Run op warmtepompen: een domme gok uiteindelijk werkt niks op subsidie

Warmtepompen klinken mooi op papier, maar de praktijk is een stuk minder rooskleurig. Mensen kiezen er vaak juist vóór om geen warmtepomp te kopen vanwege de hoge aanschafkosten, de noodzaak van goede isolatie, ruimtegebrek, geluidsoverlast, ongeschiktheid van bestaande verwarmingssystemen, twijfels over het rendement, gebrek aan kennis of vertrouwen, onzekerheid over energieprijzen en de terugverdientijd, mogelijke verstoringen bij installatie, en onzekerheid over subsidies. De lijst is lang en het is allesbehalve een simpele beslissing.

Toch zien installateurs als Feenstra sinds Prinsjesdag een stijging van 10 tot 15 procent in de bestellingen vergeleken met vorig jaar. De vraag is alleen: zijn die mensen echt zo slim bezig? Want terwijl installateurs nu blij zijn met de huidige run, vrezen ze tegelijkertijd voor een diepe val in januari. De subsidie op een standaard hybride warmtepomp gaat namelijk flink omlaag, met een verlaging van zo'n 650 tot 700 euro. Mensen kiezen nu voor eieren voor hun geld, maar die eieren kunnen snel bedorven blijken te zijn als de realiteit straks binnenkomt.

De installatiebranche heeft er een dubbel gevoel bij. "We moesten opschalen, zei de overheid een paar jaar geleden. Iedereen moest aan de warmtepomp", blikt Marijn Flipse van warmtepompbedrijf Quatt terug in het AD. En wat gebeurt er nu? De subsidie wordt verlaagd en de hele branche kan weer een stap terugdoen. Het doet sterk denken aan de situatie bij de zonnepaneleninstallateurs, die massaal failliet gingen na de aankondiging dat de salderingsregeling werd afgebouwd. De overheid roept eerst dat iedereen massaal moet investeren in duurzaamheid, om vervolgens de steun langzaam weg te trekken. En wie betaalt de prijs? Precies, de installateurs en uiteindelijk de consument.

Het chagrijn bij brancheorganisatie Techniek Nederland is dan ook goed te begrijpen. "Het kabinet-Schoof zegt te kiezen voor groene groei, maar daar is nog niets van te zien," zegt woordvoerder Dick Reijman in het AD. "Het verlagen van subsidies op warmtepompen is slecht voor bedrijven, slecht voor het klimaat en slecht voor de groene economie van de toekomst." Bedrijven die nodig zijn om de klimaatdoelstellingen te halen, dreigen nu harde klappen te krijgen. En wie had dat niet kunnen zien aankomen?

Marijn Flipse is somber over de toekomst: de sector zal zelfs installateurs moeten ontslaan. "De branche heeft veel capaciteit opgebouwd en dat wordt nu weer binnen een paar maanden afgebouwd. Doodzonde." En alsof het allemaal nog niet genoeg is, was 2024 sowieso al een moeilijk jaar, met ongeveer een kwart minder verkochte warmtepompen dan in 2023. Hoe je het ook bekijkt, dit overheidsbeleid lijkt meer op een achtbaan zonder veiligheidsbeugels dan op een doordacht plan voor de toekomst.

En dan het ministerie van Klimaat en Groene Groei, dat nog altijd twijfelt over een mogelijke overgangsregeling voor mensen die dit jaar een warmtepomp hebben aangeschaft. Maar of die regeling er komt? Dat blijft voorlopig een vraagteken. Ondertussen zitten de installateurs en consumenten in onzekerheid, met de gevolgen van dit schommelende beleid recht voor hun neus. Het wordt tijd dat de overheid eens stopt met dit gehannes en écht kiest voor een stabiele, groene toekomst – zonder daarbij iedereen elke keer in de kou te laten staan.