Column Jan Roos: Syrische migranten komen nu massaal naar Europa - Ruttes waardeloze Turkijedeal ligt in duigen

Columnist Jan Roos kijkt vandaag naar de kettingbotsing die de Turkijedeal heet, en gisteravond laat werd opgeblazen door de Turkse president Erdogan. Miljarden betaald aan zijn land, en nu worden de vluchtelingen tóch op bootjes naar Europa geladen. Een grote geopolitieke mislukking, vindt Jan Roos, en die komt op het conto van onze eigen premier Mark Rutte. Het was immers zíjn deal.

Turkije heeft zijn grens weer opengegooid voor vluchtelingen die naar Europa willen gaan. Het land houdt zich niet langer aan de afspraak die het met de EU maakte. Brussel gaf miljarden aan het regime van Erdogan, en hij liet dan niet toe dat voornamelijk Syriërs in een gammel bootje richting ons voeren. Alleen maar winnaars zou je zeggen als je verdomd weinig van geopolitiek weet en nogal naïef in het leven staat. Het is dan ook niet verwonderlijk dat die hele deal uit de koker kwam van onze premier.

Het was Mark Rutte, toen Nederland voorzitter was van de Europese Unie, die volgens eigen zeggen een baanbrekend vluchtelingenakkoord had gesloten met de Turken. In de media verschenen juichstukken dat hij toch maar mooi de gigantische mensenstroom wist te stoppen met deze afspraak. De Volkskrant (die wekenlang pagina's volschreef over Fort Europa, terwijl een gatenkaas minder makkelijk was binnen te dringen) vond het zelfs een revolutionair plan. Oké, het kostte wel wat. Vele miljarden belastinggeld. Maar dan heb je wel mooi de 'wir schaffen das'-politiek van mutti Merkel een halt weten toe te roepen. Iedereen blij, toch?

Niet geheel toevallig waren het de mensen die weinig geloof hebben in de daadkracht van de Europese Unie, weinig vertrouwen in het geopolitieke vernuft van Rutte koesteren en openlijk twijfelen aan de betrouwbaarheid van Erdogan nogal sceptisch. Werd de EU namelijk niet verschrikkelijk chantabel door handjeklap te doen met een Turkse autocraat die altijd doet waar hij zin in heeft? En komt er niet iedere keer weer een eis van een paar miljard op het tafel met het dreigement dat anders de grenzen weer opengaan?

En het is niets meer dan naïeve symptoombestrijding. Moet de reden van de vluchtelingenstromen niet gewoon worden aangepakt, door bijvoorbeeld met Assad om tafel te gaan? U begrijpt dat mensen die dat riepen werden uitgemaakt voor extreem-rechtse populisten, die werkelijk niets begrepen van diplomatiek. Dat gebeurt telkens bij ons soort. En steeds krijgen we toch weer gelijk. Dus één kleine tip van deze populist: de oplossing van alle ellende ligt niet in Ankara, maar in Moskou.