Gemeenteambtenaren kijken op grote schaal en in het geheim mee met burgers op sociale media: 'niet bewust ervan dat het niet mocht'

Nederlandse gemeenten kijken op grote schaal mee met wat burgers doen op sociale media. Uit onderzoek van de NHL Stenden Hogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen blijkt dat één op de zes gemeenten het niet zo nauw heeft genomen met de privacyregelgeving. Veel gemeenteambtenaren waren zich er niet van bewust dat ze de wet hiermee overtraden.

Uit het onderzoek blijkt dat één op de zes ondervraagde Nederlandse gemeenten stiekem bij burgers op sociale media meekijkt, dat laat de Volkskrant weten. Door middel van nepaccounts weten ambtenaren handig mee te kijken bij burgers. Ze kunnen hiermee zien wat gemeentebewoners aan het doen zijn of ze kunnen berichten meelezen in besloten Facebookgroepen. Deze methode mag normaal gesproken alleen onder strikte voorwaarden gebruikt worden door de politie en de inlichtingendienst, maar Nederlandse gemeenten maakten hier dus ook gretig gebruik van.

Een ambtenaar laat weten dat deze methode wordt gebruikt om te kijken 'wat er speelt'. De gemeente hoopt op deze manier fraudeurs te kunnen opsporen of vluchtverhalen van asielzoekers te checken.

Volgens Bart Custers, hoogleraar Law en Data science, is dit ten strengste verboden: 'Het is simpelweg verboden. Gemeenten mogen niet voor politie of inlichtingendienst gaan spelen. Als de overheid online gaat met een nepaccount is dat werken onder dekmantel, de politie moet daar bijvoorbeeld toestemming voor vragen aan de rechter. Dit is niet het werk van gemeenten.'

Verder vreest Custers voor onze privacy en voor de willekeur van gemeenteambtenaren. De grote vraag is nu hoe lang dit al speelt, en nog belangrijker: wat te doen tegen dit probleem. Al jaren worden onze privacy-rechten door overheden geschonden. Maar in plaats van dit probleem aan te pakken wordt het alsmaar groter en ellendiger. De Staat bemoeit zich steeds meer met ons leven, waardoor onze privacy allang verledentijd is geworden.