Wat kunnen verworvenheden soms toch hilarisch zijn! Neem bijvoorbeeld het recht. Dat goede oude codexje dat ons ankerpunt is in wat wel en niet mag, en hoe wij met elkander om dienen te gaan. Prachtig instituut, nooit laten gaan. Maar een beetje reflectie op zijn tijd misstaat zelfs dit zo belangrijke instrument niet! Neem de uitspraak, van gister, van de rechtbank Den Bosch, inzake de proefboring naar schaliegas in het Brabantse Boxtel. De verleende vergunning voor de boring geschiedde op basis van een wetsartikel dat het mogelijk maakt om tijdelijk voor een periode van 5 jaar een wijziging in een bestemmingsplan aan te brengen,
mits daartoe een tijdelijke noodzaak bestaat. En daar hadden de eisers een mooi gaatje gevonden, want wat is dat precies, een tijdelijke noodzaak? De rechter dacht er
als volgt over:
Niet kan worden uitgesloten dat na de proefboring tot winning van aardgas op de onderhavige locatie zal worden overgegaan en dat een boorlocatie of een andere met het bestemmingsplan afwijkende situatie gehandhaafd zal blijven. Verweerder heeft immers aangegeven dat het antwoord op de vraag of ten behoeve van een definitieve boorlocatie vervolgvergunningen zullen worden verleend afhangt van de planologische belangenafweging die hij te zijner tijd nog zal maken. Hieruit leidt de rechtbank af dat, indien ter plaatse een winbare hoeveelheid aardgas wordt opgespoord, er aldus een gerede kans bestaat dat, na wijziging van het geldende bestemmingsplan, de boorlocatie ter plaatse wordt gehandhaafd en niet zal worden verwijderd. De rechtbank neemt hierbij in aanmerking dat met het inrichten van de boorlocatie een aanzienlijke investering is gemoeid en dat niet valt uit te sluiten dat een winbare hoeveelheid gas wordt aangetroffen.
Holy moly!! Ze kunnen dus niet uitsluiten dat er bij de proefboring ook echt iets gevonden wordt! Schande!! Als de boororganisatie en de gemeente dat erbij hadden verteld, dan was dit allemaal niet nodig geweest. Dan was die vergunning natuurlijk nooit verleend!
Vooropgesteld: ik ben een juridisch leek, maar ongetwijfeld doet de rechter hier wat hij moet doen, namelijk de wet volgen. Als dat er staat, dan staat dat er. Punt. Klaar. De vraag is alleen, moet dat er wel staan? Hoe kan het in vredesnaam zo zijn dat de wet het onmogelijk maakt om proefboringen te doen naar een totaal nieuwe technologische ontdekking, op basis van het vermoeden dat die ontdekking wel eens zou kunnen kloppen??? De rechter schrijft hier dus feitelijk voor dat de gemeente een van tweeërlei oplossingen zoekt: Ofwel de bestemming wordt aangepast naar mijnbouw, ofwel de vergunning wordt dusdanig aangepast dat er ook bij het ontdekken van schaliegas nooit lees nooit tot boring overgegaan mag worden. Die laatste optie ga ik niet eens bespreken. En een bestemmingsplan wijzigen is een moeizaam en langdurig proces, wat alleen in gang gezet wordt als er enige zekerheid is dat het zin gaat hebben.
Dit is dus een klassiek voorbeeld van een wet die niet klopt. De rechter kan daar niks aan doen. Tijd voor de politiek om eens wat nieuwe wetgeving op te stellen!
