-Cultuur onder Vuur- Greenpeace verliest: actiegroep Stikstofclaim mag toetreden tot rechtszaak

Greenpeace voert een rechtszaak tegen de Nederlandse overheid. De staat wil de kritische depositiewaarden in veel natuurgebieden halen in 2035, de klimaatlobby wil dit al in 2025. Met deze klimaatzaak wil Greenpeace in de voetsporen van Urgenda treden, die de rechter aan zijn zijde kreeg in het afdwingen van klimaatdoelen.

Greenpeace en Urgenda maken handig gebruik van artikel 3:305a BW, die actiegroepen toelaat te procederen in naam van het algemeen belang. Dit terwijl de klimaatclubs op de steun van slechts een klein deel van Nederland kunnen regelen. In media en politiek gaan al langer stemmen op om dit wetsartikel aan te passen, om te voorkomen dat activisten via de rechter de democratie buitenspel zetten en Nederland opzadelen met onbetaalbare en onhaalbare klimaatdoelen.

Zowel Greenpeace als de Staat zetten alles op alles om Stikstofclaim uit de zaak te houden. Een merkwaardige opstelling van de overheid, die toch een potentiële medestander moet zien in Stikstofclaim. De vraag rijst of Greenpeace en de Staat niet een toneelstuk opvoeren, waarvan het slot al vaststaat.

Eenzelfde toneelspel wordt al gespeeld door Milieudefensie en Shell, waarbij de fossiele brandstof-gigant pertinent niet wil dat pro-fossiele brandstof-clubs toetreden tot de rechtszaak. Ook hier besloot de rechter anders: Stichting Milieu en Mens werd ontvankelijk verklaard.

Stikstofclaim, dat geleid wordt door bestuurder en boer Jan Cees Vogelaar, wil in de zaak opkomen voor de belangen van agrariërs. “Je mag er in zo’n zaak niet op vertrouwen dat de Staat de belangen van de boeren verdedigt,” aldus de actiegroep. “Stikstofclaim volgt veel stikstofrechtszaken en ervaart dat de landsadvocaat, die de Staat verdedigt, geregeld veel weggeeft in rechtszaken tegen NGO’s.”

Deze NGO’s zijn bovendien rijkelijk gesubsidieerd. Zij kunnen de torenhoge advocatenrekeningen makkelijk betalen. Organisaties als Stikstofclaim en Stichting Milieu en Mens zijn daarentegen geheel afhankelijk van giften. Deze financiële ongelijkheid zorgt voor een ongelijk speelveld in een rechtszaal. De rechtszaak van Greenpeace zal in het voorjaar van 2024 beginnen.