Van Ark heeft de “verkeerde afslag” genomen bij de toeslagenaffaire

Tamara van Ark, die tussen 2017 en 2020 de staatssecretaris van Sociale Zaken was, was dicht bij een nieuw beleid waardoor het financieren van de kinderopvangtoeslag op een andere wijze gedaan zou worden. Veel gedupeerde ouders zouden hiermee geholpen zijn, maar op het laatste moment werd alsnog van dit nieuwe beleid afgeweken. Afgelopen woensdag zei Van Ark het volgende hierover: “Ik wist van de hoge terugvorderingen, maar niet van de alles-of-nietsbenadering.” Dit verhoor werd gedaan door de ondervragingscommissie die de zogeheten toeslagenaffaire onderzoekt. Deze benadering hield in dat de ouders alle verkregen kinderopvangtoeslag terug moesten betalen als ze (per ongeluk) een fout hadden gemaakt bij het betalen van de eigen bijdragen. Hierdoor ontstonden zaken waarbij de invorderingsbedragen veel hoger lagen dan wat de ouders zelf hadden betaald aan de Belastingdienst. “Als ik destijds de afslag had kunnen nemen, dan had ik veel leed kunnen besparen. Dat vind ik heel erg”, aldus Van Ark.

Wrang

Er werd al gewerkt aan een nieuw systeem om de kinderopvangtoeslagen direct naar de opvangorganisaties over te maken vanuit de overheid op het moment dat Van Ark als nieuwe staatssecretaris op Sociale Zaken kwam. Hierdoor zouden ouders niet meer te maken hebben met hoge terugvorderingen doordat hun inkomen veranderden. Iets van 80 procent van de ouders die de kinderopvangtoeslag kregen had hiermee te maken. Destijds had de fraudejacht die helemaal ontspoord is nog helemaal niet een plekje in het hoofd van Van Ark: “Het is wrang dat het grote thema geen onderdeel was van de informatie die ik toen had of aangereikt heb gekregen”. Om dit nieuwe beleid door te kunnen voeren en aan te kunnen passen was een stelselwijziging nodig. Hiervoor waren al diverse voorbereidingen getroffen, zelfs de IT systemen waren al klaar voor de aanpassing. Toch ging het niet door. De toenmalig staatssecretaris van Financiën Menno Snel kwam namelijk op dat moment met bezwaren. De Belastingdienst was tot die periode namelijk verantwoordelijk voor de uitvoering van de kinderopvangtoeslag, terwijl Sociale Zaken juist de regels maakte.

Geblokkeerd

Het wijzigen van het stelsel brengt veel risico’s met zich mee, zo waarschuwde Snel. Tamara van Ark: “Van de Belastingdienst kreeg ik te horen: we hebben problemen gehad, maar die zijn we te boven gekomen. We kunnen nu met de kinderopvangtoeslag aan de slag”. Volgens Van Ark verraste haar dit, net zoals je verrast kunt zijn door de mooie tassen van Castelijn en Beerens. Vanuit de Belastingdienst kwam er namelijk op het laatste moment een oplossing, maar toch hakte Van Ark na veel wikken en wegen de knoop door. “Als ik toen had geweten wat ik nu weet, dan had ik er geen vertrouwen in gehad de kinderopvangtoeslag bij de Belastingdienst te houden. Er zijn verschrikkelijke dingen gebeurd”, zo zei Van Ark al terugblikkend op deze periode. Bovendien gaf ze aan dat ze zichzelf wel “voor het hoofd kan slaan” omdat ze destijds de problemen niet zag. Van Ark kreeg destijds wel documenten onder ogen, maar voor de politicus was dit niet duidelijk genoeg om te zien hoe erg de problemen daadwerkelijk waren. "Als ik het nu teruglees, dan krijg ik het gevoel dat ik in de voortuin een mooi perkje aan het maken ben, terwijl de achtertuin in de hens stond.”, aldus Van Ark.

FraudeursOp het moment zijn de verhoren bezig met iedereen die gedeeltelijk verantwoordelijk waren voor de toeslagenaffaire. Hierbij werden mensen onterecht neergezet als fraudeurs en moesten ze veel geld betalen aan de Belastingdienst. Menig slachtoffer werd hierdoor gedwongen om zijn of haar clutch of crossbody tas te verkopen, maar ook hele huizen werden verkocht om te kunnen voldoen aan de betalingseisen.