-Column Frits Bosch- Rutte waarschuwt als NAVO chef: “Bereid u voor op oorlog”. Is dat terecht?
Mark Rutte waarschuwt als NAVO chef: “Bereid u voor op oorlog”. Is dat terecht? Maakt hij ons onnodig bang? Moeten we hamsteren? Moeten we in de kelder kruipen?
3% van bnp voor defensie: genoeg?
Wij hebben dertien jaar onder zijn desastreuse juk geleden en zijn geneigd om helemaal niets meer van hem te geloven. Zit hij er alweer naast? Rutte zegt dat Rusland China, Iran en Noord-Korea een serieuze militaire bedreiging vormen en dat ze niet uit zijn op een eerlijke wereldorde, maar hun eigen macht willen uitbouwen. We moeten volgens Rutte daarom naar een defensiebudget van 3% van ons bnp.
Ik denk dat hij gelijk heeft als die landen hun macht willen uitbouwen, maar ik zie nog niet dat ze een enorme militaire bedreiging vormen. Noord-Korea en Iran vallen sowieso af en dan blijven over China en Rusland. Xi Jinping heeft zijn handen vol aan binnenlandse corruptie en teruglopende economie en de vastgoedmarkt is in de problemen, maar toegegeven China is zich in een rap tempo aan het bewapenen vooral in de Zuid-Chinese Zee.
Dit zou zich op Taiwan kunnen richten. Maar het is sterk te betwijfelen dat China Europa zal aanvallen. Waarom zouden ze dat doen? China probeert juist de voorraad aan EV’s in Europa te slijten plus allerlei andere producten ‘made in China’. Daar past geen aanval op Europa bij. Blijft over Rusland.
Trump reddende engel voor Poetin
Moeten we bang worden voor Russische agressie? Opvallend zijn de trage vorderingen van Rusland in dreumes Oekraïne. Zelfs 10.000 man Noord-Koreaanse militairen moeten eraan te pas komen om Rusland te helpen. Zo erg is het gesteld. Mijn vermoeden is dat Poetin de hemel dankt met Trump in het Witte Huis. Met hem kan hij een deal sluiten die hem zonder gezichtsverlies een uitweg biedt. Poetin zal ‘hard ball’ spelen, maar zal tot compromis bereid zijn is de inschatting. We zijn benieuwd wat Trump voor mekaar krijgt. Maar er is nog een belangrijk punt.
Roebel ijlt omlaag
Op 21 november heeft de Amerikaanse Treasury restricties uitgeroepen over vier dozijn Russische banken, inclusief Gazprombank, de financiële arm van het staatsgasbedrijf. Tot nu toe was deze bank buiten de sancties gebleven om Oost-Europese banken de gelegenheid te bieden om Russisch gas gunstig te kunnen importeren. Nu moeten ze dat via een omweg proberen te doen via derde partijen los van de dollar. Dat kost geld en tijd. De vreemde valutamarkten respondeerden razendsnel met een 16% daling van de al zwakke roebel. Het gevolg is voor Russen de importen duur worden met hogere inflatie.
Rusland heeft aangekondigd het defensiebudget naar 8% van het bnp te verhogen. De rente stijgt naar 25%. Hypotheken en investeringen dalen navenant. Het begrotingstekort stijgt bijgevolg enorm. De centrale bank waarschuwt dat de kredietverlening fors zal teruglopen. 2025 zou een harde economische landing kunnen zijn. De rekening voor de Oekraïne oorlog is gigantisch in menselijk maar vooral ook in economisch opzicht. Poetin is geen econoom, maar zijn beleid is economisch rampzalig. Hoe lang zal het duren alwee Rusland er weer bovenop komt. Zal Poetin dit overleven? Zolang hij er zit blijft hij onze vijand.
8% BNP voor Russische defensie
In 2025 is Rusland volkomen uitgeput. Poetin heeft voor een desastreus beleid. Cynisch gesproken mogen wij blij zijn met de Oekraïne oorlog. Het heeft de angel uit Rusland gehaald. Een uitzondering moet worden gemaakt voor wat zij kunnen op het gebied van drones en cyber. Daar moeten wij wel op inzetten.
Maar als Europa met het relatief enorme bnp daar 3% van in defensie doet, dan is dat enorm veel meer dan dat Rusland 8% doet over haar kleine bnp. Het devies is ‘gaat u maar rustig slapen, maar blijf wel alert”.
Maakt Mark Rutte ons onnodig bang? Daar lijkt het wel op. In zijn eerste persconferentie wil hij gewichtig overkomen. Dat kennen wij wel van hem. En hopelijk prikken we daar doorheen.
Frits Bosch, econoom en socioloog, auteur van Links Verdriet.
