Wordt het nog wat met dat CDA?

Want dat het al jarenlang niet goed gaat met het CDA, dat weet iedereen. Zelfs in de oppositie weet de partij zich niet echt te herstellen en blijft zij hangen rondom de vijtien zetels. Vijftien! In de hoogtijdagen van Lubbers en Balkenende waren dat er bijna drie keer zoveel. Hoe komt dat toch?

Een belangrijke reden is, dat de partij geen eenheid uitstraalt. Nog altijd niet. Onder leiding van dominee Peetoom is het CDA, politiek gezien, ook steeds meer naar links opgeschoven, terwijl een groot deel van de -katholieke- achterban juist rechtsaf wil afslaan. Dan krijg je een verscheurde partij en dat willen kiezers niet. Die willen een eensgezinde partij met een krachtige leiding. Maar aan beiden ontbreekt het bij het CDA en dat komt ook, omdat men (nog steeds) geen antwoord heeft op de veranderde samenleving.

Triest dieptepunt van het gebrek aan een echte visie op de toekomst was misschien wel de uitkomst van het Strategisch Beraad, onder leiding van oud minister Aart Jan de Geus, uitmondend in dat weinigzeggende rapportje 'Kiezen en Verbinden', vorig jaar, over de nieuwe koers van het CDA. In dat rapport stonden vooral algemeenheden beschreven waar het met de partij heen moet. Volgens De Geus moest de partij vanuit 'het politieke midden' keuzes maken.

De definitieve koers werd toen nog niet bepaald. "We bepalen alleen de plek waar we nu staan," zei CDA-voorzitter Peetoom destijds: "We beslissen niets. We zetten alleen de richting uit naar de toekomst". Typerend. Ook presenteerde Jacobine Geel in die tijd het rapport van de commissie 'Nieuwe Woorden, Nieuwe Beelden'. De bedoeling daarvan was om de ziel van het CDA vast te leggen. "Voor het CDA begint politiek met de erkenning van maatschappelijk initiatief", orakelde Geel, die zelf geen lid is van de partij. Ik vermoed zomaar dat niemand een idee had, wat ze daarmee bedoelde.

En vanmiddag presenteerde fractievoorzitter Buma dan het CDA 7-principes Plan. De heilige zeven principes! Welke zijn die zeven principes van het CDA dan? Dat zijn:

Nou, nou, dat is me nog eens een toekomstvisie. Het gezin als de hoeksteen van de samenleving! Hadden we nog niet eerder gehoord... Wat wel nieuw is, is dat de verbondenheid met Europa nadrukkelijk wordt genoemd. Maar je kunt je vervolgens afvragen of dat punt wel synchroon loopt met het laatste, 'de toekomst van onze kinderen', want als 'Europa' (lees: de EU) zo doorgaat, dan blijft er van die toekomst geen spaan heel.

Het spijt me werkelijk om zo'n hard oordeel te vellen over deze zoveelste nietszeggende retoriek, maar er ligt geen enkele fundamentele maatschappijvisie aan ten grondslag. Holle woorden, uitgesproken door holle geesten. Nee, als je op deze manier je koers terug moet vinden, dan wordt het nooit wat met dat CDA.

Ik zie een krampachtige, aangeslagen, visieloze partij, die als vanouds, hom noch kuit etaleert en geen duidelijke keuzes durft te maken in een sterk veranderde, geseculariseerde samenleving. Ik constateer een Tweestromenland binnen het bestuur en binnen de achterban, en dat lijkt groter dan ooit. Geen wonder als je geen samenbindende visie kunt ontwikkelen op de uitdagingen die de moderne tijd aan een partij die is gebaseerd op christelijke beginselen biedt.

Nog niet zolang geleden werd zelfs de islam omarmd in het zoveelste strategische rapport. Onze Tim schreef hier destijds al eens over. Hoe ver ben je als christen-democratische partij heen als je een religie binnen je poorten haalt, die er op uit is om jou te vernietigen?

Mag ik het zeggen in deze kerk? Dan ben je werkelijk van God los.

Maar gelukkig weten we allemaal: beter ten halve gekeerd, dan...enzovoorts.

Voor wie het interesseert: hier de integrale speech van Buma van vanmiddag.