Wel ja, lekker angstzaaien: 'ook bij ons leeft gedachtegoed schutter El Paso'

Extreemlinkse activisten die 'paf!' roepen zijn niet zo leuk. Terugkerende IS-strijders doen na zes jaar cel gewoon weer normaal, maar extreemrechts? Dát is toch echt andere koek!

Jelle van Buuren ziet een patroon. Anders Breivik (Utoya), Brenton Tarrent (Christchurch) en Patrick Crusius (El Paso) hebben alle drie een manifest gepubliceerd vlak voor ze hun moordacties begonnen. Allen maakten zij zich zorgen om immigratie, de ondergang van de Westerse beschaving en de achterliggende redenen die zij daarvoor zagen. Voor de één is dat cultuurmarxisme en voor de ander is dat islam of zitten 'de joden' erachter. Tarrent en Crusius zaten vaak op 8chan, een 4chan-kloon waar veel alt-right gedachtegoed (wat dat ook mag zijn) rondzweeft.

Hoewel de AIVD in Nederland en veiligheidsdiensten in andere Europese landen al enige tijd waarschuwen voor toenemende dreiging vanuit extreemrechts, is het bewijs hiervoor eigenlijk flinterdun. Ten eerste zijn de termen extreemrechts- en 'alt-right'-gedachtegoed (sinds de introductie van die term) al niet goed gedefinieerd. Ook lijkt men geen duidelijke oorzaak van deze toenemende dreiging te kunnen noemen. Het soort gedachtegoed waar zij op lijken te doelen, zwerft namelijk al zo'n beetje sinds het begin van het internet door de ether rond.

Waar men vroeger van 'lone wolves' (eenlingen) sprak, wordt nu geprobeerd een overkoepelende verklaring te geven, in de vorm van een groepsidentiteit: 'blanke alt-right mannen die met geweld de Westerse wereld van migranten/moslims/sociaal-democraten/joden/minderheden willen ontdoen.'

Volgens mij wordt op die manier alleen maar verder gepolariseerd. Zo'n beetje heel het politieke spectrum kan nu kritiek op migratie en integratie, discussie over de Europese culturele identiteit en problemen omtrent minderheden onder de relatief nieuwe noemer van 'alt-right' schuiven, op eenzelfde manier als 'racist', 'xenofoob', 'fascist' en 'nazi' te pas en te onpas worden gebruikt.

Oh wee als je denkt dat een moslim IS-sympathieën kan hebben of als je psychotische migranten over één kam lijkt te scheren met de rest van de nieuwkomers. Dan zijn het ineens allemaal individuen en heb je vooroordelen. Maar die heb je sowieso al want jij wil toch vast binnenkort een moskee overhoop schieten. Dat komt omdat je niet denkt dat iedereen zomaar Nederlander kan worden en niet gelooft dat iedereen hetzelfde is.

En zo dendert identiteitspolitiek lekker voort. Angst, slachtofferschap en schuldgevoel voor links. Onmacht, frustratie en woede bij rechts.