Column Sid Lukkassen: Wanneer is de woede terecht?

De Duitse filosoof Peter Sloterdijk werd bekend met zijn apologie van de woede. Volgens hem was woede, en ook politieke woede, gerechtvaardigd en zelfs een belangrijk bestanddeel van het maatschappelijk leven. Bijzonder was dat hij dit schreef toen er weinig aan de hand leek, namelijk in de late jaren negentig. Zure regen, de muisarm en de gevreesde millennium-bug waren de belangrijkste problemen. Het geld klotste over de plinten, belastingverlagingen én duurdere sociale voorzieningen – alles kon en alles tegelijk. De bomen groeiden tot aan de hemel.

Hoe anders is de situatie vandaag. Corona-apartheid komt eraan ondanks een aangenomen motie die dit verbiedt, de NPO subsidieert propaganda voor D66-leider Sigrid Kaag, de Tweede Kamer emmert over een ‘integriteitscode’ terwijl er Kamerleden worden opgenomen in het kabinet. Dit laatste is ongrondwettelijk want hoe kunnen de Kamerleden een uitvoerende macht controleren waarin zijzelf zijn opgenomen? Enfin – overvloedig veel redenen om afgrondelijk woedend te worden dus: dit zijn niet meer de jaren negentig.

Gig-economy, cancelculture en geldontwaarding

Onlangs publiceerde ik een analyse die voor mezelf, bij het teruglezen, confronterend was. Ik concludeer dat we van doen hebben met gig-economy, cancel culture en geldontwaarding – zaken die mij persoonlijk raken. Want werk is instabiel en volatiel, de kring waarbinnen je beweegt wordt kleiner, en het geld wat je voor de toekomst wil sparen, verliest waarde. Hier komen nog bovenop: aanhoudende lockdowns plus een overheid die uitbreidt en je steeds dichter op de huid zit. Mensen worden gedwongen om over lijntjes te lopen die externe bureaucratieën hebben uitgetekend. En zélfs als de uitvoerders er hun vraagtekens bij hebben, dan voeren ze alles toch maar uit. Want ja, baantje en hypotheek. Er is een totaal ander land en andere cultuur ontstaan dan het gezellige en vrije kikkerlandje dat mij in mijn jeugd werd voorgehouden!

Bekend is het verhaal van Jordan Peterson, die zegt: voordat je de wereld wil veranderen, ruim eerst je kamer op. Alle ‘zolderkamercommunisten’ moeten vooral in de spiegel kijken. Als je eigen leven niet op orde is, is radicale maatschappelijke actie zelden een oplossing voor innerlijke demonen. Maar aan de andere kant – en daar geeft Peterson géén antwoord op – wat is dan het gerechtvaardigde tipping point? Wanneer moeten we zeggen, als individu en als groep of als volk: hier kunnen we het écht niet verder laten gaan? Nu kantelen de maatschappelijke omstandigheden dusdanig dat mensen er ook in het privéleven enorm door belemmerd worden. Het punt is bereikt dat de vrije individuele ontplooiing niet meer mogelijk is, zonder eerst de politiek-maatschappelijke belemmeringen en bedreigingen aan te pakken.

Woede moet spreken

En nee, ik heb het hier niet over je verantwoordelijkheid nemen als je bijvoorbeeld snotterig bent en dan voor de zekerheid thuis blijft. Het punt is bereikt dat we niet meer met risico’s kunnen omgaan, wat een ziekelijke prikkel is voor een amoreel tandem van de overheidsbureaucratie en de geldmachine van big pharma om ‘voor onze eigen bestwil’ een surveillance state te stichten. Al geschiedt het met de beste intenties, we hebben nu wel de premisse aanvaard dat we, om vrij te kunnen reizen, al onze gegevens – gezondheid, identiteit, reisgeschiedenis, vaccinatiestatus – met een druk op de knop inzichtelijk maken voor externe bureaucratieën. De meeste mensen mindblocken deze realiteit omdat ze gewoon hun baantje willen doen, de rekeningen moeten betalen en niet overhoop willen liggen met hun sociale kringen. Zelfs al voelen ze zich er, als ze écht naar hun innerlijk luisteren, diep onbehagelijk over.

Daarom zal het vrije Westen ingrijpend van karakter veranderen, als we de woede niet als gerechtvaardigd erkennen. De woede zal moeten spreken. Want hier komen we tot het kernpunt, namelijk het contrast tussen woede en vrede, tussen vernietiging en harmonie. Ik merk het als ik door het dorp loop – het water slingert langs de basisschool waar kinderen spelen op het plein, het uitzicht is weids en groen, de gezonde bomen spiegelen zich in het kabbelende water en strekken hun sterke takken uit naar de blauwe hemel. Iemand laat de hond uit en groet de ander. In deze gemoedelijke sfeer vraag ik me af of er nu werkelijk reden is om zoveel druk te voelen van toekomstige en huidige ontwikkelingen?

