-Sid Lukkassen- Het brandende huis

Wat u hier leest is een droom: ik droomde over een brandend huis. Het was een situatie waarin de brand al zo goed als het hele gebouw in bezit had genomen. Met een bovenmenselijke wilsverzetting, konden er nog wat spullen worden gered. Tevergeefs, zo bleek al snel. Meer dan de ik-persoon, was ik de toeschouwer, de geest die om de betrokkene heen hing en alles zag voltrekken. Het is interessant om na te denken over de betekenis van deze droom.

Zou het huis symbool kunnen staan voor ons land? Had iemand de brandweer moeten bellen? De opkomst van Pim Fortuyn was het bellen van de brandweer. Maar blusauto kwam nooit aan. Wegbezuinigd waarschijnlijk, of de brandweer had andere prioriteiten. Een beetje zoals de elite van Nederland, ook andere prioriteiten heeft. Denk bijvoorbeeld aan het WEF. Laatst werd dit weer duidelijk, toen Mark Rutte voorbij de camera’s liep van de tv crew en bewust, plagend en uitdagend, op het WEF-icoon van zijn tasje wees. Ja, de analogie van het afgebrande huis en de nutteloze spullen, is Nederland anno nu.

De concrete aanleiding van de droom was waarschijnlijk het nieuws over de huizen die in Arnhem in brand vlogen en slecht te blussen waren vanwege zonnepanelen. In nieuwsgroepen hoorde ik dat de brand zou zijn veroorzaakt door een warmtepomp, genoemd in een artikel dat door de mainstream media weer snel offline werd gehaald. De brand openbaarde een scheur in het narratief, de onverenigbaarheid van duurzaamheid en brandveiligheid, met vervolgens weer nieuwe leugens en gedraai om die scheur te bedekken. Zó uitputtend.

Interessant is dat er in de droom geen uitgebrand krot van het huis overbleef. De constructie zakte ineen, en verdampte bij die val in een waas van opspattende oranjerode vonkjes. Is de betekenis hiervan, dat er niets overblijf waarmee nog kan worden verder gebouwd? Dit is een gevoel dat sterk overheerst.

Het brandende huis staat wellicht voor het ‘huis van Thorbecke’. Als we zien hoe makkelijk grondwettelijke vrijheden worden opgeofferd, zoals het recht van gekozen volksvertegenwoordigers op informatie. Of als we zien hoe geheime diensten, buiten alle boeken om, informatie verzamelen over oppositiepartijen en hun vertegenwoordigers. Daarnaast relativeert de ijzeren karteldiscipline en dichtgetimmerde coalitieakkoorden het belang van Kamerdebatten. Het democratische proces is uitgehold.

In de tijd van Thorbecke, waarin ons staatsbestel werd ontworpen, bestonden er geen sociale media en geen politieke partijen. Ook waren er geen transnationale instellingen, zoals NAVO, EU en VN, waar allerlei ‘sustainable development goals’ werden opgesteld die direct naar ambtenaren bij uitvoerende lokale overheden gaan, zonder dat er nog democratische – door de volksraadpleging gelegitimeerde – interventie aan te pas komt.

Maar intuïtief vind ik het toch te beperkt om aan het afgebrande huis een puur politieke betekenis te geven. Want: politiek is uitzichtloze negativiteit en over het geheel gezien nogal deprimerend. Voor de klimaatgekkies gaat geen pakket maatregelen ooit ver genoeg en voor de regenboog ideologie geldt hetzelfde. Komen nog bij, islam en immigratie, en dan alle sociaaleconomische problemen, zoals de inflatie en het kelderende niveau van het onderwijs.

Zelfs al heb je een keer een komeetachtige opkomst van Pim Fortuyn, met FvD als veruit grootste ledenpartij en een BBB-verkiezingswinst, dan nóg. Neem nu dat plan van de nieuwe coalitie in de provincie Gelderland om kernenergie te gaan opwekken. Wordt het aangehaald om iets nieuws op tafel te leggen, om onderscheidend te zijn, en maakt het niet uit als dit initiatief in de praktijk doodbloedt door honderdduizend activistische milieu-NGO’tjes plus bureaucratische commissies, onder het mom van ‘wie dan leeft, wie dan zorgt, dit baantje bevalt voorlopig’?

