In een wereld waarin de politieke winden onvoorspelbaarder waaien dan ooit, lijkt het erop dat zelfs D66 eindelijk het licht heeft gezien. Demissionair minister van Defensie Kajsa Ollongren, een van de gezichten van het establishment die jarenlang comfortabel achter de brede rug van Amerikaanse defensiebescherming heeft geschuild, heeft plotseling een moment van helderheid ervaren.
Met de dreiging van Donald Trump om de NAVO de rug toe te keren als hij terugkeert in het Oval Office, roept Ollongren nu op tot een verdubbeling van de Nederlandse defensie-uitgaven naar 4 procent van het bruto binnenlands product. Een opmerkelijke ommezwaai voor een land en een politieke klasse die decennialang hebben geweigerd serieus te investeren in onze nationale veiligheid.
Laten we wel wezen: de plotselinge bezorgdheid van Ollongren en haar politieke medestanders komt niet voort uit een diepgewortelde overtuiging van het belang van nationale verdediging. Nee, het is de angst voor het verlies van Amerikaanse bescherming die deze 'wake-upcall' heeft veroorzaakt. De ironie kan haast niet groter. Jarenlang hebben Nederlandse politici, D66 voorop, zich gehuld in een mantel van morele superioriteit, terwijl ze tegelijkertijd weigerden de verantwoordelijkheid te nemen voor onze eigen defensie. Het defensiebeleid van Nederland was niets meer dan een kaartenhuis, gebouwd op de aanname dat de Verenigde Staten altijd de kastanjes uit het vuur zouden halen.
De dreigende woorden van Trump, hoe controversieel ook, hebben blootgelegd wat velen in Nederland al lang voelden: onze afhankelijkheid van Amerikaanse militaire steun is een zwakte, geen kracht. Het wordt tijd dat Nederland, en Europa als geheel, zijn eigen defensieverantwoordelijkheid serieus neemt. Dit betekent investeren in een geloofwaardige, zelfstandige defensiecapaciteit die onze veiligheid en soevereiniteit kan garanderen, ongeacht wie er in het Witte Huis zit.
De verklaring van Ollongren dat een eventueel vertrek van de VS uit de NAVO zou betekenen dat "we onze defensie-uitgaven moeten verdubbelen", toont aan dat ook zij de realiteit niet langer kan negeren. Maar laten we niet vergeten dat deze epifanie veel te laat komt. De vraag is niet óf we onze defensie-uitgaven moeten verhogen, maar waarom we zo lang hebben gewacht met het nemen van deze onvermijdelijke stap.