Zwarte Piet afschaffen is slechts balsem voor onze schuldgevoelens

Bas Heijne is een filosoof en auteur die veelvuldig in gesprek gaat met historici, wetenschappers en denkers over de Grote Vragen van Deze Tijd. Heijne breekt al sinds jaar en dag zijn hoofd over de Kloof tussen ‘politiek correcten’ en ‘populisten’. Hij reist stad en land af om een antwoord te krijgen op de vraag: wat is de reden is van de opkomst van populisme? Vorige column ging over onze overmatige empathie, disruptie door het christendom, hoewel we het niet meer praktiseren. Dit keer schrijft Frits Bosch over de wrijving door discussies over huidskleur. Een gevoelig thema.

Wat moet de grondhouding zijn over kleur, geslacht, religie, seksuele geaardheid?
Kijk naar gedrag en intentie van gedrag van het individu. Zie het los van geslacht, huidskleur, seksuele geaardheid en religie. Het gaat niet om de groepsidentiteit, maar om de individuele identiteit: talent, karakter, competentie, gemeenschapszin en betrokkenheid. Als je nadruk legt op groepsidentiteit leidt dit tot discriminatie, racisme en bloedvergieten. De historie staat er bol van. Maar we worden geconfronteerd met steeds meer mensen in onze samenleving die vooral de nadruk leggen op hun geslacht, huidskleur, seksuele geaardheid en religie. Het drijft ons uiteen.

Voorbeeld: emeritus hoogleraar sociale en culturele antropologie Gloria Wekker, Universiteit Utrecht, meent dat ‘wij’ 'systematische racisten' en ‘institutioneel racistisch’ zijn. Ze haat ons blijkbaar diep om wie we zijn, maar vooral om wie we waren. We zijn blijkbaar ‘white trash’. Van ons geen protest, nee, we zijn vol begrip, wij zeggen 'ja en amen', zoals Boris Dittrich, D66, in Buitenhof. Zo niet Dilan Yesilgöz-Zegerius, VVD, vol ertegenin. Jerry Afriyie: “Als ik Zwarte Piet tegenkom sla ik hem knock-out.“ Hij meent dat Zwarte Piet racistisch is, hij kijkt naar kleur. Ik meen van niet, ik kijk naar gedrag. “Denk niet wit, denk niet zwart, maar in de kleur van je hart” (Frank Boeijen). Klopt. Zie geen kleur. En als je het per se wel wilt zien: iedere kleur is mooi.

Nee. Het is een vreselijke generalisatie en een ernstige aantijging. Ons land scoort op alle morele issues bovenaan in de World Value Survey. Mogen we trots op zijn. En als we dan zo racistisch zouden zijn, waarom dan al die kleurrijke immigratie? Maar toch, racisme neemt helaas toe, kwalijk. Blank kent slechts één kleur. Gekleurd kent vele kleuren en maakt daar daadwerkelijk onderscheid naar. Men discrimineert op kleur, racisme is in Afrika van alle dag. Zuid-Amerika idem. Hindoestaanse Surinamer Yernaz Ramautarsing meent dat mensen met kleur meer racistisch zijn dan wit. Het is opvallend dat mensen van kleur vrijuit over kleur praten, terwijl ‘wij’ ervoor als de dood zijn, “je bent een racist!!”

Ja. Historicus premier Rutte: "ja we gaan daadwerkelijk wat aan uw discriminatie doen". Zwarte Piet weg. De Gouden koets wordt opgeborgen in een museum, hoewel de beschildering niets met slavernij te maken heeft. Straatnamen weg, beelden weg, "Gouden Eeuw" weg, etcetera. Treurig en pijnlijk dit onbegrip. Simon Schama: "tegenwoordig acht men het een misverstand dat geschiedenis over het verleden gaat." Dat is een correcte waarneming. De bestudering van de Nederlandse geschiedenis lijkt niet langer een beschrijving van hoe het 'toen' was, onder erkenning van de normen en waarden die toen golden. We vinden tegenwoordig dat onze geschiedenis oproept tot een morele therapie voor het heden. Onzin. Geschiedenis is geschiedenis en dat moet het blijven.

