In de pensioensector wordt duurzaam beleggen tegenwoordig ESG, environment, social, governance, genoemd. In het rapport ‘Good Practice Guidance Pensioenfondsen’ van De Nederlandsche Bank, DNB, staat over ESG in de consultatieversie van februari: "We zien dat pensioenfondsen bij de realisatie van hun strategische doelstellingen - het waarmaken van het beoogde pensioenresultaat - steeds meer oog hiervoor hebben." Het strategische doel is een financieel doel.
Dat sluit ook aan bij artikel 135 van de Pensioenwet: "de waarden worden belegd in het belang van aanspraak- en pensioengerechtigden". Sterker nog, de Pensioenwet kent in artikel 116 een verbod op nevenactiviteiten: "Een pensioenfonds verricht slechts activiteiten in verband met pensioen en werkzaamheden die daarmee verband houden." De tussenzin het waarmaken van het beoogde pensioenresultaat is dus op z'n plaats. Maar in de definitieve versie van de guidance van DNB van juli 2022 is deze tussenzin weggelaten. DNB gaat hier van het pad en meent nu blijkbaar dat het strategische doel niet alleen financieel kan zijn, maar ook anderszins. Dit blijkt ook overige regelgeving van de bank. Het opent de deur voor andere doelen, zoals duurzame, maatschappelijke en politieke doelen. Op die manier wordt het spaarkapitaal van de deelnemers gebuikt - naar mijn mening misbruikt - om doelen van een niet-democratische verkozen minderheid na te streven, dus zonder inspraak van pensioenfondsdeelnemers. Dat is zeer laakbaar en in strijd met de Pensioenwet.
Op zich is risicomanagement goed. Immers: je wilt risico's die het beoogde pensioenresultaat in gevaar brengen in kaart brengen en beheersen. Dat kunnen ook duurzame risico's zijn. In feite doen beleggers dit al decennia, maar die risico's werden toen niet expliciet "ESG" genoemd. Met risicomanagement gaat het om het financiële rendement in het belang van de deelnemer. Wat DNB (en ECB) nu voortdurend doet is pensioenfondsen aanzetten, of niet ervan weerhouden, het pensioenkapitaal van de deelnemer in te zetten voor politiek wenselijke doelen waarbij een bestuur het morele gelijk kan claimen dat het investeert in een "betere wereld", conform woke. Dit wordt gerechtvaardigd met obligate frasen als "je hebt niets aan een goed pensioen als de wereld vergaat".
"Maatschappelijk verantwoord" beleggen is mooi voor de persoonlijke carrière en het gratis gevoel "goed maatschappelijk bezig te zijn" van de bestuurder. Maar het belang van de deelnemer en zijn pensioen staan niet meer voorop. Voor pensioenfondsen is dat een financieel belang en daar horen we DNB amper meer over. Pensioenfondsen moeten het financiële belang van de deelnemer voorop stellen door het waarmaken van het beoogde pensioenresultaat als enige strategische doel na te streven en andere belangen secundair of tertiair te stellen. Of het buiten beschouwing te laten.
Frits Bosch, auteur van “Risico als obsessie”, “Dat is het risico”, “Wereld op een keerpunt” “Onbehagen bij de elite”, “Schaft ook Nederland zich af?” en “Feminisme op de werkvloer”.