In zijn column breekt Jan Roos deze week een lans voor de vrijheid van meningsuiting. Deze geldt ook voor schreeuwlelijken als Alex Jones en geloofsfanatici zoals Arnoud van Doorn, zo zegt Roos. Als je iets aan hun vrijheid wil doen - ook al is het via techbedrijven als YouTube en Facebook - dan is dat dictatoriaal gedrag. Ik ben erg voor vrijheid van meningsuiting. Zeker ook voor mezelf, want ik ben gek op mijn mening te uiten en doe dat dan ook zonder schroom. Alleen daar gaat het mij niet primair om bij deze vrijheid. Het gaat vooral over dat anderen ook hun mening kunnen uiten. Vrijheid is altijd de vrijheid van andersdenkenden, zei filosoof Rosa Luxemburg. Vrij naar Voltaire strijd ik ervoor dat iemand zijn onzin, waar ik het totaal mee oneens ben, kan en mag blijven uiten.
Zo zal ik nooit oproepen iemand te ontslaan omdat zijn mening mij niet bevalt. Zo vind ik niet dat abjecte onzinsites als Joop.nl moeten verdwijnen of dat mensen die van hun geloof vallen, zoals Joshua Livestro of Arnoud van Doorn, geen recht hebben hun, in mijn ogen, waanzin te laten horen. Vrijheid is nou eenmaal niet altijd blijheid. En gelukkig maar, want je moet er toch niet aan denken dat we het altijd allemaal met elkaar eens zijn. Erger je maar goed aan de argumenten van een ander: dát is pas de slijpsteen van de geest.
Laat ik er eens nog een filosoof tegenaan gooien. Ik lijk verdikke wel een intellectueel: “De hoogste macht doet de onderdanen onrecht aan wanneer hij zich het recht aanmatigt hun voor te schrijven wat waar en onwaar is en welke opvattingen hen met eerbied voor God moeten vervullen", aldus onze eigen Spinoza.
En dat is nou juist precies gaande in de zogenaamde strijd tegen nepnieuws. De overheid, de EU en hun mediakanalen bepalen wat goed en slecht is voor u. Wat waar en niet waar is. En juist daarmee vervalt de vrijheid van informatie. Staatspropaganda is niets anders dan goedgekeurd nepnieuws. Er is geen goed of fout in deze. Daarom zou je je als overheid verre van dit soort kwalificaties moeten houden.
Of je hebt een specifieke agenda. Want de pijlen zijn vooral op internet gericht. Dat is ook niet zo vreemd, want de mainstream media doen netjes wat hen worden opgedragen. De vraagtekens, de andere kant van het verhaal of de ontkrachting vindt plaats op het web. Maar bijvoorbeeld ook een initiatief als het Oekraïnereferendum liet zien wat de digitale slagkracht is. Een kracht waar geen machthebber op zit te wachten.
Was het echter maar zo, dat alleen bange overheden ons willen sturen. Dan zouden we ze nog enigszins kunnen beïnvloeden door verkiezingen, al heb ik daar steeds meer een hard hoofd in. Ook bedrijven doen mee met het uitbannen van de verkeerde mening. Het uitzetten van reclame-inkomsten bij onwelgevallige vlogs is al bekend, maar nu worden mensen in één keer van social media gegooid wegens het hebben van een afwijkende mening.
Neem nou de Amerikaanse schreeuwlelijk Alex Jones. Deze oerconservatief krijst dagelijks zijn show vol met complottheorieën en af en toe heeft hij gewoon heel erg gelijk. Ik kijk er niet naar, want ik kan niet tegen zijn geschreeuw, maar het wordt door veel mensen met plezier gevolgd. En laat ze. Nu hebben Facebook, Apple, Spotify en YouTube in een gecoördineerde actie Infowars van Jones van hun platforms gesmeten. Gewoon omdat ze het niet eens zijn met zijn inhoud. Dat is niets anders dan ordinair censureren door organisaties die zich niet hoeven te verantwoorden voor hun daden. Deze bedrijven zijn nou juist de strijd tegen nepnieuws aangegaan en kunnen, met goedkeuring van overheden, hun politiek-correcte opschoning van het web uitvoeren. Iets dat niet alleen strijdig is met de vrijheid van meningsuiting, maar ook dictatoriale neigingen heeft. Ondanks dat betekent het niet het einde van een digitale revolutie, dit is het begin van de digitale revolutie.