Armand Sag: Turkije op ramkoers met Westen vanwege met George Soros bevriende zakenman
President Erdoğan heeft fel uitgehaald naar de landen van wie tien ambassadeurs, waaronder Nederland, een persverklaring hebben uitgebracht over een interne rechtszaak in Turkije tegen zakenman Osman Kavala.[1] Volgens Erdoğan is Kavala betrokken bij de financiering van (links) terreur en is er een directe band tussen Kavala en de Hongaarse zakenman Soros.[2] Kavala op zijn beurt stelt echter dat Erdoğan en Soros zelf ook bevriend waren tot 2015.
Het mag niet baten voor Erdoğan die de Verenigde Staten van Amerika, die ook onder die tien ambassadeurs vallen, verantwoordelijk stelt voor het bemoeien met Turkse interne zaken. Hij eist nu de ruim 1 miljard 400 miljoen dollar terug die Turkije heeft betaald aan de Verenigde Staten van Amerika voor de F-35-jetvliegtuigen maar niet geleverd krijgen omdat Turkije ook Russische afweergeschut heeft aangeschaft.[3] Als reactie is de Turkse bank HALKBANK in de Verenigde Staten van Amerika beschuldigd van een louche constructie waarbij de embargo en boycot van Iran omzeild wordt waarmee de weg openstaat voor het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten van Amerika om HALKBANK aan te klagen.[4] Het punt hier is echter dat Turkije en Iran zelf ook op slechte voet staan en het dus niet waarschijnlijk is dat Turkije Iran zou hebben willen helpen met het omzeilen van Amerikaanse embargo’s.[5]
Toch heeft dit besluit van het Amerikaanse Hooggerechtshof direct geleid tot een keldering van de Turkse Lira ten opzichte van de Amerikaanse dollar.[6] De afgelopen dagen kwamen Bulgaren massaal naar Turkije om te profiteren van de lage valutakoers en boodschappen te doen, de grenswinkels waren er erg druk mee.[7] Ook andere buitenlandse investeerders en ondernemers hebben massaal vastgoed opgekocht nu de Turkse Lira op een ongekend dieptepunt staat door de Turks-Amerikaanse rel.[8] De wanhopige poging van de Turkse Centrale Bank om de rente te verlagen van 18% naar 16%, heeft niet geleid tot de gewenste actie maar juist tot het tegenovergestelde nu buitenlandse investeerders hiervan lijken te profiteren in plaats van nationaal c.q. lokaal kapitaal.[9] De Amerikaanse econoom Steve Hanke van de John Hopkins Universiteit stelt dat de paniek die blijkt uit de poging van de Turkse Centrale Bank eveneens de instabiliteit van de Turkse economie aantoont.[10]
Voor Erdoğan ligt de nadruk echter op uitbreiding van de Turkse invloedssfeer, zo stelde hij bij terugkomst uit Afrika – waar hij op bezoek was – dat Turkije al ruim zes miljard dollar aan investeringen heeft in de landen aan de Afrikaanse kuststreek.[11] In heel Afrika gaat het om ruim 25,3 miljard dollar in 2020 en voor dit jaar is een verdubbeling voorzien terwijl voor 2022 er handelsovereenkomsten zijn getekend ter waarde van 75 miljard dollar.[1] Erdoğan sprak tijdens zijn bezoek aan Afrika ook op het derde jaarlijkse Turks-Afrikaanse Forum voor Handel en Samenwerking; een organisatie dat een doorn in het oog is van de Verenigde Staten van Amerika, alsook Rusland en China. Hiermee lijkt Turkije stilaan, weliswaar als underdog, ook deel te nemen aan de economische strijd om invloed uit te oefenen om zo zijn – volgens Erdoğan – rechtvaardigde positie als grootmacht aan te kunnen meten. Het is maar de vraag of dat op korte termijn gaat lukken.
Armand Sag (Utrecht, 1984) studeerde geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. Daarnaast studeerde hij Turkologie (minor) en Internationale Betrekkingen (master) aan de Universiteit Utrecht. Hij is momenteel bezig met zijn proefschrift “Historiography and nation-building in modern Turkey” ter verkrijging van de graad van doctor (Ph.D.) terwijl hij werkt als senior onderzoeker bij het Instituut voor Turkse Studies in Utrecht. In dat kader zijn al verscheidene publicaties van zijn hand verschenen: Historie en Meer: Overpeinzingen van een historicus (2011), Omwentelingen in het Midden-Oosten: Perceptie en Gevolgen (2012; als co-auteur), Leergrammatica van het Turkije-Turks: Antwoorden (2013), Nation-building and historiography in modern Turkey: Anatolia, the Balkan and geographical emphasis (2015), Erdoğan: Perceptie, Reflectie, Analyse (2017, als co-auteur) en nog vele andere publicaties.
[1] https://www.fox.com.tr/Selcuk-Tepeli-ile-FOX-Ana-Haber/bulten/238
[2] https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/son-dakika-osman-kavaladan-erdogana-yanit-geldi-1878850
[3] https://www.fox.com.tr/Selcuk-Tepeli-ile-FOX-Ana-Haber/bulten/238
[4] https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/son-dakika-abd-mahkemesinden-kritik-halkbank-karari-1878879
[5] https://www.dagelijksestandaard.nl/2021/10/armand-sag-turkije-vs-iran/
[7] https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/levatl-kuru-yukseldi-edirneye-akin-ettiler-1878860
[9] https://www.fox.com.tr/Selcuk-Tepeli-ile-FOX-Ana-Haber/bulten/238
