Conservatieve denkers en beleidsmakers worden al snel in de hoek van fascisme geplaatst. Dat is het onterechte lot van conservatisme. Men geeft blijk van geen kennis van fascisme en conservatisme en van kwade wil. Om dit te ontlopen lijkt me verstandig voor conservatieve partijen om niet alleen puur politieke denkbeelden te delen, maar ook ethische. Mijn advies is aan hen is een ethisch mission statement op te stellen zodat het een officiële status krijgt waarnaar verwezen kan worden. Om met ex-premier Balkenende te spreken “normen en waarden”. Waar staat conservatief voor?
Conservatisme is een breed begrip en kent vele betekenissen en vele auteurs met ieder een eigen invalshoek. Het heeft de focus op nationale staat, identiteit en cultuur. Voorts hecht een conservatief groot belang aan het familieverband en gezin als hoeksteen van de samenleving om traditionele normen en waarden door te geven. Ik bepleit een terugkeer naar conservatieve waarden. Conservatisme is niet per se behoudend, maar hervormingsgezind. De conservatief erkent dat culturen, samenlevingen, organisaties en huwelijken ups en downs kennen. Als zich een ‘down’ voordoet is het wenselijk het lek te analyseren en het te fixen. Conservatieven menen dat mensen ongelijk zijn maar gelijkwaardig in een streven naar gelijke kansen, maar niet gelijke uitkomsten. De focus ligt op het individu, niet op groepen. Conservatieven zijn voorstander van handhaven van hiërarchie, liberale arbeidsmarkt en meritocratie. Conservatieven zijn voor handhaving van de verzorgingsstaat, maar tegen subsidies. Conservatisme is geen ideologie. Het bestrijdt de gedachte van een maakbare samenleving, zoals in liberalisme en linkse ideologieën als marxisme, socialisme en fascisme. Conservatieven menen dat men met respectvol optreden verder komt dan met dwang. Conservatisme is meer dan een levenshouding en een pragmatische denktrant. Bij conservatisme hoort ook economisch beleid. De Nederlands economie wordt gekenmerkt door een topzware publieke sector van een miljoen mensen die een overheidsinkomen hebben. Nederland kent bij gevolg een steeds smallere private sector, mede door de aanval op boeren en middengroepen. De belastingdruk is voor de hoogste inkomens lager dan voor de lagere en middengroepen (CPB: 36% resp. 40%). Voor flexwerkers is het niet aantrekkelijk meer te werken vanwege de ‘wig’ van sociale lasten en hogere belastingen. Dat is contrair aan een land dat door conservatieven wordt geleid. Conservatieven onderschrijven:
1. Verklein de publieke sector ten gunste van de private sector; Oostenrijkse School: grijp zo min in in het prijsmechanisme, contra wiskundig economische modellen, contra centraal geleide sturing
2. Verlaag de belastingen en sociale lastendruk voor de laagste inkomensgroepen
3. Schaf de overmatige regelgeving af die het vrije marktmechanisme belemmert. Grijp zo min mogelijk in het marktmechanisme en laat prijzen een signaalfunctie zijn.
4. Erken het belang van het gezin ‘als de hoeksteen van de samenleving’
5. Erken het belang van het individu, zonder te vervallen in narcisme en eigen belang
6. Erken het belang van menswaardig bestaan voor allen. Los van LHBGTI
7. Betoon eer aan datgene wat door voorvaderen en ‘voormoederen’ is opgebouwd. Daar is alle aanleiding toe want het is groots wat het Westen heeft voortgebracht, het beste dat deze wereld te bieden heeft. Waar het systeem lek is moet het lek opgezocht worden en gedicht worden. Daarvoor is nodig om de fundamentele normen en waarden op te sporen en te behouden en indien nodig daarnaar terug te keren.
Conservatieven wordt verweten terug naar ooit te willen. Dat is onjuist. Conservatisme is voor een dynamisch beleid, inspelend op voortdurend veranderende omstandigheden. Conservatisme is niet utopisch en walgt van ‘doel heiligt de middelen’.
Frits Bosch, econoom en socioloog. Tevens auteur van “Risico als obsessie”, “Dat is het risico”, “Wereld op een keerpunt” “Onbehagen bij de elite”, “Schaft ook Nederland zich af?” en “Feminisme op de werkvloer”.