Filmpje! Clash tussen Omtzigt en Bruins Slot: 'Bewindspersonen moeten zich aan regels houden!'

In de Tweede Kamer was er op donderdag (14 april) een confrontatie tussen minister Bruins Slot en Pieter Omtzigt. Het onafhankelijke Kamerlid had namelijk een motie ingediend om bewindspersonen die zich niet aan regels houden (bijvoorbeeld over het solliciteren naar een baan terwijl ze bewindspersoon zijn) daarvoor "gesanctioneerd" moeten worden. Bruins Slot wilde daar niets mee doen.

Afgelopen donderdag greep Pieter Omtzigt het debat over "integriteit openbaar bestuur" aan om aandacht te vragen voor het probleem dat ministers en staatssecretarissen beloven niet te solliciteren naar andere functies als ze bewindspersoon zijn, dat toch doen, maar daar vervolgens niet voor gestraft worden. Volgens Omtzigt is dat een bijzonder onprettige situatie. Als je afspraken maakt met elkaar moet je elkaar daar aan kunnen houden.

Toen de oud-CDA'er dat punt ter berde gebracht en zelfs een motie indiende om hier iets aan te doen reageerde de minister door die motie te ontraden. "In het wetboek van Strafrecht is reeds sanctionering opgenomen," zei ze, "en ik ben bezig een wetsvoorstel te maken als het gaat om het integriteitsbeleid oud-bewindspersonen." Daarbij onderzoekt ze de mogelijkheid om daar "sancties aan te verbinden."

Omtzigt: dat klopt niet

Daarop liep Omtzigt naar de interruptiemicrofoon. "We hebben gevallen gehad," reageerde hij. "Het Wetboek van Strafrecht is natuurlijk niet van toepassing op het moment dat je de belofte doet om niet tijdens je ministerschap te solliciteren en het alsnog doet en een baan aanneemt. Dat staat niet in het Wetboek van Strafrecht."

Daarom wilde hij weten van Bruins Slot: "Welke sanctie is daar op dit moment [dan] van toepassing?"

Bruins Slot legde daarna dan toch ten lange leste uit dat dit inderdaad klopt; dat hier momenteel geen sancties voor bestaan. "Maar ik heb het over de geheimhoudingsplicht, waar je je natuurlijk aan moet houden," zei ze.

Dat was een merkwaardige reactie. Omtzigt fileerde Bruins Slot dan ook meteen. "Dit is de kern van wat er mis is gegaan deze zomer," legde hij uit. "Er zijn meerdere bewindspersonen vertrokken, die hebben zich niet aan de beloftes gehouden. Na vijf keer heen en weer vragen blijkt er geen sanctionering te zijn."

"Als we dat niet gaan afdwingen blijft dat toch gewoon een soort 'ja, ik ga het proberen'?"

Bruins Slot herhaalde dat ze in de toekomst mogelijk gaat kijken naar het misschien invoeren van sancties en dat ze daarom de motie ontraadt die sancties daadwerkelijk instelt.

Het was een bizarre reactie van Bruins Slot... behalve als je beseft dat het ministers zijn die op die manier bestraft kunnen worden voor het breken van beloftes... en dat Bruins Slot natuurlijk zélf minister is. Door de motie aan te raden beperkt ze zichzelf én haar collega-bewindspersonen. De kans dat deze 'voorstanders van een nieuwe bestuurscultuur' dat willen is natuurlijk gering, om niet te zeggen nihil.