-Paul Cliteur- 'Witte Rechtse Vrouwen en Witte Linkse Mannen en wat de universiteit daarmee moet'
Laatst was ik aanwezig bij de uitreiking van een vrijdenkersprijs aan Lale Gül. Die vond plaats in het Academiegebouw in Utrecht. In de prachtige zaal waar ook de promoties worden gehouden hangen aan de muur portretten van hoogleraren van de Utrechtse universiteit. Allemaal mannen natuurlijk. Maar beneden, in de zaal waar de recepties worden gehouden, wordt het gecompenseerd. Daar hangen nu portretten van 100 vrouwelijke hoogleraren.
In het kader van het beleid van “Diversiteit & Inclusie” wordt dit geacht een mooie compensatie te zijn. De vrouwen compenseren de mannen, toch? Zo hebben we meer “diversiteit”. Missie geslaagd.
Of toch niet, filosofeerde ik met mijn gesprekspartners tijdens de borrel? Waarom die 100 vrouwen? Waarom niet 100 transseksuelen? Of 100 lesbiennes? Of 100 homo’s? Of 100 mensen met een handicap?
Waarom alleen de vrouwen eruit gelicht? Omdat het boven allemaal mannen waren, zal men zeggen. Maar dat is toch een weinig overtuigend antwoord. Boven waren het misschien ook allemaal mannelijke hetero’s. Of liberalen. Of christenen. Of gelovigen in een Hoger Wezen.
Waarom zouden “vrouwen” het privilege moeten krijgen de eerst gecompenseerde groep te mogen zijn op de eenzijdigheid in de zaal boven?
Voermans vs. Blommestijn
Die Utrechtse wanden met mannen en vrouwenportretten kwam weer bij mij naar boven toen ik kennis nam van de controverse die is ontstaan tussen Prof. dr. Wim Voermans, hoogleraar staatsrecht in Leiden en Dr. Raisa Blommestijn, onlangs gepromoveerd aan diezelfde universiteit, en nu niet langer verbonden aan de universiteit.
Voermans stuurde onlangs (21 juni) een Tweet de wereld in van een ongekend onbeschoft karakter. Ik heb, eerlijk gezegd, in mijn 38 jaar durende loopbaan aan de universiteit nog nooit zo’n grove diskwalificatie van een hoogleraar over een oud-collega gezien. Voermans, kennelijk reagerend op een optreden van Dr. Blommestijn bij de nieuwe zender Ongehoord Nederland, zei over Blommestijn dat zij een “schandvlek” was voor de Universiteit Leiden. Dat het niet gelukt was haar te “beschaven”. Maar ook dat zij zou zijn ontslagen en dat dit “ontslag” terecht zou zijn geweest.
Lees ook
Nu is, zoals zij zelf verklaarde, Dr. Blommestijn helemaal niet ontslagen. Haar contract was na vier jaar gewoon afgelopen en zij heeft geen pogingen ondernomen haar dienstverband aan de universiteit te laten verlengen. Maar volgens de uitleg die Voermans dan op zijn eerste Tweet geeft betekent dit dat zij zou zijn “ontslagen”.
Het is kinderlijke logica natuurlijk, maar ook uiterst malicieus. Wat beweegt een hoogleraar een net gepromoveerde doctor op deze wijze te diskwalificeren? Waarom noemt hij haar een “schandvlek” voor de universiteit?
Dat is, blijkbaar, omdat Dr. Blommestijn andere ideologische en politieke overtuigingen heeft. En Prof. Voermans vindt kennelijk dat Dr. Blommestijn zich heeft te conformeren aan wat hij, Voermans, als de juiste richting aanwijst. Dr. Blommestijn heeft andere opvattingen over de wijze waarop de Nederlandse overheid corona aanpakt. Andere opvattingen over massamigratie. Andere opvattingen wellicht over vele andere zaken. Voermans zit grofweg, ergens in het politieke midden van PvdA of D66, Blommestijn aan de kant van PVV, FVD of BVNL. Kan dat aan één en dezelfde universiteit? Ja, dat zou wel moeten kunnen. Immers aan een universiteit heeft men academische vrijheid. Officieel is die er ook wel. De Leidse universiteit kent het Presidium Libertatis. Het zou een bolwerk van vrijheid zijn. Maar officieus ligt dat minder duidelijk. Dan blijkt Prof. Voermans ineens toch op de top van de apenrots te proberen lager gesitueerden te intimideren met diskwalificaties als “schandvlek”.
Dat brengt mij terug op de wanden in Utrecht. Zijn die 100 vrouwen, beneden in de zaal, nu terecht geselecteerd? Ik zou zeggen van niet. Zij zijn geselecteerd op hun geslacht. Maar ik zou denken dat zij moeten worden geselecteerd, in ieder geval, óók op hun opvattingen. Diversiteit moet zijn: diversiteit in opvattingen (“viewpointdiversity”) . Universiteiten, niet alleen de Leidse, ook de Utrechtse, zitten vol met witte linkse mannen (WiLM’s). Dr. Blommestijn is overduidelijk een ondervertegenwoordigde groep aan de universiteit: witte rechtse vrouwen (WiRV). Wie echte diversiteit een warm hart toedraagt zou de doelgroep van Dr. Blommestijn moeten versterken.
Paul Cliteur is emeritus hoogleraar aan de Universiteit van Leiden.
Lees ook