Premier Recep Tayyip Erdogan heeft de presidentsverkiezingen gewonnen.
Heel verrassend is het niet, hoewel ik dacht dat hij 55% van de stemmen zou krijgen, moest hij uiteindelijk genoegen nemen met
52% of daaromtrent. Daaruit blijkt eens te meer dat Turkije tot op het bot verdeeld is. Het doet een beetje denken aan de polarisatie in Amerika: de 'president' wint de verkiezingen daar normaal met 51-52 procent; dat deel van het land houdt van hem, de rest veracht hem.
Zo is het ook in Turkije. De 52% die op Erdogan heeft gestemd staat vol overtuiging achter hem. Zij zijn ervan overtuigd dat hij Turkije terug zal brengen op het wereldtoneel - zowel in diplomatiek als in economisch opzicht. Door die mensen wordt hij echt op handen gedragen: zij steunen zijn islamiseringspolitiek en geloven hem als hij Israël en Amerika min of meer de schuld geeft van alle problemen in de wereld. Het was dan ook niet toevallig dat zijn verkiezingsspeech begeleid werd met leuzen als "Allahu Akhbar" (God is groot).
De andere 48% denkt daar dus anders over. Tot voor kort had ik nog iets van hoop dat deze groep politiek nog iets kon betekenen, maar daar ben ik nu wel van genezen; Turkije wordt de komende vijf jaar geleid door Erdogan. Als hij gezond blijft is de kans zelfs groot dat hij het tien jaar voor het zeggen krijgt als president - in het verleden was de president vrij zwak vergeleken met de leider van de regering (de premier), maar Erdogan wil daar verandering in brengen, wat hem ongetwijfeld zal lukken.
In die jaren zal hij Turkije grondig veranderen; hij zal verder opschuiven in de richting van Rusland en met name soennitische regimes in het Midden-Oosten, hij zal doorgaan met het sponsoren van bepaalde (gewelddadige) groeperingen, en het seculiere karakter van de Turkse Republiek zal nog verder ondergraven worden. Sterker nog, ik denk dat daar na nog eens tien jaar Erdogan niets meer van over is.
Hoewel ik dit nu opschrijf was de strijd eigenlijk al voor de verkiezingen verloren.
Zoals expert Stephen A. Cook enkele dagen geleden uitlegde bleek dat uit de man die de oppositie nomineerde voor het presidentschap; de man die Erdogan dus moest uitdagen.
For all of its militant secularism and decades of dominating Turkish politics, the secular old guard has lost the battle with the political forces that represent piety and religious conservatism, a fact that they implicitly acknowledge with Ihsanoglutheir white flag of surrender. Despite his formal training as a chemist, Ihsanoglu has devoted a considerable portion of his career to religious study and outreach. Of Ihsanoglus 25 books, nine are devoted to Islamic thought and culture. That Turks are being offered a choice between two religious candidates should be the final death knell for the meme that Turkey is a state being pulled apart by a battle between Islam and secularism. The truth is that religion won out a long time ago, and the fundamental divides in Turkish politics and society are organized around different fault lines.
Het enige waar het nu nog over gaat is hoe minderheden behandeld worden, hoe machtig de president (Erdogan dus) precies kan worden, of er nog zaken worden gedaan met Europa of dat Turkije zich definitief afkeert van de Europese Unie, en hoe de economie de komende jaren wordt gestimuleerd. Zelfs de zogenaamde seculiere oppositie lijkt akkoord te zijn met het idee dat Turken vanaf nu een 'trots islamitisch' volk zijn dat hun visie op de islam willen mixen met de politiek.
Effectief houdt dat natuurlijk in dat Turkije verloren is voor het Westen. Ik zie niet hoe dat land nog onderhandelingen kan voeren met de EU over toetreding, of hoe het 't buitenlands beleid van Brussel (dat overigens alleen uit soft power bestaat, wat voornamelijk komt doordat Brussel geleid wordt door koppige idealisten) nog enigzins kan steunen. Turkije zal vanaf nu steeds verder islamiseren (de enige vraag is op welke schaal en in hoeverre?) en de banden aanhalen met andere 'islamitische' landen. De EU kan er nog mee proberen te onderhandelen, maar feitelijk zal dat niemand iets opleveren; we gaan uiteindelijk allebei onze eigen koers varen.
Het is triest, maar Westerse beleidsmakers moeten dit vanaf nu aannemen als een gegeven en er een nieuw beleid omheen verzinnen.