ChristenUnie, CDA en D66 stellen vragen over anti-democratische inwerkingtreding Oekraïne-verdrag
Op 1 januari ging het associatieverdrag dat de EU met Oekraïne sloot in werking. Referendum of niet, die overeenkomst met Kiev zal uitgevoerd worden!
Mijn collega Michael reageerde eerder deze week al cynisch toen hij er - net als veel andere verbaasde Nederlanders - achterkwam dat het associatieverdrag tussen de lidstaten van de Europese Unie en Oekraïne gewoon van kracht werd op 1 januari jongstleden. Ondanks dat Nederland dat proces dus eigenlijk heeft opgeschort door een referendum uit te schrijven. "GeenPeil, welk GeenPeil? EU-handelsverdrag met Oekraïne al deels operationeel," aldus Michael in een retorische vraag.
Ik moet mijn vriend en collega bijvallen dat de situatie inderdaad behoorlijk vreemd is. Doordat Nederland een referendum uitschrijft over het verdrag, kan het gewoon eigenlijk niet in werking treden. In meer juridisch jargon: de Nederlandse ratificatie is opgeschort. En dat betekent dat zo'n verdrag simpelweg niet kan gaan gelden, want niet alle verdragspartijen zijn 100% akkoord. Dat is eenvoudig en universeel erkend verdragenrecht. Gaan we dat omwille van de EU nu ineens overboord gooien?
De constructie met 'voorlopige' en 'gedeeltelijke' inwerkingtreding is dan ook uitermate vreemd. Gelukkig zijn Michael en ik niet de enigen die dat vinden. Kamerleden Joel Voordewind (ChristenUnie), Kees Verhoeven (D66) en Pieter Omtzigt (CDA) hebben daarom Kamervragen gesteld. Het drietal oppositie-parlementariërs is behoorlijk sceptisch:
https://twitter.com/KeesVee/status/684021890403405824
En dat blijkt al uit hun tweede vraag:
'Kunt u precies per artikel aangeven welke van de 486 artikelen op of voor 1 januari 2016 voorlopig in werking getreden zijn?'
Want voorlopig alvast handel drijven is natuurlijk leuk. Maar wat gebeurt er bijvoorbeeld als Nederland de hele boel straks wegstemt? Wat betekent 'voorlopige inwerkingtreding' dan ineens?
'Is het Europese deel van het Koninkrijk der Nederlanden nu gebonden aan een zeer groot deel van het associatieverdrag middels de voorlopige toepassing, die Nederland op geen enkele wijze eenzijdig terug kan draaien?
Klopt het dat het deel van het associatieverdrag dat nu wordt toegepast, gewoon toegepast blijft worden, ook als Nederland het verdrag uiteindelijk niet ratificeert? Of vervalt dan ook de voorlopige toepassing?'
We zijn natuurlijk erg benieuwd naar de antwoorden op de vragen, want als de vrees van Verhoeven c.s. werkelijkheid wordt, dan zitten we gewoon met een groot probleem: de Nederlandse bevolking heeft dan niet meer het laatste woord over prangende kwesties. We houden voor de show dan een peperduur referendum, maar we kunnen er - in het geval van afwijzing van het verdrag - helemaal niets voor terugkrijgen. Wel de lasten, maar niet de lusten.
Met angst en beven zie ik het antwoord van de minister dus tegemoet...
