Armand Sag: De Turkse Raad als alternatief voor de EU én Rusland

De Turkse Raad wil namelijk een serieuze concurrent worden van enerzijds de Europese Unie, waarbij Hongarije al losgeweekt lijkt te worden van zijn Europese tegenhanger, en anderzijds Rusland. Onder laatstgenoemde invloed zijn maar liefst vijf landen lid geworden van de Turkse Raad om zo tegenwicht te kunnen bieden aan de druk vanuit Moskou.[3] Bij deze bijeenkomst zijn er weer belangrijke stappen gezet waarmee de Turkse Raad, een relatief nieuwe internationale organisatie uit 1992, zijn structuur verder uitbreidt met een stappenplan tot het jaar 2040.

Zo is de naam veranderd van ‘Turkse Raad’ (Türk Konseyi) naar de ‘Organisatie van Turkse Staten’ (Türk Devletleri Teşkilatı) waarmee het ook de rol die het zich wil aanmeten, beter verwoordt.[4] Daarnaast is er dit jaar, na Oezbekistan in 2019, weer een nieuw potentieel lid te bewonderen in Turkmenistan. Tenslotte hebben Oekraïne en Afghanistan, twee landen met een zeer grote Turkstalige inheemse bevolking, ook aangegeven binnenkort een aanvraag te zullen doen.

Hiermee lijkt Turkije een alternatief te bieden voor de bestaande machtsblokken, terwijl het de kat uit de boom kijkt door bijvoorbeeld niet met president Erdoğan deel te nemen aan de COP26 in Glasgow deze maand maar met de burgemeester van İstanbul: Ekrem İmamoğlu.[5]

Het laat zien dat Turkije zich internationaal minder op het podium begeeft maar ondertussen wel intern met nieuwe projecten bezig is, zoals een nationale elektrische auto die met Tesla moet concurreren.[6] De hernieuwde industrie in Turkije viert sowieso hoogtij nu ook bijvoorbeeld Oekraïne Turkse militaire drones heeft aangeschaft, tot grote ongenoegen van Frankrijk.[7]

De opkomst van Turkije lijkt een welkome verademing voor landen in de regio die al geruime tijd moeten strijden voor een adempauze in de strijd tussen Rusland en de Europese Unie. Voor hen presenteert Turkije zich als de neutrale derde die een machtsbalans kan bieden zonder invloed te eisen in de interne aangelegenheden van die landen.

Zo juicht Turkije de onafhankelijke koers van Hongarije ten opzichte van de Europese Unie toe, en moedigt het landen aan hun eigen historische normen en waarden grootst te vieren; exact zoals het zelf ook doet met de viering van 98^ste bestaan van de Republiek Turkije.[8] Dit ging gepaard met de opening van een nieuw cultureel centrum waarin de eigen Turkse cultuur verder gepromoot wordt.[9]

Het toont ook de ambities van Turkije aan, waarbij een gigantisch gebouw in 2,5 jaar uit de grond werd gestampt om als cultureel centrum te fungeren.[10] Hierbij werd ook niet geschroomd om felle politieke tegenstanders, zoals Erdoğans voormalige premier Ahmet Davutoğlu, eveneens uit te nodigen en zo te incorporeren in Erdoğans faam.[11] Hoe vergevingsgezind Erdoğan is voor binnenlandse dissidenten, zo fel blijft hij echter wel voor (vermoedens) van buitenlandse krachten[12] wat ook tegelijk de drijvende kracht lijkt te zijn voor zijn ambities om Turkije, en het kielzog ook andere landen, soeverein te houden.

Armand Sag (Utrecht, 1984) studeerde geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. Daarnaast studeerde hij Turkologie (minor) en Internationale Betrekkingen (master) aan de Universiteit Utrecht. Hij is momenteel bezig met zijn proefschrift “Historiography and nation-building in modern Turkey” ter verkrijging van de graad van doctor (Ph.D.) terwijl hij werkt als senior onderzoeker bij het Instituut voor Turkse Studies in Utrecht. In dat kader zijn al verscheidene publicaties van zijn hand verschenen: Historie en Meer: Overpeinzingen van een historicus (2011), Omwentelingen in het Midden-Oosten: Perceptie en Gevolgen (2012; als co-auteur), Leergrammatica van het Turkije-Turks: Antwoorden (2013), Nation-building and historiography in modern Turkey: Anatolia, the Balkan and geographical emphasis (2015), Erdoğan: Perceptie, Reflectie, Analyse (2017, als co-auteur) en nog vele andere publicaties.

[1] https://www.hurriyet.com.tr/gundem/cumhurbaskani-erdogan-2040-vizyonu-belgesini-kabul-ettik-41937932

[2] https://www.sabah.com.tr/gundem/2021/11/12/son-dakika-baskan-erdogandan-turk-konseyi-zirvesinde-onemli-aciklamalar

[3] https://www.sabah.com.tr/gundem/2021/11/12/azerbaycan-cumhurbaskani-aliyev-erdogan-turk-dunyasinin-lideri

[4] https://www.sabah.com.tr/gundem/2021/11/12/baskan-erdogan-turk-devletleri-teskilati-zirvesinde-aciklamalarda-bulunuyor

[5] https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/erdoganin-gitmedigi-glasgowa-imamoglu-gidecek-1881336

[6] https://www.sabah.com.tr/ekonomi/2021/11/02/yerli-otomobil-togg-istanbul-parkta-pistte-0-100u-bakin-kac-saniye

[7] https://www.sabah.com.tr/gundem/2021/10/29/turk-sihalari-fransayi-korkuttu-ukrayna-silahli-kuvvetleri-goruntuleri-paylasmisti

[8] https://www.sabah.com.tr/galeri/yasam/turkiye-cumhuriyeti-98-yasinda-turk-milletinin-tarihinde-yeni-bir-devrin-kapilarini-acti

[9] https://www.sabah.com.tr/galeri/turkiye/son-dakika-kultur-ve-sanatin-kalbi-burada-atacak-iste-yeni-akmden-gorkemli-kareler

[10] https://www.hurriyet.com.tr/gundem/son-dakika-cumhurbaskani-erdogandan-akm-acilisinda-onemli-aciklamalar-41928024

[11] https://www.cumhuriyet.com.tr/siyaset/ozdag-erdoganin-davutoglu-davetini-yorumladi-1880608

[12] https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/son-dakika-akm-cumhurbaskani-erdoganin-katilimiyla-acildi-1880651