Column Frits Bosch: Bear market op komst?

De beweeglijkheid van de koersen op de beurs, de volatiliteit, wordt groter. Januari was geen goede maand en februari start niet beter. Hoe komt dat? Diverse redenen. De inflatie is oncomfortabel hoog 7,2% in de VS en hier kruipt de inflatie ook die kant op, 5,7%. De wensgedachte dat de hogere inflatie slechts tijdelijk is komt niet uit. In de VS verhoogt de Federal Reserve onder leiding van Jerome Powell de rente weer boven het nulpunt en in maart is de verwachting dat nog een renteverhoging zal plaatsvinden. De ECB volgt de Fed niet met een renteverhoging. De ECB is een politieke instelling die er op gericht is Zuid Europese landen uit de wind te houden qua schuldenlast. Daar hoort een ultiem lage rente bij, zelfs negatief. Daar hoort ook hoge inflatie bij om de schulden te laten verdampen. Bij Christine Lagarde, algemeen voorzitter van de ECB, gaat politiek boven een gezond monetair beleid voor alle lidstaten. Mocht het misgaan op de beurs, met negatieve consequenties voor de reële economie, dan heeft de ECB geen rente-instrument voor een contra actie. De ECB is dan een ‘lame duck’.

Wat zijn de kansen op een koersval op de beurs, een ‘bear market’? Die zijn reëel. De Amerikaanse en Chinese economieën doen stapjes terug, maar nog niet duidelijk hoeveel stapjes. Het IMF verlaagt de VS groei met 1,2% naar 4%. De dienstensector en consumentenvertrouwen dalen. Winsten dalen mede door hogere kosten en hogere reële lonen: looninflatie. Chinese groei is aan het uitbodemen.

Een belangrijk punt zijn de waarderingen op de beurs van de aandelen. Er is een extreme overwaardering. Amerikaanse aandelen verhandelen op maar liefst 36 keer de winsten: de koers winstverhouding is zeer hoog. Een verhouding van 10 of lager wordt ‘goedkoop’ genoemd, tussen 10 en 17 als gemiddeld en boven 17 als duur. Dit betekent dat de beurs extreem duur is, sterk overgewaardeerd. De koers-winstverhouding van 36 ligt zelfs boven de 1929 crash maar fractioneel onder de dot.com boom eind jaren 90. Dit betekent dat het neerwaarts potentieel enorm is. De ballon is gigantisch opgeblazen, maar kan doorgeprikt worden naar een implosie. Ik had voorzien dat de beurs al veel eerder zou tuimelen, maar is opgepompt door kunstmatig extreem laag houden van de rentes.

Is er nog goed nieuws? Covid-19 zwaait geleidelijk af. De Amerikaanse en Chinese economieën (groei beiden 4%) zakken wat terug maar doen het toch nog goed met een overspannen Amerikaanse arbeidsmarkt. De economische groei EU van 3,9% is nog best redelijk. De Nederlandse groei torent hier bovenuit met 5,2%. We hopen dat de Oekraine crisis met een sisser afloopt. Mocht dat niet zo zijn dat wordt het niet alleen op het slagveld een bloedbad, maar ook op de beurs.

Frits Bosch, auteur van “Risico als obsessie”, “Dat is het risico”, “Wereld op een keerpunt” “Onbehagen bij de elite”, “Schaft ook Nederland zich af?” en “Feminisme op de werkvloer”.