1. Home
  2. Uw leven door de ogen van een 19-jarige student

Uw leven door de ogen van een 19-jarige student

Geen categorie19 dec 2010, 9:00
Facebook logo
2010 mag met recht het jaar van de definitieve doorbraak van Facebook in Nederland worden genoemd. Afgelopen jaar verwijderde vele Nederlanders hun zo vertrouwde Hyves-account om de overstap te maken naar Facebook. Ook is er nog nooit zo hard geroepen dat Facebook een gevaar voor de privacy is als het afgelopen jaar; iedereen moet daar nu wel van op de hoogte zijn (het is natuurlijk wel zo dat het uiteindelijk de gebruiker is die informatie online zet).
Voor de Britse schrijfster Zadie Smith zijn de privacy-issues echter niet het belangrijkst. In een uitgebreid opiniestuk in NRC Handelsblad (hier te lezen) ageert zij met name tegen het feit dat Facebook ons dwingt ons leven te reduceren tot de kijk daarop van een 19-jarige tweedejaars Harvard student, bedenker van Facebook Mark Zuckerberg. Een jongeman die eigenlijk geen enkele filosofie achter zijn bedenksel blijkt te hebben en voor wie enkel de 'hoe-vraag' telde, niet de 'waarom-vraag'. Smith schrijft:

Is dit het beste wat we online kunnen bereiken? Voor Zuckerberg komt het delen van je keuzes met iedereen (en het doen wat zij doen) neer op het zijn van iemand.

Met Facebook lijkt Zuckerberg te proberen iets te scheppen als een ‘Noosphere’ een internet met één groot ‘brein’, een uniforme omgeving waarin het er echt niet meer toe doet wie je bent, zolang je maar ‘keuzes’ maakt (wat uiteindelijk betekent dat je iets koopt). Als het doel is om door steeds meer mensen aardig gevonden te worden, zal datgene wat een persoon uniek maakt steeds meer vervlakken. Eén land, één formaat. In onze eigen ogen zijn wij heel speciaal, wat gedocumenteerd is in prachtige foto’s, en soms kopen we iets. Dit laatste is voor ons een incidentele aangelegenheid. Maar het reclamegeld dat bij Facebook zal binnenstromen – als Zuckerberg erin slaagt 500 miljoen mensen ertoe aan te zetten hun Facebook-identiteit mee te nemen op het internet in zijn geheel – denkt op een heel andere manier over ons. Voor de adverteerders zijn we niets meer dan onze capaciteit om producten te kopen, gekoppeld aan een paar irrelevante persoonlijke foto’s.

Keuzes maken als doel op zich. Het is liberalisme gone bad. Maar kan een stukje software als Facebook - want dat is het natuurlijk maar gewoon, hoe ingenieus die nullen en enen ook met elkaar zijn verweven - de mens echt vatten? Smith meent van niet. Volgens haar is Facebook niks meer of minder dan Zuckerbergs persoonlijke speeltje. Het is perfect afgestemd op Zuckerberg, niet op de mens. Zij schrijft dan ook:

Moeten we niet tegen Facebook vechten? Alles in Facebook is toegesneden op de maat van zijn oprichter. Blauw, want Zuckerberg blijkt rood-groen kleurenblind te zijn. „Blauw is de rijkste kleur voor mij – ik kan al het blauw zien.” Porren, want dat is wat verlegen jongens doen met meisjes waar ze niet tegen durven te praten. Gepreoccupeerd met persoonlijke trivia, omdat Mark Zuckerberg denkt dat de uitwisseling van persoonlijke trivia de essentie van ‘vriendschap’ is. Inderdaad, een Mark Zuckerberg Production! We zouden op het internet gaan leven. Het zou buitengewoon worden.

Maar wat is dit voor een leven? Neem eens een stap terug en kijk eens naar je ‘prikbord’: ziet die er niet plotseling een beetje belachelijk uit? Je leven, gevangen in deze vorm?

De laatste verdedigingslinie van iedere Facebook-verslaafde is: maar het helpt me in contact te blijven met mensen die ver weg zijn. Nou ja, dat doen e-mail en Skype ook, maar die hebben als extra voordeel dat ze je niet dwingen de confrontatie aan te gaan met de geest van Mark Zuckerberg. Maar je weet het eigenlijk wel. We weten het allemaal. Als we die mensen ver weg echt zouden willen schrijven, of zouden willen zien, zouden we dat wel doen. Wat we écht willen is het absolute minimum, net als iedere negentienjarige student die liever iets anders doet, of niets.

Ieders leven gereduceerd tot de belevingswereld van een 19-jarige Harvard sophmore; moeten wij dit willen...?
Ga verder met lezen
Dit vind je misschien ook leuk
Laat mensen jouw mening weten