AfD en UKIP dreigen zichzelf buiten spel te zetten

Van de flamboyante Nigel Farage was al bekend dat hij geen aansluiting zoekt bij het eurosceptische blok dat Marine Le Pen en Geert Wilders na de Europese Parlementsverkiezingen van komende mei willen vormen. Farage, die de United Kingdom Independence Party (UKIP) leidt, vindt het Front National van Le Pen verdacht, want haar vader was een antisemiet. Ook deelt hij de islamkritiek van Wilders niet en is de PVV volgens hem een ondemocratische partij.

Bernd Lucke van Alternative für Deutschland (AfD) sluit zich deze week bij die kritiek aan. In een interview met Elsevier zegt hij dat zijn partij en de PVV "niets gemeen" hebben. "De PVV is zeer vijandig tegenover de islam en vreemdelingen. Daar willen wij niets mee te maken hebben," zegt de professor economie. Verder meent hij dat Wilders een "eigenaardige voorstelling van democratie in een partij" heeft. De PVV is immers een eenmansclub.

Vorig jaar september haalde AfD net niet genoeg stemmen om zetels in het Duitse parlement te bemachtigen. In recente peilingen staat de partij echter op 7 procent, genoeg om een aantal zetels in Brussels en Straatsburg binnen te slepen. Ook UKIP staat er goed voor. De partij heeft al 13 van de 73 Britse zetels en zal er naar verwachting meer scoren. Maar liefst een derde van de Britten deelt de opvattingen van UKIP inmiddels.

Probleem voor AfD en UKIP is dat de meeste andere eurosceptische partijen ook gelijk tegen immigratie zijn en zij willen juist niet in die hoek worden gedrukt.

Lega Nord, de Italiaanse partij die pleit voor afscheiding van het noorden, zit nu nog met UKIP in een fractie, maar zal zich na de verkiezingen waarschijnlijk aansluiten bij Le Pen en Wilders. Hetzelfde geldt voor het Vlaams Belang, de Oostenrijkse FPÖ en Sverigedemokraterna. Dan hebben Le Pen en Wilders nog maar een andere partij uit een andere lidstaat nodig om formeel een fractie te kunnen vormen.

De Slowaakse Nationale Partij, die nu ook met UKIP in de fractie zit, is mogelijk een kandidaat: wel erg rechts, maar je moet wat. De Groot-Roemenië Partij werkte al eerder samen met het Vlaams Belang en Front National, maar staat er niet goed voor in de peilingen. Jobbik, een fascistische partij uit Hongarij, en de Griekse Gouden Dageraad zijn geen reële kandidaten.

De Deense Volkspartij, toch vergelijkbaar met de PVV, heeft verklaard niet met Le Pen en Wilders te willen samenwerken, dus die kan mogelijk met AfD en UKIP in een fractie. De Ware Finnen zoeken juist aansluiting bij de Europese Conservatieven en Hervormers, een anti-federalistische fractie die wordt geleid door de Britse Conservatieven van premier David Cameron. De Nederlandse ChristenUnie is er lid van.

Le Pen en Wilders komen desondanks waarschijnlijk wel aan het aantal leden dat ze nodig hebben om een fractie in het Europese Parlement te kunnen vormen. Misschien dat er een minder frisse beweging uit Oost-Europa bij moet, maar daar staat dan extra geld tegenover en deelname aan commissies, wat de partijen meer invloed geeft. AfD en UKIP houden dan schone handen en kunnen hun kiezers geruststellen dat ze niet met halve racisten samenwerken. Maar vervolgens staan ze wel aan de zijlijn, zonder macht.