Ja en vooral ook goedgelovig. Hoe kan het dat burgemeester van Haarlem Wienen na zijn onafzienbare hoeveelheid haatteksten Darryl Dengelo Osenga tot stadsdichter benoemt! Wienen is niet te geloven naïef, niet meer van deze wereld. “Op het moment dat ik een Zwarte Piet zie, trap ik hem hoogstpersoonlijk op zijn gezicht". Wat moeten we met zo’n gewelddadige uitspraak? “Ach, hij bedoelde het niet zo. Hij heeft z’n excuses aangeboden en is een vredelievend persoon”. Wat vreemd is het toch dat bedrijven discrimineren in hun personeelsbeleid?! Etnisch profileren, hoe zou dat toch komen? Wat denkt u zelf? Schuif de schuld geheel in ‘onze’ schoenen. Rutte streeft naar een ‘nul racisme’ samenleving. Hoe naïef! Hij heeft het hoogstpersoonlijk in de hand gewerkt.

‘Wij’ zijn kinderen van de “Verlichting”, mensen van de ratio. We denken en hopen dat met empathie, pappen en nathouden, negatieve gevoelens wel zullen verdwijnen. Dat is een onjuiste veronderstelling omdat die gevoelens gaan over een ver verleden over wat ‘wij’ waren. Wij hebben er part noch deel aan, ons treft geen bloedschuld. Hoor prof. Thomas Sowell eens over ‘reparatie’. Die gevoelens verdwijnen niet en maken het lastig om mee te ‘dealen’.

Zijn er ‘hard feelings’ over mondiale dominantie in cultuur, politiek en de wetenschap?

Ja, we domineren al decennia. Breek ‘white privilege’ af. Mensen van kleur zijn die dominantie – helaas niet zelden met geweld en onderdrukking gepaard gaande - beu. Idem geldt voor gele mensen. Chinezen willen graag witte dominantie doorbreken. Ze zijn economisch hard op weg. We moeten ons bewust zijn dat revanchistische gevoeligheden bestaan en dat ze niet verdwijnen door bijvoorbeeld Zwarte Piet een andere kleur te geven. Die gevoeligheden blijven wat je ook doet. Mark Rutte: "over Zwarte Piet ben ik anders gaan denken" en "Zwarte Piet, dat lossen we samen op" Juist niet 'samen'. Rutte: "wie vasthoudt aan Zwarte Piet is geen racist".Oh, gelukkig, dat valt alweer mee! Rutte meent dat Zwarte Piet geen racistisch symbool is, maar hij buigt wel. En met hem buigt de Nederlandse bevolking. Knielen en vuist omhoog, een verwerpelijk fascistoïde gebaar.

Nee. Het is zinloos aangezien negatieve gevoelens daardoor niet zullen veranderen. Het gaat dan ten koste van onze culturele erfenis, normen en waarden, tradities, rituelen en gemeenschapszin. De frase “cultuur verandert” is op zich juist, maar niet afgedwongen. Dan resteert morele onvrede en culturele schade.

Voorbeeld. Donkere Brian Ceder wil ‘Buy Black’, zwarte politiek, zwarte cultuur (Het Parool). Bij1 wil zwarte politiek. Akwasi start omroep ‘Zwart’. Treurigmakende afscheiding. Ik ben 40 jaar innig bevriend geweest met een donkere Surinamer. Nooit over kleur gehad. Hij omarmde de Nederlandse cultuur mogelijk meer dan ik, ‘samen’, ieder jaar Sinterklaas gevierd. Hoe spijtig nu om haatgevoelens waar te nemen. Normen, waarden en gevoelens moeten sporen, daar gaat het om. Het gaat niet om kleur. Martin Luther King: “I have a dream that my four little children will one day live in a nation where they will not be judged by the color of their skin, but by the content of their character.” Niet luisteren, tot schade van ons allen.

Nee, het is gelukkig maar een kleine groep die het afdwingt, maar de onrust is omgekeerd evenredig.

