Waarom het (nooit) goed komt

Einstein zei ooit: "Een avond waarop iedereen het met elkaar eens is, is een verloren avond.”, Creativiteit komt uit tegenspraak. Misschien was dit de reden dat ik was uitgenodigd voor een avond in de Rode Hoed, waar de lijst van de 100 meest duurzame personen van 2013 bekend werd gemaakt.

Zelf vind ik 'duurzaamheid' altijd lastig omdat ik nooit goed weet wat ermee bedoeld wordt, bovendien is niemand erop tegen. Juist vanwege deze combinatie vind ik dat je goed moet opletten. Ik vergelijk duurzaamheid dan ook met het maken van huiswerk. Toen ik jong was en mij wilde onttrekken aan saaie familieverplichtingen zei ik altijd dat ik huiswerk moest maken. "Nee, lieve ouders ik kan echt niet mee naar die saaie tante, want ik moet nog huiswerk doen. Ja, dat spijt mij ook ontzettend..." . Met duurzaamheid is het hetzelfde. Word gevraagd op een feestje en je zegt dat je aan duurzaamheid doet, dan ben je al snel het stralende middelpunt. Vertel daarbij dat je je zorgen maakt over de klimaatverandering en dat een wereld zonder jouw bijdrage binnenkort zal vergaan, en je kostje is gekocht. Al een tijdje krijg ik de indruk dat duurzaamheid steeds minder met feiten en wetenschap te maken heeft.

Lees bijvoorbeeld het IPCC rapport. Daar staat duidelijk dat er geen versnelling van zeespiegelstijging is. Al 100 jaar een constante stijging. Al 13 jaar blijft de temperatuur constant, woestijnen worden (dankzij CO2) groener. Een toename van extreem weer wordt niet gemeten. Het probleem van delta's en riviermonden vindt zijn oorzaak in bovenstroomse, door de mens gebouwde, kunstwerken. Door dammen en kanalen stroomt het water steeds sneller en kan het steeds minder sediment afzetten. De samenvatting van het IPCC slaat hele andere taal uit. Het is dan ook goed te weten dat die samenvatting door beleidsmakers wordt gemaakt, althans in een 50-50 verhouding. De helft wetenschappers en de helft beleidsmakers. De belangen die de beleidsmakers hebben, verklaren natuurlijk de alarmistische toon van de samenvatting. 

Het was Wubbo Ockels die mij het inzicht gaf waarom duurzaamheid en wetenschap steeds verder uiteen groeien. Duurzaamheid, zei Ockels (prof. dr. ir), is de nieuwe kerk. We moeten er met z'n allen in gaan geloven en haast maken. Want het onheil komt snel over ons. Als dat de insteek is hoef je ook geen vragen meer te stellen. Als je gelooft, liep Jezus over het water, als wetenschapper is het niet aannemelijk dat dit ook daadwerkelijk gebeurde.

En binnen de groene duurzaamheidskerk vier je een feestje onder vrienden en die vrienden beloon je met een goede plaats op de lijst. Dit jaar was het thema van de duurzame 100 vooral het energieakkoord. Een akkoord dat niet veel meer doet dan verder bijdragen aan de overcapaciteit van stroom, maar dat ook de intentie van het kabinet om te streven naar 16% hernieuwbare energie realistischer terug schroeft naar 14%. Een structurele kostenbesparing van 600 miljoen euro. Het was voor mij dan ook goed om te zien dat veel mensen hadden bijgedragen aan het naar beneden brengen van de doelstelling óf op de lijst kwamen, óf stegen. Tegelijkertijd zijn de gelauwerde mensen alleen de mensen uit de groene hoek, terwijl ook juist het bedrijfsleven heeft bijgedragen aan deze realistischere doelstelling. Maar dat zijn mensen van feiten en minder van geloof.

De duurzaamheidskerk van Ockels c.s. doet daarmee wat de kerk al eeuwen doet. Schermen met onbeheersbaar onheil. Het onheil presenteren als de schuld van mensen, het beschikbaar stellen van een aflaat om het schuldgevoel af te wentelen en de problemen oplossen met het geld van anderen.

De discussie in de Remonstrantse kerk die de Rode Hoed eigenlijk is, was scherp en geanimeerd, hoewel ik duidelijk niet voor eigen parochie preekte.

René Leegte is woordvoerder energie en buitenlandse handel voor de VVD in de Tweede Kamer.