Albert Einstein zei eens dat de definitie van waanzin is hetzelfde blijven doen en een andere uitkomst verwachten. Het Britse huizenbeleid is hier een treurig voorbeeld van.
Premier David Cameron kondigde afgelopen maandag aan dat zijn regering starters op de woningmarkt gaat helpen door deels garant te staan voor hun hypotheekleningen. Terwijl de banken nu een onderpand eisen van ruim 20 procent van de hypotheekwaarde zouden starters met de hulp van Cameron nog maar 5 procent neer hoeven te leggen. De premier schat dat zo'n honderdduizend jonge Britten op deze manier aan een hypotheek kunnen worden geholpen.
De conservatieve leider nam een voorschot op kritiek door te stellen dat zijn beleid niet een nieuwe zeepbel in de huizenmarkt zal blazen omdat het slechts een kleine groep aspirant eigenaren betreft.
Die redenatie gaat niet op. Ten eerste kan een kleine marktverstoring grote gevolgen hebben. Ten tweede blijft het met overheidsbeleid vrijwel nooit bij een "kleine" groep.
Neem het hypotheekbeleid in de Verenigde Staten. Met name onder de zwarte bevolking in de grote steden was (en is) het aantal huiseigenaren beperkt. Dat werd als een probleem gezien dus schoot de overheid halverwege de jaren negentig te hulp. Banken werden gedwongen om gemakkelijker hypotheken te verstrekken aan mensen met een laag inkomen terwijl semi-private overnemingen subprime hypotheken opkochten of de waarde ervan garandeerden in de hoop dat meer mensen zo een eigen huis konden kopen.
Aanvankelijk betrof het een relatief kleine groep mensen. Voor de zeepbel in 2007 uit elkaar spatte stonden die semi-private ondernemingen echter garant voor 40 procent van alle hypotheken in de Verenigde Staten met een totale waarde van $1400 miljard. Het Amerikaanse ministerie van Volkshuisvesting eiste dat meer dan de helft van de hypotheken waar zij garant voor stonden subprime waren. Private hypotheekverstrekkers en banken handelden graag met deze halve staatsbedrijven. Als ze in de problemen zouden komen liet de overheid hen toch niet failliet gaan?
Dat gebeurde ook niet. In 2008 werden zij beide genationaliseerd. Tot op de dag van vandaag kostten zij de Amerikaanse staat miljarden per jaar.
De hele wereld leeft nu met de gevolgen van dit goedbedoelde beleid omdat het de financiële sector in de Verenigde Staten grondig verstoorde. In plaats dat de overheid zich heeft teruggetrokken leidt het alleen maar tot meer interventies.
Het is een cyclus van marktverstoring die de econoom Ludwig von Mises al in de jaren zestig beschreef: de overheid stelt een "probleem" vast in de manier waarop de vrije markt kansen en kapitaal verdeelt; het intervenieert met belastingen of regelgeving om het probleem op te lossen; het probleem wordt er echter alleen maar erger door dus komt de overheid met meer regelgeving.
"Op deze manier is de overheid gedwongen om aan diens aanvankelijke interventie meer en meer lagen van inmenging toe te voegen totdat marktfactoren geen enkele invloed meer hebben op de manier waarop productie en consumptie worden bepaald."
Dan is er niet eens meer sprake van een gemengde economie, laat staan een vrije. Het eindstation is socialisme, een maatschappij zonder privaat bezit. Wat ironisch is aangezien Cameron het privaat huizenbezit juist wil aanmoedigen. Dat kan hij het beste doen door zijn handen ervan af te trekken.