemland zijn verplichtingen niet nakomt aan de staatsobligatiehouders op kosten van de belastingbetalers in de landen die wel hun verplichtingen nakomen. Deze verzekering kost de staatsobligatiehouders een winstpremie, want de rente op probleemobligaties is stukken lager sinds de grootspraak van Draghi, maar daar staat tegenover dat er sindsdien geen enkel risico is voor hen.

Ze krijgen altijd hun inzet terug, met rente!

Dat lijkt in het begin natuurlijk een groot succes. Staatsobligatiehouders kunnen hun probleemobligaties doorverkopen aan de ECB, zodra het paniekniveau genaderd is, omdat bijvoorbeeld de hervormingen niet het gewenste effect hebben of helemaal niet doorgevoerd kunnen worden door politiek gekrakeel. Zo vangen ze wel de winst, maar hebben niet het
risico. De prikkel voor probleemlanden om te hervormen vermindert, omdat lenen kunstmatig goedkoop gehouden wordt. En zo komen we terug in een situatie waar de hele Eurocrisis mee begon: de probleemlanden kunnen te goedkoop geld bijlenen, waardoor ze hun prijspeil niet laten zakken, waardoor ze minder concurerend worden, waardoor ze steeds meer moeten bijlenen.

Dat gaat goed, totdat het onvermijdelijk wederom goed mis gaat. En die Duitsers zonder humor maken zich daar dus ontzettend druk om. Het gaat dan ook voor het grootste deel om hun geld, dus er valt iets voor te zeggen. Maar ook Nederland (zeker per persoon gemeten) neemt enorme risico’s. Klaas Knot die de humor van het blufpokerspel wel kon waarderen heeft iedere Nederlander opgezadeld met een maximale potentiele aansprakelijkheid tussen de 1.850,- en 10.650,- euro dankzij OMT. Daar krijgt Nederland dan wel iets voor terug en dat is dat de pensioenpot gratis kan groeien zonder enig risico voor de pensioenfondsen. Want die pensioenfondsen kunnen nu risicoloos Spaanse, Italiaanse of Franse staatsobligaties opkopen en deze gewoon bij de ECB dumpen, zodra het paniekniveau nadert. Zo wordt het voor de Nederlandse belastingbetaler een vestzak-broekzakverhaal, waarbij het eerst lijkt alsof hij heel veel geld in zijn vestzak tegoed heeft als hij pensioengerechtigd is, maar eenmaal oud en versleten alsnog zijn broekzakken kan gaan legen door de dan verhoogde belastingen. Tevens kan de Nederlandse export naar de PIIGS en Frankrijk (=25% van de totale exportwinst) onverminderd doorgaan op krediet, waar we zelf nu al meerdere malen garant voor staan. Klaas Knot zorgt dus goed voor de boardrooms van pensioenfondsen en exporteurs naar Vak Zuid, maar vergeet dat de Nederlandse burger de klos is als puntje bij paaltje komt, want alle winst verdampt meerdere keren als het mis gaat.

Tegen die tijd zijn de geesten rijp gemaakt voor een bovengrondse Transferunie, omdat het anders te veel ineens kost om er mee op te houden. En de huidige boardrooms van pensioenfondsen en exporteurs naar Vak Zuid lopen op de korte termijn geen enkel risico. Geen duurzame visie dus van Klaas Knot, maar eenvoudig kortetermijngewin, waarbij de kosten  op latere termijn in de tuin van de Nederlandse belastingbetaler belanden. Permanent.

De ECB ziet het als haar taak om de Eurozone in de huidige constellatie te behouden en beperkt zich niet enkel tot haar mandaat van prijsstabiliteit. Nu valt er wat voor te zeggen dat er zonder Eurozone geen prijsstabiliteit van de Euro te regelen is. Want daar heb je die munt natuurlijk wel voor nodig. Maar wat nu als de maatregelen die de ECB moet nemen om de Eurozone bij elkaar te houden, veel te grote vormen aanneemt? Wat nu als Nederland vele malen meer bijdraagt aan de Euroredding, dan dat de Euro ooit heeft opgeleverd? Wie kan hen dan nog terugroepen? Nu al staat de ECB garant voor twee-derde van het totaal aan reddingsgeld van de Euro. Slechts een-derde van het reddingsgeld is democratisch via parlementen gelopen en de rest buiten ieder parlement om via de ECB, volgens Prof Hans Werner Sinn.

Met OMT wordt dit nog veel meer uit verhouding getrokken en de ECB ziet dat niet als een probleem. Daardoor zouden alle alarmbellen in de Nederlandse politiek moeten afgaan, maar ik hoor niets.

Aan het Bundesverfassungsgericht dus de schone taak om iedere Europeaan uit te leggen dat het belangrijker is om de democratie te redden dan de Euro. Want wat hebben wij Nederlandse burgers aan een Euro als het naast meerdere Euro's ook nog eens onze democratie kost?