Europese Centrale Bank weigert rentestanden te verhogen

De Europese Centrale Bank verhoogt dit jaar niet de rente, zo liet bestuurslid François Villeroy de Galhau doorschemeren. Hierdoor blijft het geld goedkoop en garandeert de bank dat commerciële banken in de zuidelijke eurolanden niet te snel weer in de problemen komen. Deze lage rentetarieven zijn echter ook een risico voor de inflatie, een spook dat soms zomaar hard en onverbiddelijk kan toeslaan zoals de geschiedenis laat zien. De kans dat de ECB de mist in gaat met deze beslissing is aanwezig, maar dat risico neemt de ECB op de koop toe: alles om het europroject te redden.

Heel anders gaat het eraan toe in de Verenigde Staten waar de centrale bank de rentes verhoogt. Nadat ook daar enkele jaren lage rentestanden door de Federal Reserve werden genoteerd, kreeg de bank felle kritiek van Donald Trump na een verhoging. De zoveelste rentestijging in korte tijd zou effect hebben op de stand van de belangrijkste economische graadmeter van het land: de Dow Jones-index. Trump noemde de bestuurders van de bank "Out of control". Volgens hem maakt de Amerikaanse bank een fout om de rente te verhogen en gaat het "te snel". En inderdaad, voor Trump is het op dit moment allerminst handig dat de rentes omhoog gaan, maar 'better safe than sorry' denken ze bij de Fed.

In Europa gebeurt op dit moment dus het tegenovergestelde. De rentes zijn hier nog steeds historisch laag en hoe langer de rente laag blijft, hoe eenvoudiger het is om aan kapitaal te komen. Tenminste voor banken. Maar dit heeft ook een keerzijde. Het geld is goedkoop en economen waarschuwen voor hogere inflatie in de Eurozone. Hierdoor worden producten duurder en neemt de koopkracht van de Euromunt af. Maar de huidige inflatiecijfers suggereren dat er op dit moment weinig inflatie is.

[caption id="attachment_211124" align="aligncenter" width="378"] Historisch lage rentestanden voor banken die via de ECB kapitaal bemachtigen.[/caption]

Zo was de inflatie in september lager dan verwacht (1,9%). Ook in augustus was de inflatie (2,0%) lager dan in juli (2,1%). Maar deze cijfers schetsen een vertekend beeld. Zo kan het zijn dat de inflatie al aan het toenemen is, maar deze nog onder de radar verborgen blijft. Dit komt omdat beleidsbeslissingen, zoals de stand van de rente's, pas na één soms zelfs twee jaar zichtbaar worden in de economie. Daarnaast is men bij de bureau's voor statistieken, zoals het CBS, ook erg goed in het verbloemen van inflatie. Zo beschrijft econoom dr. Edin Mujagic in zijn boek 'Het Inflatiespook' op welke wijze de bureau's de methodologie en criteria voor het tot stand komen van het inflatiecijfer steeds weer aanpassen. Natuurlijk om 'een realistisch beeld' te geven.

In tegenstelling tot banken en financiële ondernemers kunnen gewone burgers niet aankloppen bij de ECB wanneer zij kapitaal nodig hebben. Zo betalen particulieren altijd een hogere rente dan de rente's die de ECB aanbiedt. Het verschil wordt door de bank als winst beschouwd. De kunstmatige rentestanden van het moment zijn vooral voor de banken in Zuid-Europa van levensbelang, zij kunnen nu tegen lage rentes hun schulden herfinancieren. Of zoals prof. dr. Lex Hoogduin tijdens een gesprek op Café Weltschmerz zei: "De zuidelijke landen hebben Europa overgenomen!". Als dat waar is dan is Europa in voor een 'rough ride'.