22% van kiesgerechtigden maakt pas op de laatste dag een keuze voor een politieke partij

Het is altijd zoeken naar de motivaties van de kiezer om op een partij te stemmen. Er zijn immers bijna 13 miljoen stemgerechtigden en hen allen om hun overwegingen vragen is ondoenlijk. Zie daar één van de redenen waarom peilingen bestaan en steekproeven worden getrokken. En wij hartstikke blij zijn met Maurice de Hond die precies dit wekelijks doet.

Uit onderzoek van De Hond zou blijken dat 22% van de kiesgerechtigden pas op de laatste dag een keuze maakt waarop zij stemmen. Dit betekent concreet dat zij twee dagen voor de verkiezingen nog niet weten waar zij op gaan stemmen, terwijl de politieke campagne al weken aan de gang is. Nu kan iedereen een beetje twijfelen natuurlijk, maar 22%, bijna een kwart, is wel érg veel.

Onderstaande gegevens zijn gebaseerd op een peiling van Maurice de Hond (Peil.nl).

Tijd en keuzes

[caption id="attachment_227294" align="aligncenter" width="976"]Peil.nl" width="976" height="100" /> Wanneer maken kiezers hun afweging voor stemgedrag? Bron: Maurice de Hond / Peil.nl[/caption]

Op de vraag waarom kiezers dan van mening zijn veranderd in die korte periode tussen de Provinciale Statenverkiezingen en de Europese Parlementsverkiezingen konden kiezers een veelvoud aan antwoordopties kiezen. Behalve de logische antwoordoptie dat standpunten relevant voor het vertegenwoordigende orgaan relevant zijn zien we ook dat veel kiezers bij iedere nieuwe verkiezingen opnieuw een keuze maken.

Waarom wijzigden kiezers hun stem?

[caption id="attachment_227295" align="aligncenter" width="923"] Wat waren de afwegingen van kiezers voor stemgedrag? Bron: Maurice de Hond / Peil.nl[/caption]

Volgens de bovenstaande tabel waren twee overwegingen van belang voor de uitslag van de Europese Parlementsverkiezingen. Allereerst de standpunten van de partij over 'Europa'. Ruim 35% vindt dit een belangrijke overweging. Met name SP, CDA en D66-kiezers vinden het 'Europastandpunt' van een partij relevant.

Verder zien we dat een groot deel van de kiezers (26%) 'een keuze bepalen per verkiezing'. Dit zullen wel de zogenaamde 'zwevende kiezers' zijn waarover wordt gesproken. En deze antwoordoptie zal mogelijk sterk correleren met het moment wanneer het kiesgedrag wordt bepaald. Kiezers die dit op de laatste dag doen zullen ook deze tweede optie vaker positief hebben beantwoord, al weten we het niet zeker omdat de data waar De Hond zich op baseert niet kunnen inzien.

Opmerkelijk is het dat 36% van de PvdA-kiezers de optie 'de aantrekkingskracht van de lijsttrekker van EP2019' koos. Dit valt natuurlijk perfect samen met het Timmermans-effect. En 22% van de kiezers beslist dus op de huwelijksdag of zij wel of niet willen trouwen, blijkbaar. En ook op de laatste dag of zij op vakantie gaan. Fijn, zo'n democratie waarin belangrijke beslissingen nog even last minute worden gedaan.

Wanneer wordt het kiezersexamen eigenlijk ingevoerd?