Zet vaart achter de Deltametropool!

In polderend Nederland wordt er veel gepraat, maar in de meeste gevallen weinig gedaan. De meest inventieve en ambitieuze plannen worden op tafel geworpen, maar er weer net zo snel vanaf geveegd. Zelfs het aanleggen van sommige stukjes snelweg duurt bij ons veertig jaar.

Over écht grootschalige plannen hoeven we bijna niet eens meer na te denken. Ze komen er toch niet door. Iedereen weet al jaren dat er enorme winst te boeken is als we de gehele Randstad zowel bestuurlijk als infrastructureel stroomlijnen. Maar dat komt er in een polderdemocratie toch niet van. Of is er toch hoop?

Dit kabinet lijkt te breken met de eerdere gang van zaken. Na decennia van gepraat wordt er nu (een beetje) vaart gezet achter het idee van één randstadprovincie. Tevens zet ons kabinet in op infrastructurele investeringen, en ook die zijn hoog nodig. Als die koers kan worden aangehouden, dan kan dat nog wel eens de meest indrukwekkende prestatie van deze regering blijken. Mark Rutte, de premier die de Deltametropool tot werkelijkheid maakte.

Vooral op bestuurlijk gebied zijn er meteen kansen. Het kabinet heeft zich uitgesproken vóór provinciale schaalvergroting, en een kamermeerderheid is ook voorstander. Vooral het gebied rondom de Randstand is van belang, want daar loopt het nu niet soepel. “Bestuurlijke drukte,” noemde men het ooit: de vele bestuurslagen die elkaar (vooral in het westen des lands) steeds maar weer tegenwerken.

Dat kan opgelost worden door met ferme hand in te grijpen, en de bestuurlijke indeling te stroomlijnen. Dit idee stuit echter steeds op tegenstand van de bestuurders in kwestie: die weten dat door zo’n stroomlijning zeker twee derden van hun gelederen hun baan zal kwijtraken, en dat zien ze niet zitten.

De huidige koers van het kabinet is dan ook heilloos. Steeds overleggen met de lokale bestuurders, die alles op alles zetten om de boel te vertragen. Dat is nergens voor nodig: het kabinet kan het ook hard spelen, en simpelweg bij wet bepalen dat er één Randstadprovincie komt.

In dat geval kunnen in ieder geval Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht (en mogelijk tevens Zeeland en Flevoland) simpelweg samengevoegd worden. De lokale bestuurders zullen zeuren. So what? Laat ze maar. Ze kunnen het toch niet tegenhouden. En als we dan toch bezig zijn, hef dan direct de waterschappen op. Zo’n grote provincie kun hun taken met gemak overnemen.

Naast deze bestuurlijke hervorming, moet er ook infrastructureel veel gebeuren. Ook daar is het kabinet bezig. Er wordt druk gepraat over het aanleggen van extra verbindingen, zoals een brug over of tunnel onder het IJmeer, om Amsterdam en Almere direct te verbinden. Doen!

Dergelijke infrastructurele verbeteringen staan al jaren (soms zelfs decennia) op het verlanglijstje van lokale bestuurders. Dat komt goed uit. Door geld vrij te maken voor die projecten, kan het kabinet steun winnen onder deze bestuurders, zodat ze meteen minder moeilijk zullen doen over het samenvoegen van de provincies en het opheffen van de waterschappen.

De besparing die de bestuurlijke hervorming oplevert kan worden gebruikt om een deel van de infrastructurele kosten te dekken. De rest van de kosten kan met gemak worden terugverdiend doordat de toegenomen efficiency en de betere bereikbaarheid van de Randstad een grote economische impuls zullen geven.

Van een dergelijk succes zal het hele land profiteren. Van de versnipperde Randstad maken we één Deltametropool, die we kunnen laten uitgroeien tot het economische hart van West-Europa. Dat is ambitieus, maar het is haalbaar. Lange tijd is het dat niet geweest, maar met dit kabinet ligt er een kans. Als Rutte die kans grijpt, heeft hij zijn politieke erfenis verzekerd.