4 juli: Amerika is een exceptioneel land
Het is Independence Day.
Onze Amerikaanse vrienden vieren vandaag de belangrijkste nationale feestdag die ze hebben: Independence Day, oftewel Onafhankelijkheidsdag. Precies 238 jaar geleden verklaarden de 'verenigde Staten van Amerika' zich officieel onafhankelijk van Groot-Brittannië en de Britse koning George III.
Natuurlijk klonk dat leuk in theorie, maar in de praktijk ging het allemaal wat lastiger: Amerika hoorde officieel namelijk nog steeds bij Groot-Brittannië en de koning was niet van plan om de 'nieuwe wereld' op te geven. Sterker nog, hij stuurde duizenden en nog eens duizenden troepen naar de overkant van de Atlantische Oceaan om de 'rebellie' de kop in te drukken.
Gelukkig lukte het de Amerikanen om de oorlog te winnen en een vrij, soeverein land op te zetten. Ja, ik zeg 'gelukkig' omdat dat land werkelijk een zegening voor de wereld is geweest - en eigenlijk nog steeds is.
Anders dan alle andere landen is de VS niet gebaseerd op één bepaald volk of één bepaalde culturele traditie. Nee, het fundament van de Verenigde Staten van Amerika is een idee. En dat idee is nergens beter verwoord dan in de Declaration of Independence, de Onafhankelijkheidsverklaring, grotendeels geschreven door Thomas Jefferson, die later ook president werd.
In deze verklaring staat de belangrijkste zin die ooit in een politiek document heeft gestaan - één zin die een volledig land uniek maakte en maakt:
We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal, that they are endowed by their Creator with certain unalienable Rights, that among these are Life, Liberty and the pursuit of Happiness.
Weg met klassen, einde oefening voor de adel, weg met een almachtige overheid. Alle mensen zijn gelijk (voor de wet), alle mensen hebben bepaalde natuurlijke rechten, waaronder Leven, Vrijheid en het nastreven van Geluk. Terecht focussen veel experts en columnisten zich op die zin, omdat die zo belangrijk was en is, en Amerika echt anders maakte. Toch komt er daarna een zin die feitelijk net zo belangrijk is:
That to secure these rights, Governments are instituted among Men, deriving their just powers from the consent of the governed,
Mensen hebben dus niet alleen bepaalde natuurrechten, maar het is ook nog eens de taak van de overheid om die rechten te beschermen. De staat bestaat dus niet om de welvaart te herverdelen, maar om de rechten te garanderen die automatisch aan ons toekomen, puur en alleen omdat we mens zijn.
En er is nóg meer. De Declaration gaat verder:
--That whenever any Form of Government becomes destructive of these ends, it is the Right of the People to alter or to abolish it, and to institute new Government, laying its foundation on such principles and organizing its powers in such form, as to them shall seem most likely to effect their Safety and Happiness.
Het is een waarlijk revolutionaire gedachte: a) we hebben allemaal bepaalde natuurrechten, b) de staat moet die rechten beschermen, en c) als de overheid dat niet doet heeft het volk het recht om de machtshebbers eruit te gooien. De idee ("that all men are created equal, that they are endowed by their Creator with certain unalienable Rights, that among these are Life, Liberty and the pursuit of Happiness") wordt dus niet alleen genoemd omdat het zo mooi lijkt, maar staat werkelijk centraal in het Amerikaanse systeem. Alles staat of valt met die 'self-evident truth.'
Dát maakt Amerika zo uniek; dát is waarom Amerika zo'n enorme toegevoegde waarde heeft voor de hele mensheid; en dat is de reden dat 4 juli een speciale dag moet zijn voor iedere vrijheidslievende man of vrouw, niet alleen voor Amerikanen.
Lees ook