Als de Amerikaanse klokkenluider Edward Snowden ons met zijn onthullingen één ding weer eens duidelijk heeft gemaakt, is dat privacy niet bestaat. Dat zou ook vreemd zijn, want in de internetsamenleving waarin wij leven is alles via internet, draadloze verbindingen en de cloud met elkaar verbonden. De veiligheid van onze privégegevens blijkt een illusie.
Wie online actief is, laat sporen na en die zijn te achterhalen. Iedereen is te googelen. Wachtwoorden zijn te kraken, en tieners zijn al in staat Hotmail-accounts te hacken. Social media verhandelen onze beschermde privégegevens aan adverteerders en onze overheden houden ons in de gaten op Facebook, Twitter en Google.
Misschien is privacy ook wel overschat. We kiezen immers zelf steeds meer voor een transparant bestaan. We delen steeds meer op internet. En daar doen we niet zo moeilijk over privacy. Er zijn nu al mensen die hun hele medische dossier online zetten en delen wat ze allemaal aan medicijnen slikken en wat voor effecten dat heeft. In de toekomst zullen we steeds meer gaan delen op internet. Wat Snowden heeft gedaan, is ons een mooi inkijkje geven in de keuken hoe overheden omgaan met onze privacy. Ze lezen schaamteloos mee met onze mails, ze analyseren ons internetgedrag en tappen onze telefoons af. En ze bespioneren elkaar ook nog eens.
Maar, zoals ik in mijn boek Het Einde van de Privacy concludeerde: de tijd dat overheden geheimen kunnen bewaren is voorbij. We leven in de Eeuw van de Burger. Overheden, maar ook multinationals, banken en andere grote instanties, moeten zich ervan bewust zijn dat hun traditionele manier van informatie achterhouden niet meer mogelijk is. De internetwijze samenleving weet steeds beter of politici de waarheid spreken en gaan zich er steeds meer mee bemoeien. En als ze dingen achterhouden of de privacy schenden volgt de digitale schandpaal.
Die schandpaal wordt opgetrokken door hackers die de meest beveiligde systemen kraken, zie bijvoorbeeld de recente problemen die ING ondervond. Of door onafhankelijke sites, zoals die van Julian Assange en zijn WikiLeaks. Klokkenluiders hebben we altijd gehad, denk aan Multatuli. Die van nu weet precies waar hij mee bezig is. Die stapt naar The Guardian, GeenStijl, Dumpert en Wikileaks. En zo ontstaat een mooi Droste-effect: overheden bespioneren ons, maar omdat ze zelf zo lek zijn als een mandje kunnen wij in een kijkje in hun keuken nemen, zodat we precies weten hoe ze ons in de gaten houden!
In deze Eeuw van de Burger is transparantie dan ook van levensbelang. De klant is koning en die wil serieus en eerlijk behandeld worden. Negatieve publiciteit over veiligheidslekken of oneigenlijk gebruik kunnen een overheid of bedrijf in no time breken. We willen best wel wat inbreuken op onze privacy tolereren, maar alleen als daar volstrekt helder en transparant over gecommuniceerd wordt. Einde van de privacy? Ja. Maar dat is nog niet het einde van de wereld.
Adjiedj Bakas is trendwatcher, spreker en auteur van o.a. Het Einde van de Privacy
. www bakas.nl.