Ja. In de VS komt een beweging op gang “Walk away from the plantation”. Dat zeggen mensen van kleur als Larry Elder, Candace Owens en Kim Klaciks. Zie de interviews met donker gekleurde prof. Thomas Sowell (1930). Hij groeide op in Harlem, ontwikkelde zich tot de meest briljante en vooraanstaande sociaal econoom van onze tijd. Ik heb veel bewondering voor hen. Ze willen emancipatie via educatie en gedrag voor een betere maatschappelijke positie. In Nederland bevinden velen zich in de geest nog steeds op de plantage. Maar ook hier keren een toenemend aantal de plantage de rug toe. Auteur Orville Breedveld schreef het artikel ‘Slavenhandel was niet een exclusief wit bedrijf’ in het NRC op 29 augustus: slavenhandel was een samenwerking tussen blank, zwart en zandkleurig. Slavenhandel stamt van duizenden jaren. West-Europa deed slechts kort mee en was het eerste om slavernij af te schaffen. Slavernij bestaat nog steeds buiten het westen. Zie Sowell hierover. Balsem voor onze schuldgevoelens.

Daar lijkt het op, via diversiteit. EC commissaris Frans Timmermans, PvdA, gedragen uitgesproken: “Europe will be diverse, or war!” Wat een dreigende taal van deze taalvirtuoos. Diversiteit leidt niet tot minder oorlog, zie ook de Verenigde Staten, BLM. Democraten gaan liggen, knielen en steken vuist omhoog. Joe Biden: “if you don’t vote for me, you ain’t black!”. Als hij wint wordt Kamala Harris president: liefhebber van extreem links beleid, gevoed door de Critical Race Theory, marxistisch racisme. De dood van George Floyd dient toch wat genuanceerder verteld te worden dan door ons de linkse NOS en extreem linkse Naomi Ellemers wordt voorgeschoteld. Mevrouw prof. Geert ten Dam, Collegevoorzitter UvA. "Weg met de witte man", een gevaarlijk raciste. Hoe bestaat het dat ze gehandhaafd wordt?

Ja, altijd en eeuwig op zoek naar consensus "we komen tegemoet aan uw gevoeligheden", "samen komen we er wel uit". ‘White trash’? De neergang gaat geleidelijk, je merkt het nauwelijks. In mijn boek "Schaft ook Nederland zich af?" schets ik een kikker die in een pan water zit dat heel geleidelijk tot koken wordt gebracht. De kikker merkt het amper totdat de kikker plotseling overlijdt.

Alles. Populisten menen dat de toegeeflijkheid van ‘wij’ contraproductief werkt. De afbraak van onze cultuur en historie brengt ons niet nader tot elkaar. Integendeel. De Kloof tussen ‘wij’ en ‘zij’ wordt daardoor steeds groter, men heeft beet en zet door. Exact wat wij niet willen. Eigenschuld, dikke bult! Ondanks al onze analyses begrijpen wij nog steeds niet hoe de mens in elkaar steekt. En als we het bevroeden, accepteren we het niet als een gegeven. Populisten menen dat het huidige racisme in onze samenleving een direct gevolg is van overmatige immigratie. Vroeger geen racisme, nu wel. Actie is reactie. Alles heeft een reden, een historie. Heijne wil niets negatiefs horen over negatieve gevolgen van immigratie. Het woord ‘immigratie’ komt in zijn columns zelfs niet voor. Hallucinant! Het meest ingrijpende issue van onze tijd.

We doen er goed aan doen om aller welzijn niet verder op de proef te stellen. Lok niet nog meer wederzijds racisme uit! ‘Politiek correcten’, zoals Bas Heijne, zijn het hier niet mee eens. Het resultaat is dan dat de Kloof, tussen buigers en niet-buigers, tussen politiek correcten en populisten, steeds wijder wordt en niet te overbruggen is. Gaat het van buigen naar barsten? Of begrijpt de kikker tijdig dat het water nu wel gevaarlijk warm wordt? Het is aan ons...

Frits Bosch, auteur van “Risico als obsessie”, “Dat is het risico”, “Wereld op een keerpunt” “Onbehagen bij de elite”, “Schaft ook Nederland zich af?” en “Feminisme op de werkvloer”.