Column Jan Roos: Alle 'tijdelijke' EU-coronamaatregelen worden permanent, en dan zijn wij weer de sjaak

In 1991 werd het bekende Kwartje van Kok ingevoerd om de tekorten op de Rijksbegroting - ontstaan door economische stagnatie - terug te dringen. De naamgever was op het moment minister van financiën en had in al zijn wijsheid besloten om tijdelijk 25 guldencent extra accijns op brandstof te heffen. Mede daardoor hebben wij hier nu de duurste benzine van het continent. Want we zijn wel negenentwintig jaar verder, maar het kwartje is nooit teruggeschroefd.

Tijdens de kredietcrisis van 2010 kwam de overheid met de Crisis- en herstelwet. De wet bevat een groot aantal wetswijzigingen, waarmee procedures worden ingekort en het aantal benodigde vergunningen wordt teruggedrongen, waardoor er versneld aan infrastructurele projecten gebouwd kon worden. Het was een tijdelijke maatregel om “door de crisis te komen”, in 2011 werd het voor onbepaalde tijd verlengd en in 2013 werd het permanente wetgeving.

Ook terreurdreiging heeft een aantal wetten opgeleverd die we anders niet zouden hebben gehad. Neem bijvoorbeeld de sleepwet (waarover Nederland via een referendum tevergeefs liet weten daar tegen te zijn) dat onder de noemer van terroristenbestrijding enorme inperking van onze privacy betekent. Iedere keer is er een crisis nodig om begrijpelijk tijdelijke maatregelen in te voeren, maar die vrijwel allemaal onbegrijpelijk, dus tussen neus en lippen door, permanent worden.

Never waste a good crisis, weten politici maar al te goed. Ze tonen empathie met het volk tijdens een probleem. Handelen daar zogenaamd naar en als het probleem is verdwenen komt het volk erachter dat ze ergens zijn ingerommeld. Kijk maar eens naar de Europese top over corona-crisishulp waar Mark Rutte weer eens door de knieën ging, na heel opzichtig zijn “best voor ons land” te hebben gedaan.

Het gaat nu even niet over het strooien van die €750 miljard, waar heel opzichtig landen worden gepaaid met geld uit Noordwest-Europa. Ik focus me nu op Europese belastingen. Huh? Europese belastingen? Die zouden er toch nooit komen, we hebben immers helemaal geen Fiscale Unie? Rutte zou daar nooit mee akkoord gaan, zei hij. Niemand heeft het er ooit over gehad en ons is nooit iets gevraagd. Nou jongens, tijdens al het gekrakeel over de subsidies en leningen zijn we weer een nieuwe unie ingerommeld. Want om die €750 miljard te kunnen betalen komen er een drietal Europese belastingen. Een 'Plastic Tax', een 'Digital Tax' en een 'CO2 Tax' op geïmporteerde goederen. De plastic belasting gaat al op 21 januari 2021 in en gaat om 0,80 cent per kilo. Het is voor het eerst dat de Europese Commissie een directe belasting invoert. Ook de andere belastingen zullen snel worden ingevoerd. Maar daar blijft het niet bij. De EU wil ook aan multinationals een omzetbelasting van 0,1% gaan heffen.

We kunnen dus stellen dat na een Economische en een Politieke Unie nu ook een Fiscale Unie hebben. Dat laatste allemaal om het EU-herstelfonds van de coronacrisis te spekken. Maar het is nu al duidelijke dat ook dit niet tijdelijk zal zijn. Rutte heeft dus niet alleen gefaald in zijn verzet tegen de verregaande transferunie, hij heeft toegegeven dat er nu ook uit Brussel blauwe brieven verstuurd kunnen worden. En daarmee zijn we als netto grootste betaler van de EU wederom de sjaak. Maar dat is, net als alle tijdelijke crisiswetgeving, ook permanent.