De 'Beurs' gaat naar de beurs

Holdingmaatschappij Euronext N.V., de internationale, pan-Europese beursmaatschappij die in 2000 ontstond door de fusie van de beurzen van Parijs, Brussel en Amsterdam gaat naar de beurs, omdat moederbedrijf Intercontinental Exchange Group (ICE) een andere strategie heeft ontwikkeld (zie verderop in deze column). Euronext wordt afgesplitst van de rest van het bedrijf en de beursgang van het afgesplitste Euronext is de logische vervolgstap in de verzelfstandiging.

Het verzelfstandigde bedrijf krijgt in 3 Europese steden een notering: in Amsterdam, Brussel en Parijs. Met de beursgang is een bedrag gemoeid van circa anderhalf miljard euro. Op een later tijdstip volgt dan nog een notering op de beurs in Lissabon, een andere markt waar Euronext uitbater van is. Naar verluidt wil een consortium van acht investeerders, waaronder ING, BNP Paribas, Fortis, Euroclear, verzekeraar ASR en ABN Amro, een belang van 33 procent nemen in het nieuwe beursgenoteerde bedrijf. Maar deze institutionele beleggers moeten dan wel beloven hun stukken minimaal drie jaar vast te houden (huidige werknemers van Euronext mogen de aandelen overigens met korting kopen).

De beursgang wordt begeleid door drie banken: ABN Amro, JP Morgan en Société Generale. De Raad van Bestuur van Euronext wordt bijgestaan door BNP Paribas. Beetje vreemd is wel dat een toekomstige aandeelhouder (ABN Amro) de beursgang mede begeleid en een andere toekomstige aandeelhouder (BNP Paribas) het Bestuur adviseert, want dat lijkt me toch een klassiek gevalletje van belangenverstrengeling.

De strategie van het Amerikaanse moederbedrijf ICE (Intercontinental Exchange Group), houdstermaatschappij van de beurs op Wall Street, is gewijzigd, schreef ik al. ICE werd in mei 2000 opgericht door ene Jeffrey C. Sprecher, aanvankelijk als online handelsplatform voor energiecontracten. Aandeelhouders waren onder andere Goldman Sachs, Morgan Stanley, Deutsche Bank, Societe Generale en de oliemaatschappijen British Petroleum, Total en de Shell Group. Toen de energie- en gasleverancier Enron in oktober 2001 in een fataal schandaal verwikkeld raakte, werd ICE de belangrijkste speler op het gebied van energiecontracten.

Al gauw breidde ICE haar activiteiten uit. Naast energiecontracten werd de organisatie ook hèt handelsplatform voor grondstoffen als suiker, katoen en koffie. Ook werden er futures-contracten verhandeld en vreemde valuta. In september 2008 richtte het bedrijf -in antwoord op de financiële crisis in de VS- een speciale dochteronderneming op (thans ICE Clear Credit LLC geheten), die zich specialiseerde in de afwikkeling van 'credit default swap contracten': een 'clearing' huis voor de grootste banken ter wereld: Goldman Sachs, Morgan Stanley, Bank of America, Citi, Credit Suisse, Deutsche Bank, JPMorgan, Merrill Lynch, Morgan Stanley en UBS. ICE werkte hierbij nauw samen met de FED als OTC (over-the-counter) derivaten clearing huis. Let wel, we praten hier over risico management van derivatencontracten met de astronomische omvang van 54.000 miljard US-dollar.

In 2010 stortte het bedrijf zich tevens in de lucratieve verhandeling van CO2-emissie contracten door het Britse Climate Exchange PLC voor $ 622 miljoen over te nemen. Inmiddels is ICE Futures Europe marktleider op het gebied van die emissie contracten. ICE had Euronext in 2007 voor tien miljard dollar (ruim zes miljard euro) gekocht en daarmee onstond de grootste beurs ter wereld. Tussen 2007 en november 2013 was Euronext dus onderdeel van NYSE Euronext. De Amerikanen hebben echter hun oog laten vallen op de Londense derivatenbeurs Liffe. Dat kost geld en daarom willen ze Euronext nu van de hand doen. Een beursgang van Euronext in de steden waar het al een beurs exploiteert is derhalve een logisch uitvloeisel van die strategie.

Dit soort 'clearing houses' en handelsplatforms zijn zó groot en er gaan zulke omvangrijke bedragen in om, dat niemand weet hoe, waar, door wie en voor hoeveel er risico gelopen wordt. Als er één geval is van too big to fail dan is dat hier wel. Er is geen accountant ter wereld die de omvangrijke derivaten portfeuilles op de juiste waarde kan schatten. Die contracten gaan bovendien de hele wereld over. De financiële wereld wordt gedomineerd door de Angelsasische wereld (inclusief dat recht) en met name door de Amerikaanse zakenbanken (met vestigingen in Londen). Alleen al daarom is die Europese bankenunie van meneer Dijsselbloem een lachertje, want de euro en de Europese bankensector blijft een speelbal van deze Amerikaanse zakenbank jongens. Jammer, maar helaas.