Oorlog

Die reden is er wel degelijk. Bekijk je het breder, dan leven we in een staat van oorlog. Het is geen oorlog die met bommen en granaten wordt uitgevochten: het is een oorlog van het sociaal-maatschappelijke weefsel zelf. De aspecten van deze oorlog uiten zich als volgt:

* de oorlog van de MocroMaffia en de narcotica onderwereld tegen de laatste restanten van de rechtstaat.

* de oorlog van ‘woke’ en cancel culture tegen brave burgerlijke blanke (hetero) mannen.

* de oorlog van het Chinese top-down model van machtsuitoefening (geworteld in de doctrines van communisme en confucianisme) tegen het bottom-up model van het Westen (geworteld in de uitgangspunten van volkssoevereiniteit en het natuurrecht).

* de oorlog van het World Economic Forum (en de VN) tegen het boerenbedrijf en de middenstand.

* de oorlog van islamisten tegen islamcritici.

* de oorlog van techreuzen en de staatsmedia tegen onafhankelijke nieuwssites en blogs.

Als je dit te ‘radicaal’ of te ‘polariserend’ vind, of te veel ‘doemdenken’, dan breng ik het terug tot de kern: het contrast tussen woede en harmonie. Waar draait het om in het leven? Het fijne leven dat je wil leiden wanneer je daar tussen die groene bomen staat en ziet hoe het water het zonlicht weerkaatst. Je ambities navolgen, hard werken en dan een warm gezinsleven om je heen en alle rekeningen kunnen betalen en nog wat overhouden voor de toekomst. Met een warme omgeving van goede mensen die je steunt als ze het nodig hebben en waar ook jij op kunt terugvallen.

Dat is waar het grotendeels om gaat in het leven. Echter het systeem maakt dit op letterlijk elk vlak onmogelijk. Als je nog woedend wil worden, dan is dit wel het moment. De vijanden van de vrijheid zijn immers in hun endgame aangekomen.

Het nieuwe normaal

Ambities navolgen  Ben je een blanke man? Dan achterin de rij! Jij hebt al ‘privileges’, nu zoeken we mensen per quota. De bedrijfsvoering moet voldoen aan criteria van ‘representativiteit’.

Hard werken  Gig-economy. Kijk maar of je wordt opgeroepen. Wat je daginvulling voor overmorgen zal zijn wordt morgenavond bekend. En of je over een half jaar nog werk hebt hoor je over een half jaar.

Warm gezinsleven  Potentiële partners zijn geïndoctrineerd door een ‘Sex and the city’ wereldbeeld. Een overvloed aan dating opties via apps leidt tot fear of missing out en bindingsangst. Leuke date gehad? We appen wel, we horen wel, we zien wel… Dan komt er iets tussen en voordat je het weet ben je over de piek van je vruchtbaarheid. Dit is extreem relevant omdat het vooruitzicht van een gezin mensen een blijvend perspectief geeft om zich in te zetten voor de samenleving. Het ontbreken daarvan leidt eerder tot ‘ieder voor zich’ en ‘anything goes’.

Alle rekeningen kunnen betalen  De lastendruk stijgt, de vaste lasten worden steeds duurder, de overheid dijt uit en verhoogt de belastingen.

Wat overhouden voor de toekomst  Hyperinflatie aangewakkerd door het bijdrukbeleid van de ECB. Sparen wordt afgestraft en dus verdwijnt verantwoordelijk gedrag naar de toekomst.

Een warme omgeving van goede mensen  Er is een ongure en gepolariseerde sfeer ontstaan door het importeren en samenpersen van botsende culturen.

Genieten van het leven, überhaupt  Neen! Je bent zondig omdat je het klimaat kapotmaakt en moet nóg meer betalen!

Tik, tik, tik...

Ieder mens wordt datgene waar hij of zij aan denkt, en je trekt de mensen aan die dezelfde gedachten volgen. Iedereen die het nog een beetje goed heeft en nog ‘normaal’ kan functioneren, probeert, zo lang als dat kan, deze analyse te ontwijken omdat die waarheid te beklemmend is. De vraag is dan: wat kun je nu nog van het leven verwachten, van je sociale omgeving, welke ambities kun je nog waar maken en met welke energie?

De mensen die deze analyse willen ontwijken, doen dat omdat ze denken dat ze alleen maar ‘losers’ zullen overhouden in hun sociale kringen, en dan niet meer vooruit zullen komen in het leven. Daar zit wat in, want de ‘verliezers van de globalisering’ zijn de eerste om de harde realiteit te proeven, en vaak zijn deze mensen afgesneden van de middelen om nog uit dit dal te klimmen. Daarom is het zó ontzettend belangrijk dat er een Nieuwe Zuil ontstaat, als basis en ankerpunt voor bezieling, creativiteit en scheppingskracht. De klok tikt…

Steun Sid via BackMe – doet het vandaag nog – en zorg dat deze belangrijke content kan doorgaan!