Cultuurmarxisme: een neppe nazi-complottheorie?

In de NRC en op TPO is een discussie gaande over cultuurmarxisme, een soort intellectueel 'welles/nietes' spelletje tussen 'ontkenners' en 'overtuigden'. Bestaat cultuurmarxisme nou wel of niet?

Allereerst is er Sid Lukkassen, hij haalt talloze voorbeelden aan van wat het begrip betekent, waar het vandaan komt en waarom het wel degelijk bestaat. Medestander in zijn strijd om cultuurmarxisme aan te tonen is Eric Hendriks, die de parallellen tussen klassiek- en cultuurmarxisme haarfijn blootlegt.

In reactie op het pleidooi van de beide heren en het opduiken van de term op nationale televisie, verschijnt daar Maarten Boudry. Hij begrijpt de strekking van de term maar meent dat het beter is om niet te gebruiken vanwege 'complotgekkies' en de associatie met het nazi-begrip 'cultuurbolsjewisme'.

Dáár reageerde Stijn Klarenbeek op en die ontkent de term volledig, hekelt Boudry voor het legitimeren van de term én haalt een paar smerige trucs tevoorschijn om zijn punt te bewijzen. Zo heeft volgens hem niemand zichzelf 'cultuurmarxist' genoemd, 'het idee komt van de nazi's' en 'antisemieten zijn er mee aan de haal gegaan'. Boudry meent dat 'rechts' het zichzelf onnodig moeilijk maakt en zij net zo goed 'gewoon kunnen zeggen tegen links te zijn'. Kiep daar nog even wat onzinnige informatie over het aantal linkse en rechtse kabinetten tegenaan en de rookgordijn-cocktail van onzin, gal en blijk van analytische incompetentie is wel zo'n beetje compleet.

Cultuurmarxisme is een term die perfect weergeeft wat zich in de Nederlandse politiek aan het afspelen is. Klassiek marxisme deelt de wereld op in (rijke) eigenaars van productiemiddelen en uitgebuite arbeiders. Tegenwoordig zie je deze opdeling toegepast worden op culturele groepen, in termen van slachtoffer vs. dader, onderdrukker vs. onderdrukte, blank vs. gekleurd, man vs. vrouw en ga zo maar door. Het getuigt van een bekrompen ideologie die de bevolking in één van de twee kampen opdeelt.

Dat geen enkele activist (zij het feminist, anti-kolonialist, LHBTBBQ-activist etc.) zichzelf 'cultuurmarxist' noemt, betekent niet dat zij zich dan ook maar niet van de praktische uitwerking van het concept bedienen. Dat doen ze namelijk wel degelijk. Het gaat altijd om een 'gevoel/blijk van ongelijkheid' dat zo iemand mobiliseert om 'bewustwording te creëren'.

Dat zulke figuren zagen aan de wortels van de Europese cultuur (en daarmee waarden en normen) is ook een feit en gaat echt wel verder dan janken om Zwarte Piet. Uit deze figuren komt bijvoorbeeld ook het idee dat vrijheid van meningsuiting fascistisch gedachtegoed helpt verspreiden. Ook telt jouw mening daarover waarschijnlijk toch niet, want jij hebt het 'onderdrukkende systeem' geïnternaliseerd, en bent dus slecht vanwege je blanke huid, werkende ouders, heteroseksuele geaardheid, familiebanden en veilige buurt.

Tegen dit gedachtegoed zijn maakt je niet 'rechts', laat staan 'radicaal', 'extreem' of 'complotdenker'. Je kunt prima voor de onderklasse op willen komen of voor een grote verzorgende overheid zijn, maar toch de Europese waarden, normen en cultuur willen behouden. Klarenbeek en Boudry hebben het gewoon fout.