Waar zijn de grote leiders?

Toen Kim Jong-un aantrad als de nieuwe leider van NoordKorea werd er in het Westen uitvoerig gediscussieerd over de vraag of deze laatste telg van een familie van tirannen een moderne koers zou inzetten. Hij was in Zwitserland op school geweest, spreekt Engels, Duits en Frans, en hij kan skiën. Er ontstonden dus hoge verwachtingen over wat deze Un teweeg zou kunnen brengen.

En omdat veel van onze commentatoren en politici denken dat de hele wereld in Amsterdam-Zuid op school is geweest en vanzelfsprekend emotioneel lid is van brave partijen als de PvdA of D66, kunnen zij zich niet voorstellen dat er boosaardige mensen zijn voor wie we een term hebben die alleen de theologie ons kan verschaffen: die mensen vertegenwoordigen het Kwaad. En dat Kwaad kunnen we op een heel eenvoudige manier definiëren: het weigeren, of het onvermogen, de waardigheid van de medemens te erkennen.

De huidige president van Syrië zette velen ook op het verkeerde been toen hij zijn vader opvolgde. Hij is oogarts, kent het leven in het multiculturele Londen uit eigen ervaring, en toen hij aantrad dacht men dat hij in staat moest zijn Syrië van de wurgende greep van etnische en religieuze spanningen te bevrijden.

Maar hij was een zoon van zijn vader, net als Kim Jongun. Deze tirannen beseffen dat zij hun macht nooit kunnen opgeven omdat hun einde het einde van hun clan, familie en vrienden betekent. Zij offeren alles en iedereen op om de macht te behouden.

Ook Mandela’s familie heeft zich niet onbetuigd gelaten. Het mag in deze week niet hardop gezegd worden, dus fluister ik het: de fortuinen die zijn familie heeft vergaard zijn niet door hard werken of hard studeren bijeengebracht.

Ook de leider van de Palestijnse Autoriteit heeft een enorm vermogen vergaard, naar men zegt honderd miljoen dollar. President Abbas is sinds 2005, toen hij werd gekozen, een geliefd aanspreekpunt van westerse politici, en het pijnlijke feit dat hij toch al heel wat jaren geleden nieuwe verkiezingen had moeten uitschrijven, wordt zorgvuldig vermeden als onze politici in Ramallah op bezoek zijn.

De onderschatting van de taaiheid van onze opponenten komt in de beste kringen voor. Toen Hillary Clinton in 2009 Moskou bezocht, nam zij een stukje speelgoed mee. Het was een dikke rode knop op een geel plastic doosje. Er stonden twee woorden op: ’reset’ en ’peregruzka’. De bedoeling was om erop te drukken en daarmee een nieuwe fase in te luiden van de Amerikaans-Russische betrekkingen. Zo simpel gaat dat, dachten ze: met een speelgoedknop.

Haar adviseurs dachten dat het Russische woord ’peregruzka’ de vertaling was van het woord ’reset’. Maar het betekent ’overspanning’. Beschaamd probeerde Hillary de blunder weg te lachen toen haar werd verteld dat de vertaling niet deugde. Heeft het geintje geholpen?

Vladimir speelt met zijn Amerikaanse opponenten als een kat met een muis. Hij heeft Assad gered, trekt nu het hele Midden-Oosten naar zich toe, kan de EU via de Oekraïne en olie- en gasexporten onder druk zetten, en hij is nu ook bezig in het zuidoosten van Azië machtsbases op te zetten.

Churchill heeft als soldaat gevochten, heeft als journalist gekeken en geschreven, en heeft als politicus fouten gemaakt die zijn leven ten diepste hebben beïnvloed. En toen het nodig was, toen de vrije wereld begon te wankelen door de aanvallen van het fascisme, was hij de rijpe leider die doordrongen was van wat er op het spel stond. Churchill onderschatte zijn vijanden niet.

Hij besefte dat als het ergste kon gebeuren, het ergste niet zou wegblijven. Hij wilde dat de vrije wereld voorbereid was op een verschrikkelijke confrontatie, en dat de vrije mensen bereid moesten zijn de hoogste offers te brengen. Vrijheid is niet gratis. Vrijheid heeft een hoge prijs.

Terwijl een gruwelijke storm zich boven het Europese continent aan het vormen was, bracht Churchill de feiten van de bittere werkelijkheid te berde. In onze tijd proberen politici slechts de waarneming te sturen. Bijna zonder uitzondering zijn het ’feel good’-politici. Het gaat om de perceptie, hebben hun spindokters gezegd, om een werkelijkheid in woorden, niet om de echte werkelijkheid.

Maar het project van een vrije wereld is nooit af. Het is het grootste project dat de mensheid ooit is begonnen. Tirannie, in elke vorm, moet bestreden worden als het individu zich met al zijn kwaliteiten wil ontwikkelen. Om dat project te leiden zijn er politici nodig die de grootsheid van dat project tot in hun vezels voelen.

Waar zijn ze? Houden zij zich schuil in de wetenschappelijke wereld, in het zakenleven? De machtsverhoudingen in de wereld zijn aan het schuiven, en niet in de richting van meer vrijheid. We hebben leiders nodig die ons de waarheid vertellen.