CIA zorgde voor arrestatie Nelson Mandela

Een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Central Intelligence Agency.

Donald Rickard, de voormalige consul van Amerika in het Zuid-Afrikaanse Durban en CIA-medewerker, zegt dat de CIA verantwoordelijk was voor de arrestatie en de gevangenzetting van Nelson Mandela in 1962. Hij zegt dat in gesprek met de Britse regisseur John Irvin, die juist een film heeft gemaakt over die moeilijke periode in Mandela's leven.

Rickard legt uit dat de CIA niet tegen Mandela was omdat men de Apartheid zo'n geweldig systeem vond, maar omdat men ervan overtuigd was dat hij verantwoording verschuldigd was aan de Sovjet-Unie. Als het aan hem lag, geloofden de spionnen, zou hij voor een burgeroorlog zorgen in Zuid-Afrika waardoor dat land weleens overgenomen kon worden door de communisten. Dat was eerder nog gebeurd in Cuba. Amerika had geen zin in een tweede hoofdpijndossier.

En dus zorgde de CIA ervoor dat Mandela opgepakt werd en zelfs veroordeeld tot 27 jaar in een cel.

Het is natuurlijk een schandalig verhaal. Mandela staat bekend als een bijzonder vreedzaam man, zo kennen we hem allemaal. Het is dieptriest dat de CIA deze man decennialang heeft laten lijden. Werkelijk verschrikkelijk.

Aan de andere kant moeten we ook naar de situatie van toen kijken. Ten eerste was Mandela in zijn jongere jaren niet zo vredelievend als hij later werd. Sterker nog, zijn gevangenschap leidde er zelfs toe dat hij steeds vreedzamer werd. Hij vond zichzelf opnieuw uit en werd echt een ander man, hoewel met hetzelfde doel: de afschaffing van de Apartheid.

Daarnaast was het voor de CIA in die tijd natuurlijk bijzonder lastig opereren. Het ene na het andere land viel in handen van communisten. Maar al te vaak was dat verrassend (of eigenlijk: schokkend). Zo stond Fidel Castro voor zijn overname namelijk niet bekend als een communist, maar gewoon als een vrijheidsstrijder. Amerika dacht zelfs zaken met hem te kunnen doen. Pas toen hij het oude Cubaanse regime omver had geworpen liet hij zijn ware aard zien.

Daarom was de CIA heel voorzichtig. Blijkbaar zetten ze op een gegeven moment liever 10 onschuldige mensen vast dan dat ze die ene schuldige vrij lieten lopen. Dat konden, vonden ze, zich gewoon niet veroorloven. En zo werd Mandela het kind van de rekening.

Gelukkig kwam het uiteindelijk toch nog goed. Mandela kwam in 1990 vrij en was van 1994 tot 1998 president. Hij zag met eigen ogen het einde van de Apartheid en werd een ware held, niet alleen in Zuid-Afrika zelf, maar in de hele wereld. En daarmee bewees hij uiteindelijk het gelijk aan zijn zijde te hebben. De CIA mag daarom nu zijn excuses aanbieden.