Waarom we het CDA niet moeten uitvlakken

Het CDA begint weer een factor van belang te worden op het Binnenhof.

Nee, ik heb niet per ongeluk een verkeerde foto boven dit artikel gezet. Daarover later meer. Allereerst de cijfers. Het CDA, met 13 zetels in de Kamer, staat in de recente peilingen van Maurice de Hond op 21 tot 23 zetels. Eerlijk is eerlijk: dat is helemaal niet slecht voor een partij die een zware crisis achter de rug heeft gehad met backstabbende partijprominenten, radicale vernieuwers en een bemoeizieke rode dominee als partijvoorzitter.

Opluchting
Ik heb de afgelopen weken met verschillende CDA'ers gesproken over de koers van het CDA en hoe de toekomst eruit ziet en zou moeten zien voor de christendemocraten. Over één ding zijn de CDA'ers het eens: ze zijn opgelucht dat het 'gedoe' binnen de partij voorbij is. Ze zijn blij dat de Kamerfractie nu de koers uitstippelt en niet een of andere fulltime-partijvoorzitter vanachter haar bureautje in een grachtenpand in Den Haag.

Wat me opviel bij die gesprekken met de talloze kopjes koffie die daarbij horen was dat er opvallend vaak werd gezegd dat het CDA een brede centrum-rechtse volkspartij moet zijn. Dus geen getuigenispartij, geen centrumpartij die beide kanten op kan zwalken, maar een centrum-rechtse volkspartij. Niet alleen omdat het kiezers oplevert die zijn afgehaakt bij de PVV en kiezers die zijn teleurgesteld in de VVD, maar omdat het een duurzame koers is die het CDA weer blijvend op de kaart zet.

Rechtse overtuigingen
Niemand zit te wachten op een progressief en links CDA. Er zijn genoeg andere linkse partijen. Daar zit meteen ook het probleem. Het CDA heeft een structurele neiging naar links als de partij niet wordt geleid door rechtse politici. De kiezer zit daar helemaal niet op te wachten, maar het partijkader wil niets liever. Onderschat de kracht van het partijkader niet. Om de macht en het idealisme van het partijkader te breken moeten er sterke gezaghebbende politici met rechtse overtuigingen tegenover staan.

Er zijn een paar namen die in die gesprekken met CDA'ers naar boven kwamen drijven. Allereerst: Pieter Omtzigt. Omtzigt stond op een onverkiesbare plek op de kandidatenlijst in 2012, maar dankzij een voorkeurscampagne kwam hij toch nog in de Kamer. De afgelopen twee jaar is Omtzigt een aanwinst voor het CDA gebleken: hij is mediageniek, hij werkt keihard en hij zit bovenop de zaken die ertoe doen. Volgens de regels van het CDA mag hij na deze derde periode niet terugkomen, maar regels zijn er om gebroken te worden.

Sexy
Dan zijn er Sybrand Buma en Mona Keijzer, de nummers één en twee van het CDA die, samen met de meeste andere fractiegenoten, precies zo'n centrumrechtse volkspartij voorstaan. Keijzer is een potentiële publiekstrekker van heb-ik-jou-daar maar haar portefeuilles (AWBZ, Wmo, Jeugdzorg) zijn niet sexy genoeg om flink mee te scoren in de media. Het grote publiek ziet nu minder van haar dan tijdens de campagne voor de lijsttrekkersverkiezingen. Dat moet veranderen, wil ze veel stemmen binnenhalen.

Buma heeft intussen laten zien dat hij zijn fractie op de kaart kan zetten en dat hij ruimte durft te scheppen tussen zijn fractie en de landelijke partijorganisatie. Even geen bemoeienis vanuit de partij. Laat de fractie maar de koers bepalen, want de fractie staat met de poten in de modder. Die koers is een centrumrechtse koers, die vooral is bedoeld om het gat te vullen die de VVD niet kan en wil vullen door de coalitie met de PvdA. Maar hoe kan worden voorkomen dat die koers over een paar jaar weer verandert? Zoals gezegd, door politici die de rotsvaste overtuiging hebben dat linkse oplossingen niet werken.

X-factor
Omtzigt, Buma en Keijzer zijn drie goede politici, maar het ontbreekt hen vooralsnog aan iets. Iets waar ik al tijden de vinger op probeer te leggen. Als het CDA mee zou doen aan een talentenshow bij een van de commerciële omroepen, dan zou er na het optreden, dat heus niet slecht was, uiteindelijk door een van de juryleden worden gezegd dat de X-factor ontbreekt. Die X-factor, hoe cliché misschien ook, is heel erg belangrijk. Kijk maar naar de Conservatieven in het Verenigd Koninkrijk. Zij hebben de Londense burgemeester Boris Johnson, die inmiddels populairder is dan welke andere politicus dan ook in het land.

Johnson is een goedlachse politicus. Een politicus van het volk, zeker geen partijtijger of achterkamertjestype. Hij is een man met wie iedereen, of ze nou arm of rijk zijn, een biertje zou willen drinken. En zo komen we vanzelf bij een naam die een paar keer is gevallen in de gesprekken met de verschillende CDA'ers: Camiel Eurlings, nu president-directeur van KLM maar niet lang geleden nog een actief CDA'er die toenmalig partijleider Maxime Verhagen een hart onder de riem stak tijdens een emotioneel en historisch congres in Arnhem. Vandaar de foto boven dit stuk.

Eurlings moet, als hij over een aantal jaren zijn gezinnetje op orde heeft, een belangrijk besluit nemen. Blijft hij weg uit de politiek en jaagt hij het grote geld achterna of keert hij terug naar Den Haag om orde op zaken te stellen in de volle overtuiging dat het de verkeerde kant op gaat met Nederland? Eurlings is nog jong. Hij heeft de tijd. De vraag is of het CDA nog genoeg tijd heeft om te wachten tot Eurlings een besluit heeft genomen. Natuurlijk, met de huidige fractie blijft de partij wel overeind, maar wat als er straks toch weer over links wordt geregeerd? Dan is het over en uit voor het CDA. Dan is het te laat voor een comeback van Eurlings.