Met één of twee verkiezingen die in je voordeel uitvallen ga je de (extreem)linkse Lange Mars door de Instituties niet ongedaan maken. Ambtenaren weigeren gewoon moties uit te voeren en dan staat iedereen met z’n bek vol tanden. Kun je drammen, maar bestuurders willen hun baantjes houden, die gaan geen oorlog voeren met hun ambtelijke apparaat. Deze situatie vergt weer denken in termen van emancipatie voorbij de democratie, en macht in een breder verband begrijpen dan enkel in een electoraal opzicht. De huidige partijen en politici op rechts zijn nog niet toe aan dergelijke analyses. Laat staan de doorsnee kiezer. Het wordt dus veel tanden knarsen, komende jaren. Voor mij gaat het uitdraaien op één grote “I told you so”, maar de tussentijd zal een hel worden.

Je kunt het brandende huis ook zien als neem nu, de strijd tegen drugs. Drugs in Nederland zijn dusdanig genormaliseerd dat de overheid de narcostaat nooit meer onder controle zal krijgen. Dit hangt ook weer samen met andere maatschappelijke problemen. Zoals het normaliseren van eenzaamheid, het feit dat mensen langdurig aan depressies en stress blootstaan als een gevolg van sociaal atomisme. Dit heeft weer te maken met de atomistische manier waarop het menselijk leven binnen deze postmoderne, gedigitaliseerde samenleving vorm krijgt. Drugs wordt als een ‘normale’ oplossing ervaren voor die gevoelens van stress en depressie. Beter gezegd als een tijdelijke ontsnapping. De overheid gaat het onderwerp ‘drugs’ nimmer nooit meer beteugelen.

Een vriend zei dat hij jarenlang in de supermarkt werkte en worsten draaide bij de slager. Hij vond het vervelend werk. In zijn huidige situatie heeft hij veel vrije tijd en een leuke woning. “Alles is mogelijk!” beweert hij. Vergelijk ik dit met mijzelf – ik heb al tien jaar geleden gedineerd met de Commissaris van de Koning en de directeur van het Berlaymont, het hoofdkwartier van de Europese Commissie. Ook doceerde ik op een universiteit en heb een paar keer gesproken als genodigd expert voor commissies op de Tweede Kamer. Hoe hoger je komt, hoe meer je de leegte achter de macht ziet. Dan kun je niet terug naar dat bewustzijnsniveau van die supermarktmedewerker. Die worstendraaiers die mijn vriend omschrijft, leven op een ‘ignorance is bliss’-niveau. Keihard van de klif af al worsten draaiend! Terwijl het huis letterlijk rond hen afbrandt!

Voor mij persoonlijk staat het brandende huis voor het leven in een grote leugen en het ontbreken van middelen om deze toestand scheppend te overstijgen. Dat je dit beseft, legt een overweldigend bedrukkend gevoel op je. Je voelt je gevangengezet door dat inzicht, en het begrip van de economische consequenties voor nu en in de nabije toekomst.

Dit gevoel van gevangenschap, van gebrek aan ontplooiingskansen, van het ontbreken van middelen om mee te scheppen, omvat veel aspecten van het leven. Vrijheid wordt ingeperkt door bureaucratische protocollen die zijn afgestemd op een zielloze middenmaat. Excelleren wordt afgestraft en zingeving ontbreekt.

Als je eenmaal de deug-ideologie de rug toekeert, krijg je geen kansen meer om te excelleren, om je talent ten volle te benutten, maar tegelijk, als je je ziel aan de deug-ideologie verkoopt, dan is al je integriteit weg. Dan moet je tegen jezelf liegen en je zult jezelf mettertijd verachten.

Het gaat dus wat verder dan, wat irritante pipo’s in een raad of politiek clubje waar je af en toe naar moet luisteren al heb je er geen zin in. Het brandende huis slaat op de universele onontkoombaarheid van het normaliseren van leegte, leugens en absurditeit.