Die vraag heb ik de afgelopen maanden van verschillende kanten te horen gekregen.
Tja, wat is (te) duur? Wie louter kijkt naar de koers/winst verhoudingen zou tot de conclusie kunnen komen dat de huidige waarderingen inderdaad vrij hoog zijn. In de afgelopen tien jaar waren de gemiddelde k/w verhoudingen slechts drie keer hoger dan nu. Ook de periode van achtereenvolgende beursstijging (bullmarket) raakt aan een record: voor het vijfde jaar op rij zijn de belangrijkste indices in de VS gestegen. Voor wie louter technisch kijkt ligt dan een te verwachten correctie voor de hand, ofschoon lange termijn k/w verhoudingen niets zeggen over toppen of dalen.
En dan hebben we natuurlijk ook nog de geopolitieke spanningen in de wereld: de opmars van IS in het Midden-Oosten, het conflict in de Gazastrook, the battle for Ukraïne tussen het Westen (VS en EU) en Rusland; het is weleens rustiger geweest aan het wereldpolitieke front. Tel daarbij het initiatief van de BRICS-landen (Brazilië, Rusland, India, China en South-Africa) om het IMF vaarwel te zeggen en een eigen New Development Bank te beginnen met een even groot startkapitaal (een slordige 100 miljard dollar), de (economische) toenadering tussen Rusland en China en de almaar voortdurende eurocrisis, en we hebben het plaatje compleet: er is sprake van veel onzekerheid in de wereld. En beleggers houden niet van onzekerheid.
Toch lijken de koersen er niet onder te lijden, zoals hierboven gemeld zijn er in de afgelopen 10 jaar maar drie keer eerder hogere k/w genoteerd. Een verklaring? Het geld moet ergens heen. De obligatiemarkten zijn sinds de eurocrisis al een tijdje uit de mode, de rente is (historisch) laag, maar de terugbetaal zekerheid van staatsleningen eveneens (in dat verband nog een geluk dat Draghi zijn onvoorwaardelijke steun voor de euro heeft uitgesproken), de economische groei in enkele opkomende markten was ook niet echt 'je van het', kortom de belegger moet zijn kwartjes ergens kwijt. Wat is er dan mooier om dan te beleggen in aandelen van goedlopende ondernemingen, nietwaar? En is het langjarig rendement op aandelen niet altijd het hoogst geweest (dat ligt overigens nogal genuanceerd, red.)?
Wie geen dividendbelegger is kan natuurlijk ook nog uitwijken naar edelmetalen als goud en zilver. Probleem is alleen dat het niet valt uit te sluiten dat centrale banken de koersen daarvan manipuleren. Hoevaak hebben we het afgelopen jaar niet gezien dat bijvoorbeeld de goudprijs op maandag (of op dinsdag in geval van een bankholiday) zakte, nadat de avond ervoor het bestuur van de FED bijeen gekomen was? Ook hier dus onzekerheid troef.
En dan zijn er nog de goeroe's natuurlijk. Eén daarvan, niet de minste, Jeremy Grantham, de man waarover ik al eens eerder heb geschreven op dit forum, betoogt dat aandelen op dit moment fors overgewaardeerd zijn en voorspelt een ware implosie van de koersen: een halvering van de S&P 500 rond de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016. Hij baseert zijn visie vooral op het feit dat het bancaire geld op is en de banken niets meer uitlenen. Dat valt te bezien, in elk geval in de eurozone. Draghi heeft net een derde (T)LTRO aangekondigd van 1000 miljard. Geld dat in de reële economie terecht moet komen. En de VS? Daar stroomt voorlopig voldoende kapitaal binnen, zeker als de rente zodadelijk gaat stijgen daar. Dus wat moeten we met die voorspelling van Grantham? Tja, voor wat het waard is... Misschien is het goed om te bedenken, dat uit onderzoek van de Amerikaanse vermogensbeheerder Merrill Lynch blijkt, dat als veel goeroe's pessimistisch zijn, aandelen het juist goed doen (en ook nu voorspelt ML een 22 procents rendement op Amerikaanse aandelen voor de komende 12 maanden...).
Samenvattend kun je in elk geval concluderen dat de markten momenteel worden geconfronteerd met grote onzekerheden. Niet alleen de aandelenmarkten, maar ook de obligatiemarkten. Dat gevoegd bij een al langdurig (en kunstmatig in stand gehouden) lage rente betekent dit, dat beleggers hun geld vooral in blue chips of veelbelovende techs stoppen. Bovendien stijgt de lange rente (en de dollar!) door alle onrust. Het valt overigens ook te hopen dat de aandelenkoersen op peil blijven, want uw pensioen hangt er (deels) van af. De vraag of aandelen nu (te) duur zijn is een kwestie van vraag en aanbod. En -uiteraard- van beleggingshorizon. Voor wie op korte termijn geld nodig heeft, geldt maar één wijsheid: cash is King. Voor wie verstandig wil beleggen is bedrijven geldt een andere wijsheid: cashflow is King. Voor zolang dat duurt, vanzelfsprekend...
Hier vindt u een overzicht van mijn columns en u kunt mij hier volgen op Twitter.