-Cultuur onder Vuur- Jean-Luc Mélenchon: wie is de communistische leider van het linkse Franse blok?

De verkiezingen voor het Franse parlement van 30 juni en 7 juli waren voor veel Fransen historisch. Rechts wilde eindelijk afrekenen met de partij van zittende president Emmanuel Macron en voor het eerst de macht grijpen. Vrijwel alle voorspellingen wezen erop dat ze dit zouden klaarspelen. Links wilde ook de huidige regering ten val brengen, maar niet als dat zou betekenen dat "extreemrechts" aan de macht zou komen. De partij van Macron wilde liever links dan Le Pen. Daarom werd er op het allerlaatste moment een slinks politiek spelletje gespeeld. De partij van Macron trok kandidaten op haar kieslijst terug, zodat alleen die van de NFP en die van het RN zouden overblijven. Veel van Macron's kiezers stemden dan toch maar liever voor de NFP onder Jean-Luc Mélenchon.

Mélenchon liet er geen gras over groeien. Vrijwel direct zei hij tegen zijn enthousiaste volgelingen dat hij "van plan is om het land te regeren" en dat Macron "ofwel zijn ontslag moet indienen ofwel een van ons tot minister-president moet benoemen". Naar eigen zeggen is hij "heel duidelijk" klaar om die rol op zich te nemen. Maar willen zijn eigen kameraden dat eigenlijk wel? Het lijkt erop dat dat niet het geval is. Mélenchon staat bekend als een man met een harde toon die niet graag compromissen sluit. Dit maakt hem geliefd bij zijn eigen aanhang, maar niet binnen zijn eigen linkse coalitie. Meerdere linkse politici zien hem als extremistisch, en hebben gezworen dat hij niet degene zal zijn die het land zal leiden. François Hollande, de socialistische ex-president, merkte op: "Als hij het NFP echt wil helpen, moet hij aan de kant gaan staan. Hij zou gewoon zijn mond moeten houden."

Maar wat is er dan zo extremistisch aan deze Jean-Luc Mélenchon als zelfs medesocialisten hem te links vinden? Zou het wellicht komen doordat hij de zittende extreemlinkse dictatoriale regimes in China, Cuba en Venezuela de hemel in prijst, terwijl hij openlijk rancune toont voor Amerikanen? "De Yankees vertegenwoordigen alles wat ik haat", zo zei Mélenchon in 2011 tegen Le Monde. "Een pretentieus en arrogant imperium, bestaande uit domoren en treurige leiders." Of zou het misschien komen doordat hij zich in 2008 afscheidde van de Socialistische Partij en zijn eigen partij heeft opgericht, die nog linkser is? Wanneer je bedenkt dat hij een Trotskistische achtergrond heeft, zou dat geen verassing moeten zijn. Of zou men hem wellicht extreem vinden omdat een van zijn grootste helden Maximilien Robespierre is, onder wiens regime tienduizenden Fransen de dood vonden door de guillotine tijdens de Franse Revolutie?

Op links leeft sympathie voor de islamitische terreurbeweging Hamas. Niet zozeer uit humanitaire bewogenheid (want wanneer hebben wij links gehoord over de vervolging van de christelijke Armenen?), maar uit een met Hamas gedeelde haat jegens de christelijke beschaving. Dit is een haat die volop leeft bij Mélenchon. Hij weigert Hamas te erkennen als terroristische organisatie. Met zijn pro-Palestijnse uitingen werft hij kiezers in de banlieues, waar stemmers van Noord-Afrikaanse afkomst en islamitische overtuiging wonen. Uiteraard is Mélenchon een warm voorstander van meer migratie naar Frankrijk.

Frankrijk werd in 2023 opgeschrikt door massale rellen in de straten van grote steden. Meer dan een week lag de macht niet bij de politie, maar bij de gangsterislamitische bendes. Mélenchon reageerde met steun aan de criminelen: "De waakhonden [het politiek establishment, red.] bevelen ons op te roepen tot kalmte. Wij roepen op tot rechtvaardigheid." Mélenchon is een prominent aanhanger van wat met in Frankrijk het islamogauchisme heet: het monsterverbond tussen de islam en links, die elkaar vinden in een gedeelde oorlog tegen de christelijke cultuur.

Mélenchon behoort tot een generatie linkse politici die vuurrood waren in hun jeugd, maar later onder 'gematigde' vermomming een succesvolle mars door de instituties hebben afgelegd. Werkzaam als leraar, zette Mélenchon zich in de jaren 1970 in voor een fusie van de socialistische PS en de Franse Communistische Partij. Onder president François Mitterand werd hij onderdeel van het 'respectabele' linkse establishment. Zijn voorliefde voor communistische dictatuur blijft. De Chinese ambassade bedankte Mélenchon in 2022 voor zijn "constante steun aan het een-China beleid", dat als rechtvaardiging dient om de Oeigoeren en de christenen te vervolgen.

Als Mélenchon premier wordt, dan moet het nog maar blijken in hoeverre hij zijn radicale agenda kan uitvoeren. Macron blijft president. Mélenchons coalitie is verdeeld, zijn mede-politici zijn achterdochtig en de andere partijen zijn afstandelijk. Het ziet er naar uit dat als hij daadwerkelijk wil regeren, hij zijn toon zal moeten aanpassen en zijn helden zal moeten vervangen. Of de leerling van Leon Trotski daar echter zin in heeft is nog maar de vraag, en zolang dat het geval is lijkt het erop dat Frankrijk vastzit in een politiek spagaat.