Column Peter Plasman: We worden overspoeld door drugs zoals we in 1953 overstroomden met water

Wanneer u wel eens vanuit de Antillen op Schiphol bent geland heeft u kennis gemaakt met een tot in de puntjes verzorgde drugscontrole. Eerst snuffelende honden, onderzoekende blikken, soms een kleine ondervraging en dan nog de scan. Dat heet de 100%-controle. Soms loopt er een bolletjesslikker tegen de lamp. Op hetzelfde moment stijgen even verderop vliegtuigen op met internationale pakketpost vol amfetamine, xtc en ander “Product of Holland-waar”. Ook op hetzelfde moment arriveren in de haven van Rotterdam talloze containers met honderden kilo’s cocaïne, bestemd voor ons land en ons achterland. Daar echter geen 100% controle, maar 1%. Grote drugsvangsten in de haven zijn allang geen nieuws meer en niemand ligt er wakker van. Afzenders van containers vol cocaïne zien het als het afvuren van een schot hagel: treffen er een paar doel dan is het goed.

Inmiddels komt er zoveel ons land binnen dat de kiloprijs sinds 2015 met zo’n 25% is gedaald en drugshandelaren ingevoerde cocaïne opslaan om de verkoopprijs te reguleren.

Onlangs sprak een rechercheur met mij over “de wietwijk”, een wijk waar volgens hem in vrijwel elke woning een wiethok zat. In Brabant en Limburg worden randstedelijke huurprijzen betaald voor eenvoudige loodsen, al dan niet onder dwang verhuurd, maar uiteraard wel discreet.

Festivals zetten een stad op de kaart, maar zonder pilletje is zo’n feest toch wat minder. De bijbehorende tonnen chemisch afval vinden hun weg naar onze sloten en bossen. Buitenlandse producenten van het vernietigende en zeer verslavende crystal meth vinden het een goed idee om zich in ons land te vestigen. Onderlinge conflicten worden met pistoolmitrailleurs en handgranaten op straat beslecht, ieder obstakel wordt uit de weg geruimd. Collateral damage wordt op de koop toe genomen.

Nederland behoort inmiddels tot de top van de internationale drugswereld. Een wereld waarin bijvoorbeeld zo’n 250 miljard circuleert alleen al aan 500 euro biljetten. Hoeveel er aan cryptocurrency in deze wereld omgaat laat zich alleen maar raden. Een veelvoud van deze bedragen is inmiddels van deze parallelle economie overgeheveld naar de gewone economie.

Misdaadjournalist Gerlof Leistra beschrijft de stoere woorden van minister Grapperhaus bij zijn aantreden in 2017: hij wil de verwevenheid van onder- en bovenwereld aanpakken. Na de moord op Derk Wierum in 2019 kondigde Grapperhaus vervolgens een breed offensief aan onder het motto 'oprollen, afpakken en voorkomen.' Woorden die de professionals al decennia lang horen, maar Grapperhaus gaat het nog een keer proberen. Want nu is na de moord op Wiersum de rechtsstaat in gevaar. Omdat de redding daarvan wel iets mag kosten wordt eenmalig 100 miljoen vrijgemaakt en structureel 10 miljoen per jaar. Bij het uitbreken van de coronacrisis bleek een bedrag van 100 miljard beschikbaar om de economie overeind te houden, maar kennelijk is 0,1 % van dat bedrag voldoende om hetzelfde te doen met de rechtsstaat.

Leistra is gezien de titel van zijn boek ook niet onder de indruk van de plannen van Grapperhaus: “De drugsmaffia dicteert”. In 2019 deden bestuurskundige Pieter Tops en onderzoeksjournalist Jan Tromp op verzoek van burgemeester Halsema onderzoek naar de drugseconomie in Amsterdam, die blijkt vrij spel te hebben. Recent verscheen van deze onderzoekers “Nederland Drugsland, de lokroep van het geld, de macht van criminelen, de noodzaak die te breken (en hoe dat te doen)”. Verplichte lectuur voor iedereen die de corrumpering van onze samenleving aan het hart gaat.

In 1953 werd ons land gedeeltelijk overspoeld door zeewater, nu is het hele land overspoeld door drugs, in alle soorten en maten. En door de bijbehorende criminele geldstromen. Met als gevolg een in de samenleving voortwoekerend kwaadaardig gezwel.

Na 1953 kwam er een Deltaplan, vanuit de gedachte dit nooit meer. We hebben weer een Deltaplan nodig. Dat gaat een hele klus worden. Vooral omdat de primair te beantwoorden vraag is of de belangen inmiddels niet zodanig liggen dat handhaving van de status quo gewenst is. De 100%-controle op Schiphol vergt wat extra personele inzet. Een 100%-controle in de Rotterdamse haven zou het einde van de haven betekenen.

Het criminele drugsgeld vindt allang zijn weg naar de bovenwereld en daar hebben velen belang bij. Ook personen (en bedrijven) die heel ver af staan van de initiële drugstransactie. Ook het gepolariseerde debat over de aanpak van drugscriminaliteit draagt niet bij aan een daadwerkelijke aanpak. Zo zijn er partijen die oproepen om drugs te legaliseren. Anderen willen juist veel meer capaciteit. Voor iedere aanpak is iets te zeggen. Daarin schuilt het probleem. Wie drugscriminaliteit succesvol wil bestrijden, moet kiezen voor één eenduidige lijn. Bij onduidelijkheid en polderoplossingen gedijt ze juist. Daarom pleit ik voor een breed gedragen Deltaplan Drugscriminaliteit tégen drugscriminaliteit en ondermijnend witwassen.

Want één ding weet ik zeker: zolang de drugshandelaar mij glimlachend met de duim omhoog toefluistert “Laat die Grapperhaus maar schuiven met zijn plannen, hij denkt tenminste aan mijn handel” zit er iets fundamenteel fout.